red john: "Bütün Alıntılar": Bütün Alıntılar Ağustosböceğini köleye dönüştüren mantar Dehşet verici bir asalak mantarın bulaştığı erkek ağustosböcekleri zombiye dönüşerek gizli bir görev üstleniyor: Dişilere özgü bir çiftleşme mesajı yayarak, erkek ağustosböceklerini kendilerine çekip onları da zombi ordusuna katmak. Araştırmacılar mantarın sebep olduğu bu alışılmadık...

Bütün Alıntılar

Ağustosböceğini köleye dönüştüren mantar Dehşet verici bir asalak mantarın bulaştığı erkek ağustosböcekleri zombiye dönüşerek gizli bir görev üstleniyor: Dişilere özgü bir çiftleşme mesajı yayarak, erkek ağustosböceklerini kendilerine çekip onları da zombi ordusuna katmak. Araştırmacılar mantarın sebep olduğu bu alışılmadık davranışı yeni keşfettiler. Massospora cicadina adlı asalak mantar, ağustosböceğinin karnını yiyerek orayı sarı bir spor kütlesiyle dolduruyor. Mantar ayrıca erkek ağustosböceklerini tıpkı dişiler gibi kanat çırpmaya zorluyor. Dişiler normalde bu hareketi erkekleri kendilerine çekmek için yapıyor. Enfekte erkeği dişi sanan sağlıklı erkekler onunla çiftleşmeye çalışınca Massospora enfeksiyonu onlara da bulaşıyor. Bu keşif, bilim insanlarının Massospora’nın ağustosböceklerini nasıl zombiye dönüştürüp zihinlerini kontrol ettiğini anlamalarına yardımcı olacak. Bu zombi-konak ilişkisini gözlemlemek zor. Mantar, her yıl ortaya çıkan ağustosböceklerini de etkileyebiliyor ama konaklarının çoğu “periyodik ağustosböceği” olarak bilinen Magicicada cinsinden. Bu siyah gövdeli ve kırmızı gözlü ağustosböcekleri, türlerine bağlı olarak yeraltında larva halinde 13 ila 17 yıl geçiriyor. Neyse ki periyodik ağustosböceklerini inceleyen bilim insanları, bu döngüyü izleyerek farklı yerlerde farklı yıllarda ortaya çıkan yerel popülasyonları tespit etmiş durumda. Ağustosböcekleri ortaya çıkıp dış iskeletlerini döktükten sonra yetişkinliğin tadını çıkarmak, çiftleşmek ve yumurtlamak için sadece birkaç haftaları var. Sonra ölüyorlar. Ancak Massospora’nın bulaştığı ağustosböcekleri için hayat çirkin bir hal alıyor. Enfekte olduktan yaklaşık bir hafta sonra mantar sporları ağustosböceğinin karnını yok ediyor ama vücudu parçalanmasına rağmen böcek ölmüyor, etrafta uçarak sporları saçmaya devam ediyor. Asalağın canlı konağı manipüle ettiği bu sürece “aktif konak aktarımı” deniyor. Bu manipülasyonlardan biri de enfekte erkekleri dişi gibi kanat çırpmaya, böylece diğer erkek ağustosböceklerini cezbederek mantarı onlara da bulaştırmaya zorluyor. Bu, patojenin kısmen de olsa cinsel yolla bulaşan hastalık gibi davrandığı bilinen tek aktif konak aktarım süreci. Çünkü bazen bulaşma, sağlıklı erkekler enfekte erkeklerle çiftleşmeye çalışınca meydana geliyor. Bu davranışlardan sorumlu kimyasal maddelerden en azından bazıları psikoaktif. Bunlardan biri, halüsinojen mantarlarda da bulunan psilosibin. Ancak bilim insanları mantardaki bazı kimyasalları tanımlamış olsalar da sporların ağustosböceklerini kontrol etme mekanizmalarını henüz açıklayamadılar. West Virginia Üniversitesi’nden doktora adayı Angie Macias, “Bu keşifler acayip havalı olmakla kalmıyor, böcekleri daha iyi anlamamızı da sağlıyor. Belki bu sayede, konak davranışlarını manipüle eden mantarları kullanarak haşereleri kontrol altında tutmanın daha iyi yollarını bulabiliriz.” diyor. "Keşfedilmemiş başka Massospora türleri ve aktif konak aktarımı yapan mantarlar olduğu da neredeyse kesin.” 