Gönderi
Bilinç ve Tarih!!
Oryantalizm batının pis dilinin dünyanın diğer ülkelerini, coğrafyalarını hatta hatta koskoca kıtalarını oturduğu düşünce bilimidir..Neden oryantalist kafa ile başladım yazıma kitabı okurken önsözünde ki ifadeler ile ilgili sözler üzerine yazmak istiyorum..Her ne kadar ciddi bir çalışma olarak kendi alanında olsa da Batı her zaman için Doğu'yu kendi iç dünyasında nasıl tasavvur ediliyorsa hep öteki olarak kavramsallaştırıldı. Edward Said rahmetlinin sözleri aklıma geldi; Said'e göre Batı bilgi-iktidar ilişkisinden hareketle, kendini tanımlamak, sömürgeci niyetlerini haklı göstermek ve bu amacını gerçekleştirmek adına hayali bir Doğu üretmiştir. Ben ve diğerleri ayrımından hareketle dünyanın merkezine kendisini koyan Batı, Ortaçağ'dan itibaren Doğu kültürleri, medeniyetleri ve inançları etrafında başlattığı şarkiyat çalışmalarıyla kendi Doğu'sunu oluşturmuş, bu çalışmalar neticesinde ortaya çıkan ve akla gelen bütün olumsuzlukların yüklendiği Doğu imajını günlük hayattan siyasete, sosyal bilimlerden güzel sanatlara kadar hemen hemen hayatın her sahasında kullanıma sokmuştur.
Yazar ile ilgili en çok dikkatimi celb eden konu ise İslamiyet ve İslami kavramlar..Eğer İslam yeni karşılaştığı medeniyetlerle ilgili dirsek temasına girdiğinde o bölgenin belirli bir zaman sonrasında kavramların anlamlarında da nisbi ama yaşantılar daha öne geçerek İslami forma bürünüyor yani İslam bunlara yeni bir ifade getirmekle beraber etkileşime girdiği bölgenin yapısına bürünüyor. Örnek mı, Farsi olan devlet gelenekleri Emeviler ve Abbasiler özelinde teşriften tütün, yazışmalara kadar farklı bir örüntüye girmesidir..Dünya ölçeğinde kültürler illa ki etkileşime girip birbirlerinden birçok eseri, kurumları, yaşayışları veya dinlerini de bu karşılaşma ile bazen bir kısmını bazende tamamını alabiliyor. Bundan daha doğal bir durum yoktur. Belki ülken veya dinin bu konularda her hangi bir ifade biçimi yok iken, karşılaşmalar da burada ki sistemler o ülkeye makul ve uygulanabilir gelebilir..İslâmiyet’ten bahsettiği konularda islâm ve islâmi kavramlarını, bir dünya medeniyeti olarak islâmiyet’ten söz ederken de islâmîleşmiş kavramını kullanmaktadır. Ona göre İslâm medeniyeti, başka medeniyetlerin birikimlerini değerlendirip özümlediği için islâmîleşmiş bir medeniyettir..
Şarkiyatçı düşünceyi yukarıda belirtmek isterdim. Şimdi böyle bir durum ile beraber bazı konularda İslâm Dünyasının değerini verdiğini de belirtmeliyim. İslam'ın dünyaya neler verdiğini, bir medeniyet ile beraber yüksek bir kültür hazinesi ortaya çıkmıştır. Tarihi perspektif içerisinde Endülüs Emevi Devletini kuran zihniyetin, Doğu'daki Emeviler ile aynı düşüncelerle olan kişilerin meydana getirdiği muhteşem medeniyet Batı'ya ışık olmuştur. Bunun en güzel örneği belki de İbni Meymun gibi Yahudi Felsefesinin ortaya çıkmasına ve Batı düşünce dünyasının kapsamlı da olsa etkilediğidir. İslam ne yapmıştır bugüne kadar diyen binlerce hatta yüzbinlerce insan gelmiş ve zamanı gelince de yeni insanlar zuhur edecektir. Dünya tarihinde eşsiz bir yere sahip olan Doğu'nun ilimlerini Batıya sadece taşımayın Halife Memun'un kurdurduğu Darü'l Hikme ile de tercüme faaliyetleri ile bir çok klasik eserleri şerh edip anlaşılmayan kısımları dünyaya sunmuştur. En çok tuhafıma giden isen koskoca İslam Medeniyetini Sami-Farsi dünyasına genelinde ele alması ve Timur -Moğol aklı ile açıklamaya çalışmasıdır. Büyük Selçuklu Devleti, Türkiye Selçuklu Devleti, Karamanlılar, Harzemşahlar çok çok çok az bahsedilmesi ve bunlar hakkında bu devletlerin İslam için verdiği değeri görmezden geldiğini düşünüyorum..M.G.S Hodgson kısım kısım da olsa yapılan bir çok iyi faaliyetleri bu eseri ile ortaya koymuştur. Yüzde yüz bir hristiyan şarkiyatçının İslam'ı tam anlamıyla yaşanılanları anlatmasını belki bekliyorum çünkü aldığı kaynakçaların bir çoğu kendi dininden olan kişiler diğerleri çokta az olsa İbni Haldun, İbni Batuta ve Şehname geri kalanları ise yabancı.
Son olarak kitabı beğendim mı evet, ilgilileri için ciddi bir kaynak olabilir. Üç cilt halinde 1600 sayfa civarında. Okurken yoruldum cidden.
·
262 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.