Hakk'a Sığındık/ Hüseyin Rahmi GürpınarHüseyin Rahmi'nin Hakka Sığındık romanı beklediğimden de ilginç çıktı. İlk baskısı 1919`da yapılan bu kitabın Cumhuriyet döneminde ilk baskısı 1950'de yapılmış anladığım kadarıyla. Bu gecikme de tesadüf değil.İspanyol gribi salgını sırasında yazılan bu kitap, her zamanki çok eğlenceli sahnelerin, batıl itikatlı tiplerin müthiş konuşmalarının yanısıra çok sert bir düzen eleştirisi de içeriyor. Daha 3. sayfada yeni kaçmış İttihat ve Terakki ekibi şöyle anılıyor: "Bu İttihat
kaporozlarının veleh ve nefretten insana gaseyan getirecek yağmakerlikleri".
"Aç halk birbirini didiklerken onlar tok, yarın endişesinden azade... lehlerine yeni bir inkılap için fitne düşünüyorlar."
Kitap çok sarsıcı yoksulluk manzaralarıyla dolu. Devamı da var."İttihat ve Terakki...çevirdiği tezvirat dolabının koluna yapışanları korur, gözetir, çapullara gark ve bazen tövbe yoksulu olmak derecesinde ihya eder. Hiçbir idare, bendelerini taltifte bu mertebeye varamamıştır."
Çok tanıdık geldi değil mi size de? "Cemiyet çürüyüp dağıldıktan
sonra bile beslemeleri o büyük velinimetlerine söz söyletmezler... Masumları ezmek, üşerayı yükseltmek, kabahatsizlere ceza etmek, kabahatlileri mükafatlandırmak cemiyetin baş düsturuydu."
Bu düstur hep geçerli kalmış bu memlekette. Açıkçası bu kadar güncellik insanın moralini de bozuyor bir yandan
"Bizde geçinmenin esas akidesi: Evvela çatmak, sonra çalmaktır. Mutlakiyette de budur, Meşrutiyette de... Daima kanunun fevkinde ya bir hükmet ya bir cemiyet peyda olur. Su başlarını zorbalar alır."
Bu müthiş tespitler hala geçerli maalesef
Daha genel sosyalizan tespitler de yapıyor yazar: Zenginlik ve refahın "insanların büyük bir kısmını hemen hayvanlara yakın ağır, uzun mesai içinde çalıştırıp bunaltmak suretiyle" kazanıldığını söylüyor. "En müthiş hırsızlıklar kanunun himayesiyle irtikab olunanlardır" diyor.
Hüseyin Rahmi romanlarının klasik yapı ve kurgu zayıflığı sorunu bu kitapta da var, ama özel bir tutkuyla yazılmış, Dickensvari güçlü çocuk yoksulluğu sahneleri içeren bu kitabı okuyunuz lütfen.