Merhabalar herkese!
Salâh Birselciğim, ''Eh, bir kitap da anlatılmayacak olduktan kelli ne diye okunmalı?'' deyince bir şeyler anlatmak üzere kolları sıvadım. Böylesine dopdolu bir 'bilgi tufanını' anlatabilecek yetide olduğumu pek sanmıyorum ama hadi bakalım! Bir de uyaralım kesinlikle yanlı bir yazı olacaktır!
Öncelikle Salâh Birsel kimdir, buradan başlayalım. Açıkçası bu sitede pek tanınmayan biri oluşu beni çok şaşırtıyor.
"Bir kişiliktir Salâh Birsel." youtu.be/TJ9XAFPBydY
Şıngır mıngır yazılarıyla bir denemeci, renkli dizeleriyle bir şair..
İlk şiirleri 1937 yılında Gündüz dergisinde yayınlandı. 1940 -1950 yılları arasında şiirleri İnkılapçı Gençlik, Sokak, İnsan, Seçilmiş Hikayeler gibi dergilerde görülen şair Yenilik, İnsan, Sokak ve Nokta dergilerinin yayın çalışmalarına da katıldı.
Asıl ününü 1970’den sonra yayımladığı 1001 Gece Denemeleri ve Salâh Bey Tarihi olarak adlandırdığı dizi kitapları ve günlükleriyle elde etti. Günlük konuşma dilinde pek az bilinen sözcük ve deyimlerden başka, kendi yarattığı ilginç deyişleri de sıkça kullandığı ve anlatımına egemen kıldığı alaycı tavrıyla bu denemelerde özgün bir üslup yarattı.
Şiir ve denemelerinin yanısıra çevirileri de bulunan Salah Birsel, daha çok aklın ve zekânın egemenliğini ön planda tutan, şairanelikten uzak, yergici şiirlere ağırlık verdi. (biyografi.info/kisi/salah-birsel)
Elimizdeki bir deneme kitabı olduğundan denemeye yöneliyoruz şimdi...
Denemecilerden bahsederken şu özellikleri sıralar Salâh Bey:
''Açıksözlüdür denemeci, gönülsüzdür, içtendir. Başkalarının olduğu kadar kendi kusurlarını da sergilemekten çekinmez...''
''Filozof, bilgin ve ermiş olmadığını ikide bir yineler''
''Denemelerin bir özelliği de güleryüzlü olmalarıdır.''
"Bir başka özellik de Frenklerin humour sözcüğüyle karşıladıkları ince alaydır. Bana sorarsanız -sormayacağınızı bilirim- denemede en geçerli şey budur.''
"Öğreticilik. Bu öğreticiliği Bacon'un, Gide'in, Valery'nin, Emerson'un -bizim yazarlara da uzanmak gerekirse- Eyüboğlu'nun, Anday'ın, Yetkin'in, Nermi Uygur'un, Vedat Günyol'un, Oktay Akbal'ın denemelerinde bulabiliriz." Bana sorarsanız Salâh Beydeki bi' başka...
"Gelgelelim, denemede öğretici olmak yetmez, bir de denemecilerin üslupçu olmaları, dilin bütün inceliklerini elde etmiş olmaları gerekir. Denilebilir ki, deneme şiirden sonra, daha doğrusu şiirle birlikte, az sözle çok söyleme sanatıdır." Üslup ve dil mi dedim bkz.Salâhcığım..
Sonra şunları ekliyor:
"Çok şükür biz ne bilim adamı ne de araştırmacıyız. Burada okurlarımıza kimi bilgiler sunuyoruz ama onları eğlendirmeyi de savsaklamıyoruz."
Bilgileri sunarken ise 'dokuz kapının zilini çalmadan ağzını kıpırdatmaz!' diyip...
Kitaptan bahsetmeye başlayalım..
Durun önce çok hoşlandığım bir şeye dikkat çekmek isterim. Kitabın adı. Kurutulmuş Felsefe Bahçesi. Ne hoş değil mi? Bu başlık kitabın içindeki 11 denemeden birine ait. Diğerlerinin de bir bu kadar farklı adları var.
Kitabımız 14 kitaptan oluşan 1001 Gece Denemeleri'nin bir parçası.
Çook fazla konuya değinildiği için hepsinden uzun uzun bahsetmeyi düşünmüyorum. Şöyle ki ozanlardan, Scott ve Zelda Fitzgerald'ın yüzyılda bir ya görülen ya görülmeyen aşklarından, Marcel Proust hakkında bilmediğim birçok şeyden bahsediyor. Maupassant, Puşkin, aynalar, rüyalar, anılar, fotoğraflar, sinema, tiyatro, miiss kokulu çiçeklerle dolu bir deneme, İstanbul bahçeleri, Japon bahçeleri, denemeler-denemeciler, denizler, fırıldak sarısı ve dalavere yeşili arasında bir renge sahip dostluk :) ve daha daha dahasıı...
Yine bir alıntıyla..
"Artık yazınızımın son koşusunu kaldırabiliriz.
Daha önce de yazmıştık:
Boş lakırdı yoktur bizde."
Evelallah :)) tüm bunları niye alıntıladık, niye buraya yazdık sanıyorsun okur kardeş! Yazımızı bu noktaya bağlamak için elbet. Şimdi farklı, samimi bir üslup ve öğretici içerik yanında eğlence, biraz alay, biraz geçmiş, biraz dedikodu, boool lakırdı arıyorsanız.. elinize bir Salâh Birsel kitabı alın bizden söylemesi.
Umarım aranızdan birilerinin Salâh Birselle tanışmasına vesile olur bu kendimce yazım. Teşekkür ederim vakit ayırdığınız için.
Keyifli okumalar.
-1001 Gece Denemeleri adı altında yayınlanan denemeleri:
1975 - Şiir ve Cinayet
1979 - Kurutulmuş Felsefe Bahçesi
1981 - Halley Kimi Kurtarır
1981 - Paf ve Puf
1983 - Amerikalı Tolstoy
1985 - Bir Zavallı Sarı At
1985 - Yapıştırma Bıyık
1986 - Şişedeki Zenci
1987 - Asansör
1988 - Kediler
1989 - Seyirci Sahneye Çıkıyor
1991 - Hafiyeler Önde Gider
1993 - Gandhi ya da Hint Kirazının Gölgesinde
1994 - Gece Mavisi