Salah Birsel
Tarih kocaman bir hoşaf soğutucusu, bir Nuhun gemisidir.
Onun içine bir kez girdin mi, seni bir daha kimse çıkaramaz.
Flaubert hangi çiçekten bal alacağını iyi bildiginden Aşk Egitimi'ni
yazarken kişilerini gerçek tarihin içine oturtmak için büyük
çabalar göstermiştir. En küçük ayrıntılara bile dikkat eder. Romanın
başkişisi Fredenc'i, 1848 yılında, Rosanette'le Fontainebleau'ya
gönderebilmek için oraya hangi arabalarla gidildiğini -o çağda o
ünlü ormana trenle gitme olanağı yoktur- arabaların Paris'te nerelerde
durdugunu ve de ne biçim şeyler olduğunu uzun uzadı araştırır.
Bununla da yetinmez, kalkıp Fontaimnebleau'ya giderek orayı
taze gözlerle bir daha görmek ister. 1867 kışında Croisset' den
(Rouen dolaylarındaki evi) Paris'e indiği vakit Aşk Egitimi'nin bir
başka kişisi olan Bay Amoux'nun para sıkıntılanrına çözüm bulabilmek
için bir notere danışır. 1868 şubahnda yine Paris'tedir. Bu
kez romanda geçen kuşpalazı hastalığı için,. bir hafta Sainte-Eugenie
hastanesinin kapısını aşındınr. Bir soluk borusu ameliyatı izlemeye
kalkışırsa da sonuna değin dayanamaz.
Kahveler, kulüpler üzerine de incelemeler yapar. Onu en çok
da 1848 yılı olayları yorar. O yılın bütün gazetelerini taradığı gibi,
25 Haziranı 26'ya bağlayan gecede Seine nehrinin sol kıyısını halk
birlikleri mi, yoksa ordu birlikleri mi tutmuştur, bunu saptamak
için sağa sola mektup yağdım.
Bu incelemeler onu bütün bütüne dağıtmaktan da geri kalmaz.
Tarihsel olayların hangisini seçecektir? Tarihin gerilerindeki olay-
ların, öndeki olaylan boğmasından korkar. O günlerde bir arkada
şına şöyle yazacaktır.
- Tarihsel kişiler kafada yaratılanlardan daha ilginç. Hele tutkularına gem
vurmasını bilenler insanın aklını çalıyor. Herkes, romanımın
başkişisinden çok Lamartine'e önem veriyor.
Be, buna şaşmamaalı. Dünyada en gerçek. en hurdasız şey de yaşamak!
Ama kaçımız onun azıklarına merhaba diyor?
m. Selim çağında Galata Kadısı Şeytan Emin Efendi "Bir kişi
ömrünün on yılını başkasına satabilir" diye fetva bile vermiştir.
Sayfa 17Kitabı okudu
·
12 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.