Jane Eyre... Nasıl ve nereden başlayacağım seni anlatmaya? Kelimelerim yetecek mi kitaptaki düşünceleri kağıda dökmeye? Sen salt Jane Eyre değilsin benim gözümde. İnsanlığın ulaşmak istediği iyiliğin ta kendisisin. Hepimizin vicdanısın sen. Sadece Hristiyanlığın değil gelmiş geçmiş tüm dinlerin oluşturmak istediği ideal insansın.
Tumturaklı bir dille başladım incelememe. Ancak böyle yazmamı sağlayan yine Jane Eyre'den başkası değil. Varlığıyla değiştirdi beni. Artık Jane'den önceki ben ve sonraki ben var...
Charlotte Bronte'nin yaşamından izler taşıyan Jane Eyre, tam anlamıyla bir biyografi sayılmasa da yazarın yaşamıyla birçok paralellik gösteriyor. 38 yaşında vefat eden yazar kitapta bahsedilen yurda benzer bir yerde eğitim görmüş hatta sağlıksız koşullardan ötürü yurtta beraber kaldığı iki kardeşini tüberküloza kurban vermiş.
Bundan sonra yazdıklarım kitabın olay örgüsünden ibaret olup kitabı okumuş olanlar içindir.
Jane annesini de babasını da kaybetmiş bir kız çocuğudur. Anne, baba hatta amcasını da kaybeden Jane'in bakımını Mrs. Reed adında ki yengesi üstleniyor. Ancak Mrs. Reed de dahil olmak üzere yengesinin iki kızı ve oğlu hep Jane'e kötü davranıyorlar. En sonunda Mr. Reed varlığına dayanamayıp Jane'i yatılı okula gönderiyor ve irtibatını kesiyor.
Jane o yurtta kendini geliştirip 6 sene öğrencilikten sonra 2 sene de yurtta öğretmenlik yapıyor. Tabi yurtta yaşanılanlar bu kadar değil. Helen Burns adında bir arkadaş ediniyor Jane ancak Helen yurtta ki sağlıksız koşullar yüzünden veremden ölüyor. Hemde öldüğü son gece Jane ile birlikte yatıyorlar. Yani kız Jane'in kollarında can veriyor.
Jane'in yurtta ki 8 senelik yaşantısı Thornfield konağın da mürebbiye olarak işe başlamasıyla son buluyor. Konağın sahibi Mr. Rochester Jane'e âşık olur, Jane de Mr. Rochester'a. Ancak tam evleneceklerken Mr. Rochester'ın evli olduğu ortaya çıkar. Bunu duyan Jane konaktan kaçar.
Beş parasız sokaklarda dolaşan Jane bir eve sığınır. Bu evde yaşayanların Jane'in kuzenleri olduğu ortaya çıkar. Jane'in tek amcası vefat etmiş ve tüm her şeyini yeğeni Jane'e bırakmıştır. Ancak Jane hala çocuklarının da hakkı olduğunu düşünüp parayı dörde böldürür. Sonra Jane'in kuzeni Mr. St. John Eyre ideallerini gerçekleştirmek uğruna önce Jane'e Hintçe öğretir sonra da ona bir teklifte bulunur.
Jane ile evlenip misyonerlik yapmak için Asya'ya gitmek istediğini söyler. Jane bunu kabul etmez ve Mr. Rochester'ı bulmak için oradan ayrılır.
Jane, Thornfield konağına geldiğinde oranın yanmış olduğunu görür. Olayı araştırınca Mr. Rochester'ın deli karısı konağı yakıp intihar etmiştir. Ancak Mr. Rochester da bu olayda ağır yaralanarak bir elini ve gözlerini kaybetmiştir. Jane Mr. Rochester'ı bulur ve evlenirler. Bir çocukları olur. 2 sene sonra Mr. Rochester'ın tek gözü de görmeye başlar. Yani kısacası mutlu bir son gibi duruyor...
Kitabın olay örgüsünü dilim döndüğünce yazdım amacım arada bir bu incelemeyi okuyup Jane Eyre'yi unutmamak...
Klasik okumaya başlamak isteyen kişilere ilk tavsiye edeceğim kitap bundan sonra Jane Eyre olacak. Akıcılığı ve okurken ki heyecanı kitap sonuna kadar devam ediyor.
Okuyun, okutun. Herkese keyifli okumalar...
