Ne zaman güzel bir eser okusam gerçekleşmesi bir o kadar imkansız hayali ise bir o kadar mutlu edici bir istek uyanır içimde. "Yazar ile eseri üzerinde sohbet edebilmek." Neden mi? Zira eserler yazarların yaşanmışlığını barındırır içinde de ondan. "GÜN OLUR ASRA BEDEL" yaşanmışlığın kokusunun sindiği, samimiyetin oluk oluk aktığı, ilmeklerin yazarın hayatının kesitleri ile atıldığı eser. Yazarın kız kardeşi bir söyleşide şöyle söylemektedir: " Onun eserlerinden en sevimlisi, belki bizim hayatımıza en yakın olanı Gün Olur Asra Bedel'dir. Çünkü orda babamıza benzeyen Abu-Talip var. Zarife'nin ise annemize benzeyen tarafları var. Cengiz'in kendisinin de kaderine benzeyen olayları yansıtmıştır. Zarife rejim içinde ayakta durmayı başarmış güçlü bir kadındır." demiştir. Bu söyleşiden de yola çıkarak eseri okumadan önce Cengiz Aytmatov'un hayatını araştırıp bilgi edinmeniz çok iyi olacaktır. Bu sayede eserin güzelliğinin daha da farkına varacaksınız. (Eserin bu özelliğini okuduktan sonra öğrendim. Yazarın yaşamını araştırdıktan sonra eser gözümde daha da büyüdü ve bambaşka bir mana kazandı. Yaşanmışlıkları hep sevmişimdir.) ..... "Aşk insanın layık olması gereken bir lütufdur" diyen yazar. Beyaz perdemize aşkın en güzel örneğini anlatan Selvi Boylum Al Yazmalım'ı kazandıran yazar "Gün Olur Asra Bedel" eserinde aşka da değinmiştir. Bu aşk ise yardım etmeyi, insanlara kendinden bir şeyler vermeyi seven "Yedikey"in başından geçmektedir. Yazar eserde ayrıca "Raymalı Ağa Efsanesi"ne yer vererek aşka başka bir çerçeveden bakmanızı da sağlamıştır. Efsane demişken yazarımız "öz kültüre bağlılığa" önem veren bir kişi olarak burada " Nayman Ana Efsanesi"ne de yer vermiştir. Efsane ki ne efsane! Eserin insanı etkileyen en güzel yerlerinden biri olsa gerek. Nayman Ana Efsanesi ile edebiyatımıza "mankurt" kelimesini kazandırmıştır. Peki mankurt nedir? Bir insanın kendi adını, ailesini, geçmişini hatırlamayacak derecede aklını yitirerek hissiz bir varlık olup kendisinden istenen her şeyi sorgusuz yapmasıdır. Mankurt aynı zamanda bu eserde bir semboldür. Kendi özünü, sosyal kültürel hafızasını yitirmiş ötekileşmiş insanları kastetmektedir. Eserde bunun en açık örneği Kazangap'ıp oğlu Sabitcan'dır. Sabitcan SSCB'nin yatılı okullarında okuyarak kendi kültüründen uzaklaşmış özüne zerre kadar önem vermeyen bir kişiliktir. Eserde de Yedikey'in dediği gibi " Sabitcan denen herif ilerde insanların telsizle yöneticiğini anlatmamış mıydı? Belki de o görünmez güç, Sabitcan'ı şimdiden yönetiyordu!"... Sabitcan da tam bir mankurttu. ..... Sevgili arkadaşlarım, Gün Olur Asra Bedel sadece yukarıda anlattıklarımla sınırlı değildir. Eserin ayrıca bilimkurgu yanı da vardır. Düşünsenize Dünya'dan uzak kendine ait bir güneş sistemi bulunan bir gezegende yaşam olduğunu. Hele de bu gezegen teknoloji ve uygarlık olarak Dünya'dan katbekat üstün olsaydı. Hatta bu uygarlık savaş nedir hiç bilmeseydi. Neler olurdu? .... Gercekten çok geniş bir hazneye sahip eser. Bir okur olarak aklınızdan şu soru geçebilir: "Bu kadar farklı konular tek bir eserde nasıl toplanmış?" Yazımın son kısımda buna değinmek istiyorum. Böylelikle eserin isminin nereden geldiği de anlaşılacaktır. Başkahraman Yedikey en yakın arkadaşı Kazangap'ı vasiyeti üzerine Boranlı'dan uzakta yer alan "Ana Beyit" mezarlığına defnetmek istemektedir. Bu amaçla Karanar adlı deve üzerinde yolculuğa çıkar. Her ölümün yakını gibi Yedikey'in de arkadaşı ile hatıraları gözünde bir bir canlanır. Bu bakımdan Yedikey'in deve üzerinde Ana-Beygit mezarlığına yolculuğundaki düşünceleri eserin kendisini oluşturmaktadır diyebilirim. Bu sayede yazar hem geçmişi hem şimdiyi bir de Boranlı İstasyonu dolaylarındaki uzay üssünde yaşananları aynı anda anlatarak eseri asra bedel olan bir güne bağlamıştır. ...... Son olarak olayın geçtiği Sarı-Özek bozkırına dair eserden size şu alıntıyı yapmak istiyorum. ...."Bu yerlerde trenler doğudan batıya, batıdan doğuya gelir.. gider gelirdi... Bu yerlerde demiryolunun her iki yanında ıssız, engin, sarı kumlu bozkırların özeği Sarı-Özek uzar giderdi. Coğrafyada uzaklıklar Greenwich meridyeninden başlıyorsa, bu yerlerde de mesafeler demiryoluna göre hesaplanırdı. Trenler ise doğudan batıya, batıdan doğuya gider gelir, gelir giderdi.." .....

Gün Olur Asra BedelCengiz Aytmatov · Ötüken Neşriyat · 202146bin okunma

·

15 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Rukiye Yurduseven