Gönderi

608 syf.
·
Not rated
·
Read in 25 days
Tanrılarla Sohbet
Bizler inançsız yaşayamayan küçük şeytanlarız ve dünyamız da tarih öncesinden bugüne müşterisi hiç eksik olmayan bir inanç pazarı. Hal böyleyken, dört bir yandan ruhumuzu ve eylemlerimizi kuşatan bir imanın içine doğan biz aciz kullar, nasıl düşünebilirdik ilahsız bir kozmos’u. Payımıza düşen neydi? Ya komşuların mabuduna inanacaktık kati suretle ve bilemediğimiz bir cennetimiz olacaktı ya da üzerine düşünecektik sorgulanmaz kesinliklerin ve hakikati keşfetmek uğruna indirecektik putların zil çalan eteğini. Bu koşullar altında, kaçınılmaz olarak zatıma düşen Nietzsche’nin delisi olmaktı; pazar yerinin mahşerliğinde haykırarak koşmak: “Tanrı’yı arıyorum! Tanrı’yı arıyorum!” “Gökte ve yerde olan var mı hala?” Sonsuz bir hiçlikte mi yuvarlanıyorduk yoksa? Tanrı’nın tarihi, ne kadar merhametten dem vurulsa da ilahi olduğu kadar hastalıklı bir öyküdür. Diyelim ki, yeni yetme insan zihninin ilk vakitlerinde doğsun gün ışığımız, antik homo sapiens de moderni kadar hayalperest galiba, çocukluk düşleri görüyor yeryüzünün her bucağında ve büyütüyor her kavim kendi beşiğinde yavru kültünü. Daha çok ufak, pek sevimli ve gözleri âmâ, her yerde minik minik “pagan”cıklar, henüz kimse bilemez gelecekte dönüşecekleri sözde merhametli zalimi… Hayatı anlamlandırma gayesi, Yüce Varlık’ın kutsal hammaddesidir. İçinden çıkıp geldiği mitoslar, her biri gülünç serüvenler içerir. Bunu görememek gariptir. Dinin kökenleri, mitoslarda saklambaç oynar. Ve yazarın dediği gibi “İnsanoğlunun gerçekle arası pek iyi değildir.s.81” Ve zihin kendi ateşinden yaratır tapacağı tanrısını. “Öyle görünüyor ki tanrılar yaratmak insanoğlunun oldum olası yaptığı bir şeydir. s.26” Enuma Eliş’in Marduk’u nasıl da dönüşür Yehova’ya… “İnşası tamamlandığında, tanrıların hep bir ağızdan haykırışları eşliğinde Marduk tapınağın zirvesindeki tahta oturdu: “Burası Babil, Tanrı’nın aziz kenti, senin sevgili evin! S.33” “Benzer şekilde, Tapınak’ta oturan da ancak “Yehova’nın ihtişamı” olabilirdi. “Şüphesiz Enuma Eliş’e dayanan Tekvin’in ilk bölümündeki yaratılış öyküsü.. s.111 “Enuma Eliş’teki gibi yaratılışın altı gününü, yedinci günde bir dinlenme anı takip etmişti.s.112” vesaire.. Komşunun tanrısını allayıp pullayıp yeni bir tanrı haline getirilmenin dramatik sahnelenişlerinden biridir bu aslında. Sıkıntı yoktur başlangıçta, tanrılar kendi aralarında savaşsa da insanlar genellikle kardeş kardeş yaşarlar. Ta ki Yehova Tek Tanrı olma iddiasıyla diğerlerine gözdağı verene kadar. Aziz Pavlus, Yahudilikten Hristiyanlığı sancılı bir doğumla nasıl dünyaya getirdiyse, Hristiyanlık da zaman içinde, insan eliyle işlene işlene, bizzat akla zarar bir sancı haline gelmiştir. Baba, oğul ve kutsal ruh üçlemesi insan hayal gücü saçmalamasının doruk noktalarından biridir ve aradaki nüansların haklılığı için meydana gelen katliamlar hurafelerin insanı nasıl bir caniye dönüştürebileceğinin kanıtıdır. İslam’ın bu tek tanrı inancından evrilmiş olmasını pek kabul etmek istemeyiz. Aslında bir tüccarın sıklıkla ticarette karşılaştığı popüler inançlardan esinlenmesini ve bizzat kendilerinden soruşturarak İbrahim’in dinine yeni bir rol biçmesini duymaya tahammül bile edemeyiz. Yahudilerin takdirini yitirince kıbleyi onların Kudüs’ünden Arapların panteonuna geri almak sıkı bir rest doğrusu. Sonra merhametli tanrının buyruğu olduğu üzere gelsin bir yanda cihatlar bir yanda haçlı seferleri… İnsanın kendi