12 Sinsi tilki 100 ayakkabı çaldı B erlin’de yaşanan onlarca ayakkabı hırsızlığının suçlusu ortaya çıktı: bir tilki! Berlin’in Zehlendorf semtinde oturan Christian Meyer, Temmuz ayında verandasında duran yeni koşu ayakkabılarının tekinin kaybolduğunu fark edince hırsızlığı araştırmaya karar verdi. Meyer, tek kurbanın kendisi olmadığını kısa sürede öğrendi ve bir süre sonra da ağzında mavi terlikler taşıyan bir tilkiyle karşılaştı. Fotoğrafını çektiği tilkiyi birkaç gün sonra yine görünce onu bir çalılığa kadar takip etti. Orada bir saat dolaştıktan sonra tilkinin gizli zulasını keşfetti: Tilki, çeşitli renk ve boylarda spor ayakkabı, klasik ayakkabı, sandalet ve terliklerden oluşan 100’den fazla parça biriktirmişti. Aslında bu, ayakkabılara dadanan ilk şehir tilkisi değil. Ağustos 2019’da Avustralya’nın Melbourne şehrindeki bir tilki bir kadının verandasını defalarca ziyaret etmiş bir hafta içinde üç bot çalmıştı. 2018’de Japonya’nın Kyoto şehrindeki iki tilki 40’tan fazla sandalet çalmış, beş polisin görev yaptığı bir gözetleme operasyonuyla yakalanmışlardı. 2009’da Almanya’nın batısındaki küçük Föhren kasabasında dişi bir tilki sadece bir gecede 110-120 ayakkabı çalmıştı. 2013’te ise Londra’da yaşayan bir yazar, evinin bahçesine bir tilkinin farklı boyutlarda yedi ayakkabı getirip bıraktığını anlatmıştı. Berlinli tilkinin kurbanlarının çoğu ayakkabılarına yeniden kavuştu ama Meyer’ın spor ayakkabılarının teki hâlâ kayıp! 13 Işığın hem dalga hem parçacık gibi davrandığını gösteren ilk fotoğraf Mart 2015’te yayımlandı. 20 “Kuantum bilgisayarı aynı anda hem açık hem de kapalı olabilen anahtarlara sahip. Buna ‘süperpozisyon’ deniyor.” 23 “Yarı iletken cihazlar günümüz teknolojilerinin temelini oluşturuyor.” 24 Max Planck, 1900 yılında enerjinin “kuanta” biçiminde iletilebileceğini varsaydı. 27 Neden her şeyi siyah beyaz değil de renkli görüyoruz? üneş ışığı, elektromanyetik tayfın tamamını içerir. Ancak gözlerimiz yalnızca “görünür ışığa”, yani yaklaşık 390 ila 700 nanometre (nm) dalga boyuna duyarlıdır. Bir nesnenin (örn. yeşil bir elma) üzerine güneş ışığı vurduğu zaman nesne, gelen ışığın bir kısmını (yüzeye çarpan doğrudan ışığı) soğurur. Bununla birlikte nesne, ışığın belirli bir dalga boyunu da yansıtır. Yeşil elma örneğinde, yeşil renge karşılık gelen dalga boyu yansıyarak gözlerimizdeki çubuk ve koni denilen sensörlere ulaşır. Bu hücreler, beynimize nesnenin yeşil renkli olduğunu söyler. Beyaz kâğıt, tüm görünür ışığı yansıttığı için beyaz görünür. Nesne, görünür ışığın tamamını emerse onu siyah olarak görürüz. Nesnenin içindeki belirli pigmentler ışığı soğurur ve hangi dalga boylarının yayılacağını belirler. Ana renkler denilen kırmızı, mavi ve yeşil birleşerek, gördüğümüz birçok farklı rengi oluşturur. 