Kurtuluş Savaşı dönemi Anadolu halkının durumunu anlatan, Türk edebiyatının mihenk taşlarından olan bir kitabı bu kadar geç okumuş olmam öncelikle benim büyük ayıbım. Maalesef bende de biraz 'komşunun çimi her zaman daha yeşil' durumu var. Kitap bazıları için çok rahatsız edici olabilir. Kitaba zamanında yapılmış sert eleştirileri anlayabiliyorum. Bana göre ise son derece objektif yazılmış, Anadolu'nun sosyolojik durumunu ifade etmesi bakımından kıymetli bir eser. Hepimiz Anadolu halkının tamamının kahramanlık gösterdiğini düşünmeyi seviyor olsak da gerçekler pek öyle değil. Hiçbir zaman tamamı ya da bütüne yakını diye kavramlar, özellikle konu savaş olduğunda gerçekçi değildir. Kurtuluş Savaşı'nda da tıpkı bu romanda anlatıldığı gibi köyler çok fazla var. Özellikle savaştan kaçan asker sayımız da oldukça fazla. Bunu bazı kitap ve kaynaklarda bulabiliyorsunuz. Kitabın anlatmak istediği ana tema Aydın kesim(Bunu İstanbul olarak tanımlamış) ile Anadolu insanın arasındaki sosyolojik, toplumsal, kültürel ve ekonomik uçurum. Kitabın çok yerinde Aydın kesimi Anadolu'yu bu viran durumdan sorumlu tutmuş.Bence de çok çok haklı bir tespit. Peki firelerin olması, düşünülenin aksine topyekün savaşılmamış olması Kurtuluş Savaşı'nın değerinden ya da Anadolu insanının vatanperverliğinden alıp götürür mü? Asla. Türk insanı tarih boyunca hain olmamıştır. Cahil bırakılmış olmak insanları hain yapmaz, cahil bırakan insanları tarih önünde sorumlu ve suçlu yapar. Tam 101 yıl önce şu anda, İngilizlerin batırın emri olduğunu bilerek Bandırma Vapuru ile Samsun'a gelmekte olan M.K.Atatürk ve beraberindeki 47 kişi Anadolu insanına güvenmese idi, belki ben şu anda bu incelemeyi Türkçe değil, başka bir ülkenin dili ile yazıyor olurdum. Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulması dünyada emsali görülmemiş bir zaferdir. Herkesin ivedi şekilde bu kitabı okumasını şiddetle tavsiye ediyorum. Saygılar.