köleliğini kutsaması ve bununla övünmesi şaşılacak şeydir. Tapınma kısaca budur. Dedim ki öyleyse, gelin masama Ey Tanrılar, bu işi konuşarak çözebiliriz. Gel dedim Mistiklerin Tanrısı, gel Filozofların Tanrısı, gel Reformcuların tanrısı ve sen de gel akıl çağının Aydınlanma Tanrısı.. Tüm kozlarınızı oynayın, ne varsa eteklerinizde dökülün. Filozofların Tanrısı bağırıyordu ağzından tükürükler saçarak “İnancınız olmadıkça anlamayacaksınız.” Dedim ki anlat o halde inancı ve anlamayı. Heybetliydi. “Çevremizdeki çokluk birincil bir tekliğe işaret eder ey gafil! Evrende akıl vardır ve akılcı bir evrende Koşulsuz Varlık’ın sanatsal izleri vardır. Varoluş hiyerarşisinin tepesinde bir İlk Hareket ettirici olmak zorundadır! ‘Bir şey, neden sonuç ilişkisi zincirini başlatmış olmalıdır.s.275,’ Yoksa yaşam, anlamını yitirir.” Hüzünlenir… Mistiklerin Tanrısı içmeden sarhoştur, sakince konuşur. Yanılıyorsunuz bay filozof, Tanrı’ya giden yol yalnızca akla bağlı değildir. Bizim diyarımız imgelemler diyarıdır. ‘İnsan bulunmayan veya henüz mevcut olmayan ama yalnızca olası olanı öngörme yeteneğine sahip tek hayvandır. Duygu ve mantıklı kanıtlarla algılanamaz kalan Tanrı’yı kavramamızın tek yolu, imgelemci zihnin ana işlevinin yorumlanmaları olan simgelerin aracılığıyladır. S.342” Reformcuların tanrısı hiddetle yumruğunu masaya indirir. “İnancın bilgiye, bilime ve kesinliğe gereksinimi yoktur. O’nun hissedilmeyen, denenmeyen ve bilinmeyen iyiliğine serbestçe ve neşeyle teslimiyet yeter.s.400” Fakat sözlerinden kan damlıyordu. “Dinsel değişim kaçınılmaz olarak gelecektir. Günahkarların terk edilmiş ruhlarını kurtarmak için şiddet ve acı dolu dramayı yaşamak zorundayız.” Aydınlanmanın tanrısı kaşlarını kaldırıp konuşmaya dahil olur. “Tanrı’nın varlığını kanıtlamak olanaksızdır; ama aynı biçimde akılcı olarak varlığını reddetmek de olanaksızdır. Tanrının ne olduğunu ya da olup olmadığını bilmekte yetersiziz. Akıl bu soruya cevap veremez. Sonsuz kaoslar bizi ayırır. Bu sonsuz uzaklığın en uzak ucunda yazı ya da tura gelecek fırıl fırıl dönen madeni para var. Nasıl bahse tutuşacaksınız?” s.428. Nihayetinde, mucizelerle uğraşan bir Tanrı’nın çocuklarımızı korkuttuğumuz gulyabanilerden bir farkı yoktur.s.487, “sevgili dostlarım cehaletinizi kabul edin.” Der ve masadan kalkmaya davranır. Fakat Nietzsche’nin delisi koşarak masaya yaklaşır: “Tanrıyı arıyorum. Tanrıyı arıyorum.” Deli gözlerini kibirli Tanrılara diker “Tanrı nereye gider ki?” Tanrılar birbirlerine bakar. Deli bağırır: “İşte söylüyorum. Onu öldürdük, siz ve ben! Hepimiz onun katiliyiz.” S.505 Tanrının ölümüyle, kendisi “fosilleştirilmiş insan inançları ve modası geçmiş davranışlardan uzağa, dünyanın bir ucuna fırlatılmıştır.” S.502 Kierkegaard. Zihnimde cereyan eden yansımalar o kadar fazla ki, devam etsem bu kitaptan bir novella çıkartabilirdim. Evet, tektanrıcılığın gelişim süreçlerini içeren tartışmayı özü itibariyle düşünürlerin bakış açısıyla masaya getirdim. Çılgınca mı? Pek önemli değil. Sonuç itibariyle bizim için Mevla ölmüştür. Cümlemize keyifli okumalar olsun.
Tanrı'nın Tarihi
Tanrı'nın TarihiKaren Armstrong · Pegasus Yayınları · 20171,646 okunma
··
2,110 views
Sultannn okurunun profil resmi
Emeğinize sağlık. Tanrıların masa başındaki sohbetini zevkle okudum. İncelemeniz bana https://1000kitap.com/yazar/i85578 'un
Cebelavi Sokağı'nın Çocukları
Cebelavi Sokağı'nın Çocukları
kitabını anımsattı. Okumadıysanız öneririm. Zevkle okunacak blr kitap.