28 Kusmak Disleri Asindirır Gelecek mide asidinden ağzı ve dişleri korumak için tükürük bezlerimiz alkali tükürük üretir. Aksi halde bu asit, diş minesini aşındırarak hasara yol açabilir. 31 Kulak kirinin rolü, kulak kanalı içindeki kalıntıları ve bakterileri hapsederek değerli kulak zarlarımıza zarar vermelerini ve onu enfekte etmelerini önlemek 32 Siyah nokta ve sivilceleri sıkıp patlatarak cildinizi temizlediğiniz sanıyorsanız yanılıyorsunuz. Belki siyah noktaların yüzünüzdeki gözeneklerde biriken kirin sonucunda oluştuğunu duymuşsunuzdur ama bu doğru değil. Sivilceler, cildin altındaki ölü deri hücrelerinin birikmesiyle oluşuyor. Siyah noktalar da benzer hücrelerden ve sebum denilen yağlı bir maddeden oluşuyor. Sebum, kıl köklerinin yağ bezleri tarafından üretiliyor. Sebum cilt yüzeyindeki havaya maruz kalınca onu çevreleyen oksijen, sebumu oksitleyerek siyaha dönüştürüyor. 32 Dünyanın en büyük organizması, 9,6 kilometrekare alan kaplayan Armillaria ostoyae mantarıdır. 33 Her dakika vücudumuzdan 30.000’den fazla ölü deri hücresi dökülüyor. 33 Ortalama bir insan, günde bir litreden fazla sümük üretiyor. 33 Ortalama bir insan her gün 500 ila 1.500 mililitre gaz çıkarıyor. GAZIN BİLEŞİMİ Azot: %20 ila 90 Hidrojen: %0 ila 50 Karbondioksit: %10 ila 30 Oksijen: %0 ila 10 Metan: %0 ila 10 33 Yiyecekleri sindirmek için midelerimiz 20 ila 100 mililitre mide asidiyle dolu. 33 Sindirime yardımcı olmak için insan vücudu günde 400 ila 800 mililitre safra üretiyor. 33 Tırnaklar ayda ortalama 3,5 milimetre büyüyor. 33 Ortalama yaşam süresine bağlı olarak, bir kişi yaşamı boyunca 11 tondan fazla dışkı üretebilir. 33 Yaşam boyunca yaklaşık 34.400 litre idrar üretiyoruz. 33 Kanalizasyon tıkanmalarının %93’ü, biriken ıslak mendillerden kaynaklanıyor. 34 Ortalama bir insan yılda yaklaşık 145 kilogram dışkı üretir 35 Yellenmeyi ve diğer vücut gazlarını araştıran bilim alanına “flatoloji” denir. 37 DENİZYILDIZI KENDİ MİDESİNİ ÇIKARIP YER 38 Fillerde 257 milyar, yani ortalama insan beyninin üç katı kadar nöron var 47 “İklim uzmanları için tek sorun farkındalık sağlama değil. Bir diğer büyük zorluk da finansman.” 52 Yunan mitolojisine göre Samanyolu, Herakles’i emziren Hera’nın sütünü dökmesiyle oluşmuştur 67 Galaksimizin Osmanlıca adı “Kahkeşân”, “saman çekenler” anlamına gelen Farsça "Kahkesân"dan gelir. 69 1823’te Alexander Lucius Twilight, ABD’deki bir üniversiteden mezun olan ilk siyahi Amerikalı oldu 81 Dünya’da şimdiye dek var olan türlerin %99,9’u yok oldu 88 Kıyafetler yıkanınca neden çeker? Kıyafetlerimizi meydana getiren pamuk gibi lifler, polimer denilen uzun molekül zincirlerinden oluşur. Kumaşın yapımı sırasında gerilen bu polimerler çamaşır makinesindeki sıcak suya maruz kalınca kırılıp gevşer ve eski boyutlarına döner. 89 Deniz neden tuzlu? Atmosferdeki karbondioksit nedeniyle yağmur biraz asidiktir. