Türkiye İş Bankası Yayınları’ndan çıkan bir derleme kitap bu. Zehra Aksu Yılmazer, Ekspresyonist edebiyata damga vuran Alman yazarlardan tadımlık birer öyküyü bu kitabında bir araya getirmiş, ekspresyonizmi ve dönemin ruhunu anlatan güzel bir önsöz ile de taçlandırmış. Bununla da kalmamış; yazarların hayat hikayelerini de çok kısa, birer paragraflık açıklayıcı metinlerle kitabın sonunda bizlerle paylaşmış. Sonuçta elde alınca kolayca ve hızlıca okunan, ekspresyonizmi ve dönemin ruhunu anlamamızı sağlayan, genel kültürümüzü geliştiren güzel bir seçki çıkmış ortaya. Ekspresyonizm 1900lerin başında Güney ve Doğu Almanya’da ortaya çıkmış, kısa sürede Avusturya ve İsviçre’de de takipçi toplamış ve 1920lerin sonuna gelindiğinde etkisini kaybederek başka yeni akımlara ve türlere (Dadacılık, sürrealizm, kübizm, fantastik edebiyat) evrilmiş bir akım; belki de daha doğrusu, bir arayış. Bilimin önü alınamaz bir hızla gelişmesi, sanayi devrimi sonrası üretim şeklinin topyekün değişmesi ve emek-sermaye ilişkilerinin yeniden şekillenmesi ile öncesinde hayali bile imkansız olan yenilik ve değişim talebinin, yüzlerce yıl aynı patikada yol almış toplum düzenini, toplumsal sınıfları, gelir paylaşımını, eğitimi, inancı, yönetim şekillerini toptan sarstığı bir yüzyılın sonunda doğan, Birinci Dünya Savaşı öncesi o stres dolu kırılma döneminde gençlik dönemini yaşayan Ekspresyonistler, değişen dünyanın gerçeklerini ifade için yeni bir yol aramışlar. Empresyonizmi fazla burjuva, fazla estetik, fazla melankolik bulan bu grup, eski değerlerin hepsine başkaldırarak “yeni insan”, ironi, nihilizm, bohem hayat, erotizm, yalnızlık ve melankoliyi konu alan, birbirinden renkli, çılgın, sürreal eserleri ile 20 yıllık kısa bir döneme damga vurmuşlar. Gözünüzde canlanması için ekspresyonizmin en iyi örneklerinden biri olan Edward Munch’un “Çığlık” tablosunu buraya bırakayım hemen : pivada.com/edvard-munch-ci... Franz Held, Oskar Panizza, Paul Scheerbart, Gustav Meyrink, Georg Heym, Wassily Kandinsky, Mynona, Else Lasker-Schüler, Georg Trakl, August Stramm, Alfred Lichtenstein, Theodor Daubler, Hugo Ball, Franz Kafka, Robert Musil kitapta kısa öyküleri ile yer alan yazarlar. Benim için keyifli bir okuma deneyimi oldu; zira yıllardır odamı süsleyen Kandinsky ve döne döne bıkmadan okuduğum Kafka hariç diğer tüm sanatçılarla ilk tanışmamdı. Çok sevdiğim kübizmin, ilginç bulduğum fantastik edebiyatın temellerinin nasıl atıldığını izlemek keyifliydi. Scheerbart'ın "Patlayan Kuyrukluyıldızlar" hikayesini bu korona günlerinde okumak ise ilginç oldu. Bu hikayede patlayan kuyrukluyıldızdan yağan tuz, çarpıcı bir arka plan resmi eşliğinde dünyadaki canlılığı öldürür, ama dünya hala dönmeye devam eder. Ne dersiniz, nereden geldiğini bilmediğimiz, boyut olarak bakteriden bile küçük koronanın dize getirmesi ile bizler de aniden böyle sürreal bir hikayenin içinde bulmadık mı kendimizi?

Patlayan Kuyrukluyıldızlar - Ekspresyonist ÖykülerKolektif · Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları · 20181,197 okunma

·

209 views

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

AkilliBidik