Siyasetnâmeler özellikle hükümdarlar başta olmak üzere döneminin insanlarına rehberlik etmek için yazılar edebî eserlerdir. Bu tarz eserler devletlerin yapısı ve teşkilâtı ve insanların halleri hakkında çok kıymetli bilgiler verirler ve ideal olan devlet, hükümdar, ordu ve devlet adamı, âlim ve halk profili çizerler. Benim kanaatimce Türklere ait olan en kıymetli siyasetnâme Kutadgu Bilig'dir. Ancak daha pek çok kıymetli siyasetnâmelerimiz mevcuttur. Bunlardan biri Kenzü'l-Küberâ ve Mehekkü'l-Ulemâ'dır. Eserin müellifi Şeyhoğlu Mustafa önce Germiyanoğlu ve sonra da Osmanlı saraylarında yaşamış ve hatta Germiyanoğlu sarayında nişancılık ve defterdarlık görevlerinde bulunmuştur. Devlet adamlığının yanı sıra dönemin önemli şairlerindendir. Kenzü'l-Küberâ Şeyhoğlu Mustafa'nın engin tecrübelerine dayanarak 4 ana bölümden teşkil edilmiştir. İlk iki bölüm hükümdarlar hakkında olup, bunların durumları ve vasıfları; yetki, görev ve sorumlulukları, halka nasıl davranmaları gerektiği gibi hususları içermektedir. Üçüncü bölüm vezirler, kalem ehli ve diğer devlet görevlileri hakkında bilgiler verir. Onların durumunu ele alır. Son bölümde ise müftü, kadı, vaiz gibi kişilerin ve âlimlerin durumu ele almıştır. Eser tabi ki bir Kutadgu Bilig değil; ancak Anadolu sahasında yazılan muhtemelen en sağlam siyasetnâme(lerden biri)dir. Okunursa mutlaka istifade edilecek kısımlar bulunabilir. Teknik anlamda kitabın baskısı çok kaliteli. Ayrıca kitap günümüz Türkçesine uyarlanmış kısmın yanında, hem ana metnin transkripsiyonu ve hem de ana metnin (yazma halinin) orijinal hâlini içermektedir. Bu durum araştırıcı için büyük bir kolaylık sağlamış durumda. Bununla birlikte ufak bir tenkitten de geri durmayacağım. Eserde devlet görevlileriyle ilgili ıstılahların çevirisinde çok az ama önemli hatalar da buldum. Bunun sebebi eseri hazırlayan ekibin tarihî ıstılahlara yabancı olmasıdır diye düşünmekteyim. Örnek vermem gerekirse "müşrif" adlı devlet görevlisini "müşerref" olarak çevirmişler. Bu durum okuyucu için olmasa da araştırıcı için farkına varılmazsa önemli bir hata teşkil edecektir. Bu bakımdan şayet bir araştırma için okuyorsanız, mutlaka orijinal metinle çeviri kısmını kıyaslayarak okuyunuz. Bunun dışında gayet başarılı ve faydalı bir hizmet gerçekleştirmişler. Kısaca, okursanız ders alacağınız, size faydası olacak pek çok şey öğrenirsiniz, pişman olmazsınız.

Büyüklerin Hazinesi Alimlerin Mihenk Taşı Kenzü'l-Kübera ve Mehekkü'l-UlemaŞeyhoğlu Mustafa · Büyüyen Ay Yayınları · 20137 okunma

·

121 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Kerim Köksal Kaya