İncelememe şu şekilde başlasam herhalde yanlış olmaz: okuduğum Türk romanları arasında en iyisi, bir başyapıt. Mithat Cemal 1885-1956 yılları arasında yaşamış dolayısıyla bir tarihçi ya da bir edebiyatçı için çok şanslı bir dönem diyebiliriz. Zira hem Abdülhamit dönemini hem İttihat ve Terakki dönemini hem de Cumhuriyetin kuruluşuna şahitlik etmiş,bir nevi kitabın kaynağı bizahiti kendisi. Bu üç dönemin tanıklığını yaptığı için de kitabı ismi Üç İstanbul. Ve kitaptan okuduğum kadarıyla şahit olduğu şeyler o kadar iğrenç, mide bulandırıcı ki baştan aşağı çürümüşlüğün en rezil halini okuyorsunuz kitabın satırlarında. Mithat Cemal kitabın ne kadarını kurguladığını ne kadarının da bizzat şahit olduğu olaylardan esinlendiğini bilemem tabi. Ama Yakup Kadri’nin Sodom ve Gomorre’sini de okuyunca aslında gerçeğin çok yakınında ya da gerçeğin ta kendisi olarak yazıldığı anlaşılıyor kitabın. Ülke savaş halindeyken, her cephede binlerce genç şehit düşüyorken, İstanbulda yaşayan bir grup burjuva ve aristokrat özentisinin mevki hırsı, yükselmek için her yolun mübah görülmesi… Üç İstanbul kalın bir eser, çok fazla karakter barındırdığı için de okuması kolay değil. Bir de tabi kitap Osmanlıca çok fazla kelime barındırıyor, bu da bir kat daha zorlaştırıyor okumayı. Ama ne olursa olsun elinizden bırakamıyorsunuz. Demin bahsettiğim karakter fazlalığı aslında sizi çok da yanıltmasın, aslında bir çoğu birbirinin aynı; vurdumduymaz, umursamaz, çıkarcı, yalancı, jurnalci, ispiyoncu, vicdansız vb.. Kitabın baş kahramanı Adnan Bey bile böyle biri. Ülke savaş halindeyken, her cephede binlerce genç şehit düşüyorken, İstanbulda yaşayan bir grup burjuva ve aristokrat özentisinin mevki hırsı, yükselmek için her yolun mübah görmesi, yabancılara olan hayranlıkları, ihanetleri ve yağcılıkları okurken sinirlendiriyor insanı. Ama bugüne bakınca da değil üç istanbul, otuz üç İstanbul da olsa durum gene aynı. Değişen pek bir şey yok bugün de. Kitabın edebi yönüne gelecek olursak, Mithat Cemal Kuntay’ın betimelemeleri ve benzetmeleri müthiş. Kitabın her sayfasında müthiş bir benzetme, betimleme ya da aforizma ile karşılaşıyorsunuz. Bu açıdan bakınca Mithat Cemal’in tek bir roman yazmış olması üzücü. Sonuç olarak hem tarih hem edebiyat sevenlerin muhakkak okuması gerekn bir eser. Ancak sabırlı bir şekilde okunmasını tavsiye ederim.

Üç İstanbulMithat Cemal Kuntay · Oğlak Yayıncılık · 20202,456 okunma

·

40 views

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Özgün Coşkun