Kötülük ölümden hızlı..
Kendime notum: Tutarlılığın ne kadar büyük bir erdem olduğunu Sokrates gibi sınanmadan anlayamazsın!.
Friedrich Nietzsche eski filozoflar için "Sadece düzeni değiştirmeye çalışıyorlardı, dünyayı değil!." demişti. Ama Nietzche geriye baktığında sonuçlarıyla okuduğu bir tarih vardı.
Aslında tarihe baktığımızda düzenin kendisi bir anlamda o bilgenin dünyasıydı, kimi o dünyayı değiştirmiş, kimiyse davaları uğruna dünya değiştirmişti. Demem o ki tarih, Nietzche'nin de içinde bulunduğu yakın dönem filozofları için sonuçlarını hazırlamakla meşguldü.
Kitabı okuyunca yazılı tarih boyunca düzen-devrim ilişkisinde kavramlar ve kahramanların iyi ve kötü sıfatlarında bedenlerde ruha bürünüp kavgayı günümüze kadar taşıdıklarını anlıyorsunuz. Ve şunu da anlıyorsunuz ki, 'kötü ve kötülük' çok tanıdık.
Güç, iktidar, mevki, menfaat insanların her zaman asıl tanrısı olmuş. Bunların etrafında oluşturdukları güç duvarına her kim bir zarar vermeye kalktığında kötülük 
Sokrates için Atinalılar ( Meletos, Anytos, Lycron vb. gibi zengin senatör ve tüccarlar) oluyor örneğin..
Kötülük, Sokrates'in de dediği gibi, ölümle yaptığı yarışta hiç durmuyor, an geliyor devrin psikopozunun "bir kadın insanlığa ders veremez!" diyerek kışkırttığı halk olarak çıkıyor 
Platon (Eflatun) öğretileriyle insanları aydınlatmaya çalışan İskenderiye'li Hypatia'nın karşısına, linç ediyor onu..
Bir başka yerde, kadınların yalnızca evde hizmetçi olarak yaşayabileceğini düşünen Sicilyalı hakimler olarak, "Eşitlik.. her yerde herkes için eşitlik.." diye çırpınan Pisagor'un kafasına ölüm olup düşüyordu kötülük..
Bazen kötülük, nankörlüğü babasız doğan İsa'ya tercih eden İsrailoğulları kılığındaydı o yarışta örneğin. Hem değil miydi, bir zaman önce yine nankörlük edip kendilerini Firavun'un zehrinden kurtaran Tanrı'nın konuştuğu Musa'yı yüzüstü bırakan aynı kötülük?.
Sonra... gün geliyor kötülük, Lât'ın ve Menat'ın ve Uzza'nın gölgesinde büyüyen statüleri sorgulanmaya başlanan Mekke'li zenginler olarak çıkıyordu karşısına 'kuru ekmek yiyen bir kadının oğlu' yetim Muhammed'in..
Kötülük, Kilisenin güç imparatorluğunu sarsacak astronomik araştırmaları yüzünden Galileo'nun başını yakmıştı bir kez de,
Durmuyor, iyilik denen erdemi hanedanlıklarının halka lütfu gibi kendinde hak gören Abbasiler 'kötülük' olup, Tanrının lütfu olan sevgi ve iyiliğe inancında vücut veren tasavvuf neferi 
Hallac-ı Mansur'un derisini yüzüyordu..
Sokrates de Atinalıların güç duvarlarına dokunmuş, çevresindekileri düşünce sistemiyle fazla etkilemesi bazı 'menfaat tanrılarını' kızdırmıştı..
Dönemin baskın ve seçkin zümresi olan senatörler ve kirli ticari ilişkilerinin olduğu zeytin ve şarap tüccarı ayrıcalıklı zümre, 'dinleyen halkın, düşünen ve sorgulayan insana' dönüşme riskini göze alamamış ve şehrin tanrılarına inanmayıp gençleri ayarttığı gerekçesiyle Sokrates'i mahkemede suçlu bularak ölüme mahkum ettirmişlerdi..
Kitap üç bölümden oluşuyor, birinci bölüm Sokratesin savunmasına ayrılmış. İsnat edilen inançsızlık suçlamalarına verdiği mantıksal yanıtları yeterli görecek bir vicdanı olmayan Mahkeme, belli bir miktar para ödeyerek ya da sürgüne gitmeyi kabul ederek canını kurtarma fırsatını da reddeden Sokrates'i idama mahkum etmişti.
Sonraki bölümler Sokrates'in dostları ve öğrencileriyle diyaloglarına ayrılmış. Bu diyaloglarda bugün dahi ulaşılamamış bir erdem seviyesi servis eder insanlığa; hangi şart altında olursa olsun tutarlı ve ilkeli kalabilmeyi..
Sokrates'in son anlarına kadar yaptığı buydu; 'doğruyu' aramayı bilgece bir tevazu ve olgunluk içerisinde ve doğrusal mantıkla örneklerle yüceltmek. Bence o hayatta kalmayı seçse belki düzeni değiştirirdi, ama dünyanın değişmesi için ölmesi gerekiyordu. O, formülü bırakıp gitmeyi tercih etti..
Kitaplar için profil oluşturmak ya da sıralama yapmak gibi bir uğraşı gereksiz bulurum, ama bu kitabı çok özel bir yere koyduğumu söylemeliyim.
Mutlaka okuyunuz dostlar.
Kaç defa okudum, hatırlamıyorum. Pek çok farklı açıdan aldım elime ama kötülük yorumu ile de bir başka lezzet vermiş. Eline emeğine yüreğine sağlık üstad. Sağlıcakla 🍀
Bu yorum görüntülenemiyor
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.