Metafizik Dersleri Giriş kitabi Fransız filozof Henri Bergson'un 1887-1888 yıllarında verdiği derslerin bir kısmını kapsar. Metafiziğin temel kavramları olan uzay, zaman ve madde başlıklarını inceleyen Bergson'ın dili/anlatımı oldukça açıklayıcı ve basit. 80 sayfalık bir kitap da olsa zorlanacağımı ve kavrayamayacağımı düşünerek okumaya başlamıştım. Ancak temel konulara vâkıfsanız, oldukça sade bir dille derdini anlatıyor Bergson. Peki Bergson'un sorduğu sorular nedir, neyin cevabını arıyor? Biliyorsunuz ki felsefede önemli olan cevaplar değil sorulan sorulardır. Bergson'un sorduğu pek çok soru var, sonuçta 20.yy akılcılığına ve bilimselliğine bambaşka bir boyut getirmiş, 'yeni metafizik' kavramını gündeme getirerek önemli bir boşluğu doldurmuş. Yani Bergson'un asıl cevap aradığı soru şu olmuş; "gerçekliğin veya var olan şeylerin doğasının bilimin öngördüğü veya varsaydığı gibi olup olmadığı" . Bergson'ın amacı bilimselliği ya da bilimi yok etmek değildi aksine bilimi zenginleştirmeyi ve metazifik ile sağlamlaştırıp tamamlamayı hedefledi. Bergson salt akılcılığa karşıdır, ona göre bir şeyi bilmenin 2 yolu vardır: analiz yolu ve sezgi yolu. Ya gözlem yoluyla "bilme" gerçekleşir ya da süreyi bilmeye yarayan sezgi yoluyla gerçekleşir. Sezgi yolu olmazsa zekanın hiçbir değeri yoktur çünkü bizi içe/dünyaya taşıyan şey sezgidir. Zeka; ruhu, hayatı, oluşu, yaratmayı ve süreyi anlayamaz. Bu olgular ancak sezgi ile doğrudan anlaşılabilir. Sonuç olarak Bergson'a göre bilimler evreni tam ve yeterli olarak anlamaya yetmez, başka bir disiplin ile bu eksiklik tamamlanmalıdır. Bu disiplin de, metafiziktir. Bergson'in metafizik anlayışı klasik metafizikçilere benzemez hatta onları bi çok şekilde eleştirir ya da genişletir. Bergson'ın en ilgi çekici düşünceleri "süre (zaman)" ile ilgili fikirleridir. Zamanın ölçülebilir bir çizilmiş çizgi şeklinde (gün,ay, yıl) olmadığını, bunun eksik bir tanım olduğunu söyler. Bergson'a göre deneyimlenen zaman; "bölünemez bir süreç oluşturacak şekilde birbirlerinin içinde eriyen bilinç hallerinin geri döndürülemez ardışıklığıdır." Zaman; sürekliliktir, akışkanlıktır. . Bergson, 20.yy daki bu aşırı akılcılık ve ruhtan-dünyadan kopukluk felsefesine inanılmaz bir biçimde başkaldırmıştır. Saygı duyarak, öğrenerek, açıkçası çoğu yerde onaylayarak okudum. En kısa zamanda daha fazla kitabını edinip düşüncelerini daha derin kavramak istiyorum. Yorumu yazmam da ve Bergson'u daha iyi anlamam da Ahmet Cevizci'nin kitabındaki yorumları çok etkili oldu. Felsefe okumalarını 'havada' bırakmamak için Felsefe Tarihi kitabını ısrarla öneririm.

Metafizik DersleriHenri Bergson · Pinhan Yayıncılık · 2019130 okunma

·

497 views

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Tuğba