Belki spoiler içerir. Samsa'nın bir günde değişen hayatı gibi Josef K'nın da hayatı bir günde değişti. Bir sabah uyandığında kendini nedenini bile bilmediği ve kitap boyunca öğrenemediğimiz bir suç yüzünden tutuklanmış olarak buldu. Soğukkanlılıkla toplumdaki pek de düşük olmayan konumunun ardına saklanıp sükûnet maskesini taktı. Fakat ,düzen içinde gittikçe bulanıklaşan durumunun farkına vardı ve en nihayetinde kalbine saplanan bıçak darbesiyle yaşamı son buldu. Josef K neden tutuklandı? Josef K neden öldü? Nedenini ancak tahmin edebiliriz. Kafka'nın babasının sert ve otoriter mizacı dolayısıyla ömrü boyunca silik ve otoritenin kendisiyle problemli oluşu bilinen bir gerçek. Bu durumun eserlerine yansımasını da görebiliyoruz. Dava' da da ulaşılamayan bir hukuk düzeni var. Kimsenin sonuca ulaşamadığı, yozlaşmış, bürokratik karmaşaya itilmiş ve tüm bunlar olurken dilediğini dilediği şekilde mahkum edip ceza kesen bir hukuk düzeni. Belirsiz davalardan karar çıkması ne kadar mümkün ki? Hiç mümkün olmuyor. Adaleti düşlemenin ötesinde sonuca ulaşmanın, tamamlanmışlığı görmenin ateşiyle kavruluyor davalılar. Yeter ki bitsin diyerek insanlıktan çıkıp alçalabiliyor bile. Düzene ne yaparsak yapalım direnemeyeceğimiz çok açık. Sistemin karmaşası bizim çok üstümüzdedir. Aslında gerçek manası sistemsizlikle harmanlanmış bu üst yapı bizi yıldırıp usandırır ve en sonunda kendisinden sonra bile yaşayacak utanca terk eder. Kasvetli, okuyucuya havasızlığı belki de dibine kadar yaşatan bu eser ile ilgili yazmak istediklerimin sonuna geldim. En çarpıldığım kısımdan bir alıntıyla ve devamında "Noviembre" adlı filmden kitabın havasına yakışacak bir replik ile incelememi tamamlayacağım. s. 216 "K. kapanmakta olan gözleriyle, yüzüne iyice yanaşmış iki adamın adeta yanak yanağa dayandığını ve ölümünü izlediklerini gördü. "Bir köpek gibi!" dedi, sanki utanç kendisinden sonra yaşamaya devam edecekti. " Noviembre'den “Dünyayı değiştirmek istemiştik ama perişanca yenildik. Şimdiyse, değişmemek için, ben dünyaya direniyorum.” İyi okumalar.