Momoya Dair Birkaç Not ve Düşünce
Saat, zamanı taklit ederek onu ölçebiliyordu. Zaman bir ritimdi, bir ahenkti, saat bu ritimle ona yönelebiliyordu.
Momo'nun 1 yıl süren uykusunu ashab-ı kehfin uykusuna benzetebilir miyim? Uyku hali bittiğinde her şeyi değişmiş bulmak. Eskinin gittiğini görmek, yeniyi bilmeden.
Momo Hora Usta'ya giderken daha hızlı olabilmek adına kaplumbağayı taşımak istiyordu. Kaplumbağa bunu redderken cevabı manidardı. Yol benim içimde!
Kan vücudumuzda deveran ediyor. Büyük dolaşım, küçük dolaşım. Ya zamanın deveranı? içimizde deveran eden zaman ile dışımızdaki zamanın birbirine temas ettiği açı neden farklılaşıyor? Bast-ı zaman!
Momo bitince elime Tanpınarın Abdullah Efendinin Rüyaları isimli kitabını aldım. İlk cümle beklemediğim bir yerden vurdu beni. Cümlede geçen ışığın yansımasına dairdi. Kitabı tekrar rafa koydum. Bir an düşündüm:
Zaman da ışık gibi görülemiyordu! Ama yansımaları ve kırılmalarıyla kavrayabiliyorduk ışığı. Zaman da öyle değil miydi?
Zaman bir ritim ve ahenk demiştim. Zamanı ölçmek için ay ve güneş kılavuzluk ediyordu. Kendilerine emredilen yörüngelerde "yüzüyorlar". (Yasin) Ay ve güneş! Işık?
Zaman, musikide sesten yansıyordu mesela. Zamansız musiki olamazdı. Renklere ritim ve şekil vermek resmin zamana yayılmasıydı. Çini fırında beklemek zorundaydı yıllarca mihraba tutunmak için.
Zaman kayması, zamanda kırılma, zamanın kılcallarında yürüyen fay hatları. Şimdiki zamanın hikayesi değil. Şimdiki geçmiş zamanın müptelâsıyım! Yahya Kemal ve Tanpınardan kaptım bu hastalığı. Yazdığım fiil cümlelerinde hep -yordu ile hitama eriyorum. "Bakıyordu, anlıyordu..." bu yüzden isim cümlesi kurmaya özen gösteriyorum. Zamanı dondurulmuş, maziden şimdiye bir devreyi tamamlıyorum.
