Gönderi
john stuart mill'in oldukça sıkıcı eseri. buna rağmen bu abinin zamanının çok ötesinde biri olduğu bu sıkıcı eserde bile kendini belli etmiyor değil. özellikle adalet ve sosyal yaşama ilişkin tespitleri bugün bile onun hayalindeki ideal noktaya gelememiştir. ancak bu eser başta da belirttiğim üzere j.s. mill klasmanında değerlendirilince oldukça vasat kalıyor.
cehalet mutluluktur sözüne bu kitaptaki yaklaşım biraz daha schopenhauer perspektifine uygundur. bunu özellikle "mutlu bir domuz olmaktansa, mutsuz bir insan olmak yeğdir;mutsuz bir sokrates olmak da mutlu bir aptal olmaktan iyidir" tümcesinde görmekteyiz. mutluluk nedirin felsefi değerlendirmesinde mill'e katılmamak elde değil. neticede her halükarda insan için mutluluk elde edilip korunan bir şey değil, anlık bir durumdur. zaten mill'in yaşamında da entelektüelite oldukça önemli bir yer tutar ki eş seçiminde de buna dikkat edilmesini başka eserlerinde öğütler.
bunun yanında yoksulluğun yok edilebileceğine olan inancına burun bükmemek elde değil. yakın zamanda okumuş olduğum unforbidden pleasures kitabındaki `vicdan kavramına bakış ile yine bu kitaptaki değerlendirmeler tamamen zıtlıklar içermekte. bu açıdan bu kitabı okuduktan sonra unforbidden pleasures'i okursanız iş biraz daha eğlenceli bir hal alabilir.
son olarak bay owen olarak bahsettiği vatandaşın cezalandırmaya karşı tutumu da (cezalandırmanın adaletsizlik olduğu) oldukça kafa açıcı olmuş. elbette çok mantıklı değil ama mill'in de dediği gibi nasıl karşı çıkılacağını bilemiyoruz. aslında burada daha çok kavramsal karışıklıklar var.
son olarak bana kalırsa mill hukuk konusunda montesquieu kanunların ruhu üzerine adlı kitabından çok etkilenmiş olabilir. özellikle cezaların ibret ya da caydırma olarak uygulanmasının yanlışlığı konusunda.
velhasıl henüz mill okuması yapmadıysanız başka kitaplarına yönelin derim. çünkü diğer eserleri bununla kıyas bile kabul etmez.
·
216 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.