24. Cifir hesabı
"(Allah) her şeyi adetçe belirleyip saymıştır." (Cin,28)
Cifir ilmi, harflerin âlemdeki olaylara delaletini araştırır. Zaman zaman, ”cifirle Kur’an âyetlerinden gaybî mana çıkarılıp çıkarılamayacağı" konusu gündeme gelmektedir. Hayli tartışmalı olan bu meselede şu noktalara dikkat çekmek isteriz:
ibn Berrecan, Rum Süresinin baş kısmını tefsir ederken cifir hesabı kullanarak yaklaşık yüz yıl sonra Kudüsün Müslümanlar eliyle fetholunacağını söyler’.107
Sebe’ Süresi 15. ayette geçen “temiz bir belde" ifadesiyle ilgili olarak Molla Câmî, İstanbul'un fethi tarihine tarih düşer.108
Örnekleri çoğaltmak mümkündür. Gerçek anlamıyla bir tesadüfe rastlamadığımız ilâhî tasarrufatı dikkate alırsak, ilâhî kelâmın cifir hesabıyla bazı gaybî hakikatlere, ileride olacak birtakım olaylara işaret etmesinin hiç de akıldan uzak olmadığını görürüz. İnsanlar kendi kelamlarına bazı şifreler ve işaretler koyabiIirken, sonsuz ilahi ilimden gelen Kur'anda bazı şifreler ve işaretler olabileceğini göz ardı etmek, maddeci bir bakış olur.
Şimdi zikredeceğimiz olayın, bu meseleye bir mesned olabileceği kanaatindeyiz:
Yahudilerden bir topluluk, Hz. Peygamberden huruf-u mukattaayı duyunca, ebced hesabıyla O'nun ümmetinin ömrünün az olacağına istidlalde bulundu.
Hz. Peygamber de diğer huruf-u mukattaalardan okudu. Her yeni huruf-u mu
kattaayı duyunca şaşkına döndüler, ”Biz senin durumundan bir şey anlayamadık” diyerek ayrıldılar.109
Bu meselede ifrat ve tefrît bakışlardan kat-ı nazarla şu ölçüde ittifak sağlanabilir: Cifir, bazı cahiller tarafından kötüye kullanılmış olsa bile, tamamen inkârı da mümkün değildir.
107.Alüsî, ı, m.
108. Yazır, Hak Dini Kur’ân Dili, Vl, 3956
109. İbn Cerir Taberî, Camiu'lBeyan an Te'vili'lKur'ân, (Tefsiru'tTaberî), Daru'lFikr, Beyrut 1995. |, 93; İbnu'lHasen Tabersî, Mecmau’lBeyan, Tahran 1373 h. I, 33
·
9 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.