Odessa okurunun profil resmi
Teşekkür ederim, okumadım hatta duymamıştım bile. Okunacaklar listesine alıyorum 🙃🙃
1 next answer
Adem okurunun profil resmi
Ben bu kitabı hiç sevmemiştim. Kendi araştırmalarım ile bir çok yanlış bulmuştum. Ama sizin incemenizi büyük bir zevkle okudum. Kaleminize ve emeğinize sağlık.
Odessa okurunun profil resmi
Teşekkür ederim, zaten benim ki pek inceleme sayılmaz, kendi hayal dünyama düşen yansımaları aktarıyorum ve kitaptan çoğu kez bağımsız oluyor. Keyifli okumalar olsun :)
2 next answer
Ecem okurunun profil resmi
Emeğinize sağlık. Bu kitabı okurken ilk başta derin bir araştırmanın ürünü olduğunu düşündüm. İlerledikçe kendi içinde bulunduğu toplumun dini olan Hıristiyanlığı eleştirirken İslâm hakkında net bir eleştiri hissedemedim tam tersi güzellemeler yaptığını gördüm. Öte yandan Hıristiyanlığı çok eşli tanıtırken İslam'da bunun olmadığını söyleyerek güzellemesini desteklemişti yazar. Buradan bakınca İslam'ın dört kadın ile evliliğe yani yalnızca erkeğin sahip olabileceği poligamiye izin verdiğini bilmediğini ya da biliyorsa da yazıya geçirmediğini gördüm haliyle bu da acaba diğer dinler hakkında da yanlış bilgiler var mı kitapta diye düşündürdü beni. Bir diğer konu, yazar sonlara doğru Atatürk devrimlerine eleştiri getirmeye çalışmış. Kendi içinde bulunmadığı bir ülkenin siyasi tarihini hele de dönüşüm sürecindeki faaliyetleri eleştirebilmek için fazlaca birikime sahip olmalı ki okurken bu konuda epey zayıf olduğunu gördüm, bu da çok hadsizce bir bölümdü. Ve son olarak kitapta geçen tüm kişiler gerekli saygı çerçevesinde isim ve soyisim ile anılırken Mustafa Kemal Atatürk "Atatürk denilen Mustafa Kemal" şeklinde bir isimlendirmeye tabi tutulmuş. Bu da çok saygısızca ve bir o kadar hudutsuzca bir söylemdi. Kitabın uyandırdığı bu izlenimler sebebiyle sevememiştim. Biraz fazla konuştum kusuruma bakmayın. Tekrardan emeğinize sağlık.
3 previous answer
Odessa okurunun profil resmi
Teşekkür ederim Ecem, Yetersiz kaldığı ve çevirmen notuyla ifşa edilmiş yanlış olan bilgiler var kitapta. Aklımda kalan Kur'an da Allah'ın insan suretinde yarattığının geçtiğini belirtmiş. Hâlbuki yok. Atatürk konusunda ise kesinlikle haklısınız Ecem, ama onlar bizim gözümüzle göremezler taşıdığı değeri. Keşke bir inceleme yazsaydınız, iyi bir değerlendirme her zaman bulunamıyor :)
2 next answer
Demet okurunun profil resmi
Eline sağlık incelemen gayet keyiflendiriciydi :) Tüm insanlar içinde bulunduğu yolları keşfettiğini, kesintisiz doğru olduğunu iddia ediyor. Birçoğumuzun uygulamalarına ve önyargılarına uygun dini metinleri kalıplaşmıştır, eğer bunları yıkıyor diyorsan, kitabı sayende öne alıyorum ne diyorsun? Ayrıca dinin kendisi şeytan olmalı, vahşi dinlerde sürekli böyle bir vahşiliği şeytandan bekliyoruz, şeytanlığıma laf ettirmem de :)
Odessa okurunun profil resmi
Teşekkür ederim Demet, keyif almana çok sevindim. Kitap uzun bir süreci dar bir alana sıkıştırmış olduğu için pek akıcı değil. Sevdiğim bölümler oldu, özellikle 'tanrı öldü mü' başlığı. Yazar rahibelikten ateistliğe geçiş yapmış, konuya hakim. Yüzde yüz oku diyemem ama okumanı isterim. Kalıplaşmış düşünceleri yıkmak gibi bir derdi olmamış ayrıca, süreci olduğu gibi anlatmaya çabalamış elden geldiğince. Ve herkes senin şeytanlığından biraz feyz alsa keşke :))
2 next answer
Batuhan okurunun profil resmi
Dört dörtlük bir inceleme olmuş. Hatta dediğin gibi incelemeden ziyade bir novella havası var, öyle keyifliydi :) Tanrıyı öldürdük ama gel gör ki tanrıcılık oynayanlarla bir türlü baş edemedik, o da ayrı bir durum tabi. Ne diyeyim, kalemine fikrine sağlık :)
Odessa okurunun profil resmi
Çok teşekkür ederim Batuhan, bir vakit sadece bizim için değil tüm insanlık için ölecektir, ama ne zaman :))
Odessa okurunun profil resmi
Ben yazana kadar gece yarısını geçmiş :)
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.