Qazî Muhamed..Qazî Muhamed, Mahabad Kürt Cumhuriyetinin kurucusudur..
Kürdler için son nefesine kadar çaba göstermiştir.. Hatta idam edileceği gece ona vasiyetnamesini yazması için müsaade ediliyor o Kürd halkı için 3 sayfa vasiyetname yazıyor..
Acem zabıtalarından biri, "Qazî bırak bu anlamsız işleri ailen için bşey yazmak istiyorsan yaz.. Geç oldu çocuklarımızın ailemizin yanına gidecez.. Sen ve arkadaşların gibi evsiz deiliz" der. ( Qazî Muhamed vasiyetnamesinin bir bölümünde " bende şimdi onlar gibi çocuklarımın yanında sıcacık yatağımda uyuyor olabilirdim, ama ben Kürd halkı için savaştım" der).
Bunun üzerine Qazî zabıtaya," Evet zabıtasın ama beyinsizsin.. Sana anlatsamda anlamazsın.. Benim ailem de arkadaşlarımda çocuklarımda Kürd halkıdır" der.
Qazî Muhamed 'in eşi Mîna hatun ona çokça buralardan kaçmasını bi süre evinden ülkesinden uzak kalmasını söyler..
Qazî buna karşı gelerek,'" Mina, hatırlamıyor musun 10 bin Kürd ve Kürd yardımcılarının karşısında yemin ettim.. Onları asla yalnız bırakmayacağıma ve terk etmeyeceğime dair yemin ettim.. Rica ediyorum bi daha kaçma teklifinde bulunma.. Mina, biliyor musun..? Sen beni tanırsın ben Kürd halkının şerefini düşman karşısında yerle bir etmem..!
Mîna, hatunum, çocuklarımın annesi " diyerek hitap edip devam eder..
Mîna hatun," bana arkadaş gibi davranırdı, bana mahbube (sevdiceğim) diye hitap ederdi.. Kendini asla mülküm gibi görme ben seni arkadaş gibi görüyorum derdi "der. Ve Qazî nin çıktığı her yolda aldığı her kararda ona danıştığını söyler.. Ayrıca o zamanlar çok eşlilik yaygın olmasına rağmen Qazî tek eşliliği savunur ve Mîna annemiz dışında kimseyle evlenmez..
Qazî Muhamed Cumhurbaşkanı olmadan önce de Kadı yani hakim görevini yapıyordu..
Kendisi kadınlara çok hak tanımıştır eşine " senden Mahabad' ta Kürdistan kadınlar birliğini kurmanı istiyorum, altın ve gümüşü napacaksın..? Altın ve gümüşü Kürd kadınlarının eğitimi için harcayacaksın" demiştir..
Qazî anadili dışında 7 dil bilirdi.. 8 kız ve 1 erkek çocuğu vardır.. Fakat hiçbir zaman onlar arasında ayrım yapmamıştır..
Qazî ve arkadaşları kanın son damlasına kadar da Kürt halkı için savaşmıştır ve ömrünün son saniyelerinde Milli Marş " Ey reqîp" i söylemiştir..
Qazî Muhamed 'in yaptıkları Kahramanlığı, babalığı, eşliğini malesef ki tek yazıda anlatamam..
