KAFKA VE HUKUK Franz Kafka yazar olarak ünlenmiştir. Onun yaşamı üzerine bilgi edinmeye niyetlenenlerin karşılarına çıkan ilk bilgi, yazarlığını boş zamanlarına hapseden ve gününü sigorta şirketinde geçiren bir “çift-yaşamlı” oluşudur. Bu bilgi olunmaz şaşılıkları da peşinde taşımıştır: Kafka işini sevmeyen, bu işe sadece yazarlığını gizleyen bir gizleme olarak bakan ve yazarlık fiilinden zaman çalan bir fiile kerhen katlanan bir adam görüntüsü verir. Oysa doğru değildir bu: Kafka işine ciddiyetle sarılan bir çalışandır. Kaza sigortaları konusunda uzmanlaşmış, üstlerinin haklı takdirini kazanmış, kazaların tazmini ile yetinmeyip, kazaların önlenmesi üzerine de kafa yormuş bir çalışan. Onun kazaların önlenmesine ilişkin raporlarına eklediği muazzam makine çizimleri, Ceza Sömürgesi’ndeki işkence aygıtının salt hayal gücüyle yaratılmadığının kanıtı olarak okunabilir. Bu anlamda, Kafka’nın işinin yazarlığına olumlu etkileri konuşulabilir elbette. Pekiyi, Kafka işine gökten zembille mi inmiştir? Elbette hayır. Eğitim görmüş bir çalışandır o. Prag’daki Alman üniversitesinden hukuk dalında diploma almış, hatta hukuk doktorasını tamamlamıştır. Ölümünde verilen gazete taziyetlerinde “Hukuk Doktoru” sıfatı kullanılmıştır. Az önce, Kafka’nın işinin yazarlığına etkisini konuşmaktan söz etmiştim. Bu yazının amacı, Kafka’nın öğreniminin yazarlığına etkileri üzerinedir. Çünkü Kafka’nın hukuka bakışı pek çok metnini biçimlendiren, hatta o metne ruhunu veren omurgadır. Sadece bu kitapta toplanan metinlerle sınırlı değildir bu; Dava romanına, yine Altıkırkbeş’ten yayınlanan Bir Köy Hekimi’ndeki Kanun Önünde adlı öyküyü Kafka evreninin merkezine yerleştiren ve o kısacık metni devasa romanların önüne çekip efsane olarak niteleyen Kafka yorumcularının bulunduğunu unutmayalım. Eğer ansiklopedik bilgi vermek gerekirse, Kafka hukuk eğitimine 1901’de başladı, 1906’da hukuk doktoru olarak mezun oldu. Aslında, liseden mezun olduğunda felsefe eğitimi görmek niyetindeydi. Ömrü boyunca gölgesinden sıyrılamadığı babasından çekindiği için daha dünyevi bir öğrenim görmek zorunda kaldı. Çok kısa bir süre devam ettiği kimya dalından sonra hukuk dalında karar kıldı. Alman etkisindeki bir üniversitede görülen hukuk öğreniminin niteliği yüksek olacaktır elbette. Ne var ki, bu öğrenimin ilgiye değer yanı başkadır. Kafka dallarında uzman sosyal bilimcilerden ders alarak hukuk kuramlarını toplumsal yaşama uyarlamayı öğrenmiştir. Brentano’nun Kafka’ya etkileri hep söylenegelir. Oysa Kafka’nın, özellikle doktora sürecinde etkilendiği öğretmeni Alfred Weber’dir şu Felsefe Tarihi adlı yapıtı Türkçeye çevrilen toplumbilimci. M.Kamil Utku #72967689 #72918824 Tavsiye ederim