Yaşantıda Din Psikolojisi *** Bireyin inanç dünyasında yaşadığı ve etkilendiği tüm sürecin psikolojik gelişim ve durumun ele alındığı bir bilim dalıdır. Akademik bir disiplinle din psikolojisi; bireyin inanç dünyasını rasyonel bir tarzda anlaşılır kılmaya çalışan herhangi bir araştırma alanıdır, diye biliriz. Bu alan teorik düşünceler çerçevesinde yorumlanır, analize tâbi tutulur ve değerlendirilir. Bu alanda önemli çalışmalar yapan Nıls G. Holm, ruhsal açlık yaşayan bireyin dinî gelenekle nasıl bir ilişki kurabileceğine ve insan hayatı ile ilgili merkezî sorunlar karşısında nasıl bir tavır alabileceğine dair bir anlayışın geliştirmesi çabasındadır. Din Psikolojisi yanında din sosyolojisi, dinler tarihi ve mistisizm alanlarında bir çok çalışma yapan Nils G. Holm, bu konuyla ilgili kitapları da vardır. 1943, Finlandiya doğumlu olan Holm, halen Åbo Akademi Üniversitesi’nde öğretim üyesi olarak çalışmaktadır. Dini ifade şekillerini psikolojik gelişme ve süreçler bağlamında ele alan bilime, din psikolojisi deniliyor. İnsanlıkla beraber var olan inançlar, her zaman birey ve toplum bazında ihtiyaçlar sonucu varlığını korumuştur. Holm, “Din Psikolojisine Giriş” de kültürel bir birikime sebebiyet veren Dini Yaşantı hakkında kitabın ilk kısmında bahseder. Dini yaşantıyı iki özellik üzerinden bahseder: sosyal ve birey bazında ele alır. Sosyal bir fenomen olarak dinin en belirgin özelliği cemaat olmalarıdır. Holm, bireysel dinî düşüncelerin, başkalarıyla paylaşılmadıkları sürece din olma özelliği söz konusu olmadığını ifade eder. Buna karşılık din psikolojisi ve din sosyolojisi arasında önemli ortak özellikleri işaret eder. Dinî hayat, üç temel ifade şeklinde ortaya koyar: Dinî düşünce, dinî tutum ve davranışlar son olaraktan dinî tecrübeler. Holm, “Sosyal bir fenomen olarak din" başlığında bu üç temel nokta üzerinde durur. Ayrıca grubun oluşumu ve işlevi, liderlik ile bir gruba bağlanma ile temel hatlar oluşturarak konuyu anlatır. Dinî yaşantıda tabiat ötesi bir varoluş veya dünya ötesi bir gerçeklikle bütünleşme tecrübesi tipik bir mistik yaşantı olduğunu açıklar. Zaman ve mekân duygusunun geçici bir süreyle yitirilmesi de karakteristik bir durumdan ibaret sayar. Holm, bu tecrübelerin yüksek düzeyde duygusal oluşumlar olarak tanımlar. Yoğun dinî bir tecrübe, yeni bilgilere ve idraklere yol açar. Dinî tecrübeler öznel ve içsel bir tabiata sahip oldukları için araştırılması ve yerinde incelenmesi zordur. Kişinin yaşantısını gözlemlemek, çeşitli vücut organlarını ölçmek vb. zorluklar yanında verilerin yorumlanmasında da zorluklar olduğunu Holm, belirtir. Modern din psikolojisi alanında Holm, bu alanda temel ilkeleri anlaşılır bir düzeye getirmeyi başarıyor. Çevresel etkilerin din psikolojisinde ki konumu hakkında bilgiler vererek kitabın giriş konusu özelliğini kazandırıyor. Dinî tecrübelerin her yönünü din psikolojisinde ki karşılığına cevaplar vermektedir. Gelişim psikolojisi ve kişilik psikolojisinde din psikolojisinin karşılığını anlatması yanında, derinlik psikolojisi ile sosyal psikolojiye ait bakış acılarını aynı ölçüde değerlendirmeye alınması, din psikolojisinin gelişimi ile ilgili karakteristik bir özellik kazandırdı. Nıls G. Holm, Din Psikolojisine Giriş, çev., Abdülkerim Bahadır, İnsan Yayınları, 3. Baskı 2018, İstanbul. Yunus Özdemir.

Din Psikolojisine GirişNils G. Holm · İnsan Yayınları · 201816 okunma

··

90 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Yunus Özdemir