Yazar kitabın önsözünde esas ilgi alanının Ortaçağ İslam felsefesi olduğunu ancak antikçağ Yunan felsefesinin gerek İslam gerek batı medeniyetine olan etkilerinden dolayı söz konusu eseri yazma girişiminde bulunduğunu ifade etmiştir. Bu ihtiyaç doğrultusunda yazılan 5 ciltlik serinin ilkini oluşturan bu kitap Sokrates öncesi Yunan Felsefesine ayrılmıştır. Birinci kısımda felsefe tarihi nedir, bir evrim veya ilerleme var mıdır gibi sorular cevaplanmaktadır. Bu bağlamda felsefenin neden ilk kez Yunan 'da ortaya çıktığı görüşü açıklamaları ile sunulmakta ve bu çıkışı sağlayan iç ve dış etkenler sıralanmaktadır. İkinci kısımda ilk olarak teogoni ve kozmogonilerden bahsedilmektedir. Daha sonra sırasıyla Thales, Anaksimandros, Anaksimenes ve Phythagoras ele alınmaktadır. Bu filozoflar kronolojik olarak birbirinin ardılı değildir. Onları bir arada zikretmeye sebeb olan şey, arkhe yi tek bir şeyde aramış olmalarıdır. Onlar sırasıyla su, apeiron, hava ve sayıyı arkhe kabul etmişlerdir. İçlerinde anaksimandros ilk gerçek doğa bilgini ve metafizikçi olmasıyla Thales 'i aşmıştır. Arkheyi tek bir şeyde arayan bu monist filozofları Yunan çok tanrıcı ve insan biçimci tanrı anlayışını eleştirerek Aydınlanma zihniyetinin ilk temsilcisi kabul edilen Ksenophanes takip etmiştir. Ksenophanes ten sonra ise karşımıza ilk hakiki filozof olarak kabul edilen herakleitos çıkmaktadır. Herakleitos için arkhe ateştir, onun varlığı inkar edişi ve oluşu kabul etmesine bir reaksiyon olarak Parmenides oluşu reddedip varlığı kabul etmiştir. Bu iki filozof arasındaki çatışma felsefenin başka bir mecraya girmesine yol açmıştır. Bundan sonraki dönemi çoğulcu materyalistler oluşturmuştur. Bunların ilki empedokles'tir. Ona göre arkhe bir değil dört tanedir ve Parmenides in varlıkla ilgili görüşleri doğrudur. Dört unsura ilave olarak sevgi ve nefret evrende fail neden görevini üstlenmiştir. Empedokles i takiben Anaksagoras ortaya çıkmaktadır. Ona göre ise Empedokles in varlıkla ilgili görüşleri temelde doğrudur fakat sayısı dört değil sonsuzdur. İki fail neden yoktur bir tane vardır o da nous'tur. Son olarak leukippos ve demokritos maddenin nihai yapıtaşları olarak atomlar ı ifade etmiştir. Böylece ikinci kısım sona ermiştir. Bahsi geçen filozofların ontolojik, epistemelojik ve psikolojik görüşlerinin kapsamlı ve anlaşılır bir şekilde ele alınmasından dolayı ilkçağ okumak isteyenler için yeterli bir çalışma olduğu söylenebilir.

İlkçağ Felsefe Tarihi 1Ahmet Arslan · İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları · 2013833 okunma

·

210 views

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Ayşe yıkılkan