Ehl-i sünnet nedir? Kimdir? Öyle oldu ki, bugün Ehl-i Sünnet, en çok müntesibi olan, en çok konuşulan ama en az bilinen bir hale gelmiştir. Ehl-i Sünnet, ehl-i sünnet ve’l-cema’a terkibinde ifade edildiği üzere sünnete ittiba eden ve ashabın Hz. Peygamber’den alıp devrettiği dinî anlayış ve uygulamalara tabi olan kitlenin adıdır.
Ehl-i Sünnet’i diğer Iirkalardan ayıran temel unsurlar nedir, diye sorulduğunda şu cevabı vermek mümkündür:
a) Meseleleri Kur’an, sünnet, icma ve kıyas delilleri çerçevesinde çözümlemeleri. Kıyasın çözemediği sorunları istihsan, maslahat, örf gibi tali delillerle halletmeleri.Tabii bu konularda bazen ihtilafın olması kaçınılmazdır.
b) Kur’an’ı anlamada sünnete başvurmaları. Haber-i vahidleri kabul etmeleri. Tabii neyin sünnet olacağı konusunda haber-i vahidden kaynaklanan ihtilafların da olduğu belirtilmelidir. Ancak bu durum büyütülecek ve sistemi etkileyecek cinsten değildir.
c) Kur’an ve sünneti anlamada sahabeye başvurmaları. Biri ötekinden daha fazla başvursa bile sahabenin dini anlama ve aktarmadaki rolü tartışmasızdır.
d) Sahabenin adaletinin kabulü. Bu çerçevede sahabeye hürmet etmek ve onları yalancılık veya sahtekarlıkla itham etmemek. '
e) Nakil-akıl meselesinde dengeli yaklaşım. Nakil lehine aklı; akıl lehine nakli cerhetmemek. Her ikisine hakkını vermek.
f ) Hadis-re’y meselesinde dengeli yaklaşım. Bazen birbirini anlayamamaktan kaynaklanan sert tartışmalar yaşanmış olsa da süreç içerisinde orta yol bulunmuştur. Hadissiz re’y, re’ysiz hadis istikamet bulamaz, anlayışı hakim olmuştur.
f ) Zorunlu olmadıkça te’vile gitmemek. Lafzın zahirini terketmeyi gerektirecek bir karineyi gözetmek. Tabii bu konularda ihtilaf kaçınılmazdır.
g) İtikadi meselelerde Kur’an’ın zahirini fazla zorlamamak. Allah’ın dediğiyle yetinmek. Aklı aşan konularda fazla yorum yapmamak. Halef kelamcıları Allah’ın sıfatları konusunda te’vil yapmak durumunda kalmışlardır. Gaybi meselelerde ise te’vilden olabildiğince kaçınmışlardır.
7 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.