Bu kitabı okumadan önce Dostoyevski’nin eserlerini bilmenin yetmeyeceğini, Dostoyevski’nin hayatına, yaşam felsefesine ve o dönemin Rusya’sının sosyal, siyasi yaşamına vakıf olmak gerektiğini biliyordum. İşte bu yüzden Coetzee’nin 200 sayfalık kitabını okumadan Joseph Frank'in beş ciltlik, 856 sayfalık anıtsal çalışması; “Dostoyevski Çağının Yazarı” kitabını okudum merakla ve heyecanla. Coetzee’de “Petesburg’lu Usta”yı yazarken bu kitaptan çok faydalandığını belirtmiş zaten. Bu kitap üzerine; "Joseph Frank'in, Dostoyevski'nin yazdığı ortama -bir yanda kişisel, bir yanda sosyal, kültürel, tarihsel, edebi ve felsefi ortama- ışık tutma çabası zaferle sonuçlanıyor." -J. M. Coetzee, The New York Review of Books- yorumunu yapmış. Bu kitabı okuduktan sonra Coetzee’nin Dostoyevski’nin yaşamını ve kitabının kahramanlarını ve yaşadığı çağın siyasi aktörlerini harmanlayarak kurgulayışına hayran kaldım. Ancak Dostoyevski’nin eserlerinde ve biyografisinde cinsellik başrol oynamadığından bu eserde cinselliğin bolca yer etmesi beni şaşırttı, gerçi Dostoyevski, Ecinliler’de Stavrogin’in küçük bir kıza tecavüz ettiğinin ve o küçük kızın intiharını izlediğinin itirafını yaptığı bölümü çok daha detaylı yazmış ancak siyasi sansürden çekinen yayın yönetmeni Dostoyevski’nin bu bölümü defalarca değiştirmesini istemiş sonuçta ilk haline nazaran o bölüm bambaşka bir hal almıştır. Kimbilir belkide o dönem acımasız bir sansür mekanizması olmasaydı Dostoyevski de cinselliği bu kadar örtük anlatmayacaktı. Ama ben güne gelen eserlerini göz önünde bulundurduğumda Coetzee’nin ciselliği belirgin kullanma üslubu beni şaşırttı diyebilirim. Bunun yanında bu kitabın hem o dönemi yansıtmakta hem de Dostoyevski , Necayev gibi o döneme yön veren karakterleri çözümlemekte eksik kaldığını düşünüyorum. Her iki karakter ve hayata bakışları kocaman bir okyanus misali iken, Coetzee derine dalmak yerine kenarda oyalanmayı seçmiş gibi geldi bana.

Petersburg'lu UstaJ. M. Coetzee · Can Yayınları · 2020135 okunma

·

70 views

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Şenül Korkusuz