Uygulamayla tanıştığım günden itibaren sadece okuduğum kitaplarla ilgili inceleme yapıyordum. Ama bu kitapa hiç inceleme yapılmamış ve alıntı nerdeyse yok. O sebeple inceleme yazma gereği hissettim. Lisedeyken(5 yıl önce)büyük bir heycanla okumuştum. Kendimi ve ait olduğum halkı tanımak içindi. Yazarın İngiliz olması özellikle ilgimi çekmişti çünkü biz bile kendimizi yeterince tanımıyorken bir yabancının bize ilgi duyması enteresan gelmişti. Yazar İran'da Yaşayan bir gazeteci ve Radikal bir Kemalist tek istediği İran'ın da Türkiye gibi "Laik" olmasıydı. Kendisi Ermeni Düşmanı olan yazar Çeşitli Profesörlerden aldığı mektuplardan dolayı özeleştiri vererek pişman olur. Ve hali hazırda olan Türkiye'deki kalmış azınlıkları incelemek ve 1915'le bağlantı kurmayı hedefler. Bu fikrini Ankara'da bir lokantada arkadaşına açarken Vartolu dükkan sahibi kısa bir Varto Tarihî anlatır ve yazar o zamandan İtibaren Varto araştırmalarına başlar. Tüm Varto ilçesinin Önde gelen insanları ile konuşur, anılarını derler( Demir Çelik, Kamer Erdoğan, Zeynel Efendi, M.Şerif Fırat, Nazım, İsmail Han ve birçok insanla). Özellikle 3 Nesil Alevî Kuşak ile yaptığı görüşmelerde 3 farklı ve birbiriyle çelişen ifadeler karşısında oldukça şaşırır. Benim de en sevdiğim kısım burasıdır. Şeyh Said isyanı üzerine duran yazar aslında isyanın Cibranlı Halid Beg'in daha önde olduğunu ama idam edilmesi sonucunda önderliğin Şeyh Said'e kaldığını katılar ile sunar. Daha önceleri Alevi düşmanı olarak bize öğretilen Şeyh Said'e katılan tek Alevî Aşireti olan Avdelan aşireti üzerine baya ilgi gösteren yazar beni kendi dedelerimle ilgili baya bilgiyle donattı. Ulasal bağımsızlığı Dinden daha önemli gören bir aşirete mensupmuşum:) Yazar çeşitli köyler ve tarihi üzerinde dururken aslında bölge tarihini de ele alır. Tek katılmadığım yerler ise güncel siyasi ve özgürlük savaşçıları hakkındaki dar, gelişigüzel eleştiri- suçlamaları. Tabi Kürdi bir coğrafyada sarışın mavi gözlü olmak zor. Hem Kürd siyasileri ve devlet kolluk güçleri tarafından ajan olarak suçlanan yazar baya zorluklar çekmiş. Muş ve Varto arasında değerlendirmeleri hâlâ geçerlidir:) Dizilerde gösterildiği gibi olmayan Varto ve Çevresini tanımak için yeterli olmasa da yardımcı kaynak olarak değerlendirilecek bir kitaptır. Belki okurken benim gibi akrabalarınızı daha iyi tanırsınız. Daha fazla ilgi görmesi dileğiyle. 2014den bu yana 5000 basmayan bu kitap çok daha fazla okunmalıdır. Göreceksiniz ki Kürdistan'da Alevî-Sunni çatışması aslında egemenlerin yarattığı bir çelişkidir. Toplumsal hafizasız Halkımıza hafıza yaratacaktır.

İsyan TopraklarıChristopher De Bellaigue · İletişim Yayınları · 20166 okunma

·

21 views

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Umut Fırat