Kula kulluk eylemem!Aramızda kitabın baş karakteri gibi olan çok az insan vardır. Doğrunun peşinden sınır tanımaz bir cesaretle gitmek, godomanlardan, üstlerden, amirlerden hiç korkmadan cesaretle doğru bildiği yolda ilerlemek.. Olamıyoruz ve o yüzden de hayalini kuruyoruz, hayran kalıyoruz, hatta bazılarımız öyleymiş gibi yapıyor.. Ben de her zaman dobra bir insan olmanın hayalini kurmuşumdur ama maalesef öyle değilim. Bugün bir memurum, alıştığım hayatımdaki tekdüze konforun bozulmasını istemiyorum, müdüre aman ediyorum, kaymakama aman ediyorum.. Böyle kitapları çok seviyorum; korkaklığı, acizliği yüzümüze tokat gibi çarpan, bizi sarsan kitaplardır bunlar. .
Karakterimiz Köy Enstitülerinin yetiştirdiği çok güzel bir öğretmen en başlarda. Mücadelesi kızını okula göndermek istemeyen cahil bir ağayı, kızını okula göndermesine ikna etmeye çalışması ile başlıyor. Ağa ile sürtüşmeleri başını belaya sokuyor ve öğretmenlik yaptığı Damalı köyünde artık çalışamayacağı, başka yere gitmesi gerektiği söyleniyor. O ise bu kararı istifa ederek protesto ediyor ve bir demirci ustası olarak insanların hayatına dokunmaya devam ediyor. Orda da birilerinin otoritesine zarar veriyor ve böylece gittiği her yerde doğruyu söyleyen ve dokuz köyden kovulan konumuna düşmüş oluyor. En son molla ile mücadele ederken iyice cesareti yerine geliyor ve "burası artık onuncu köy, burdan kovulacak biz değiliz" deyip din tüccarının cezasını bir güzel kesiyor.
Bazı doğruları söylemek bizi mevcut rahat pozisyonumuzdan edebilir, kıçı rahata alışanlar için bu çok büyük bir problemdir. Ama insan hem kıçının rahatı bozulmasın ister, hem mevcut düzenin bozuk çarkına verip veriştirirse işte o zaman riyâkâr biri olur. Ben kendi potansiyelimi biliyorum artık. Dağda kırk yıl taş yerim de yolsuzluğa, puştluğa, zulme sessiz kalmam ve de susmam.
Böyle güzel insanların kutlu mücadelesi sayesinde bugün kadınlar haklarının bilincinde, öğrenim hakkını söke söke alır, ekonomik özgürlüğünü kazanır. Peki herşey yolunda mı? Eğitimin gidişatı, üretimin bitme seviyesine gelmesi, ağaç ve çevre terörü, hayvanların yaşadığı zulüm.. Bugüne değin çok az mesafe kat edildi. Doğa hâlen can çekişiyor..
Okumayanlar için kesinlikle tavsiye ederim. .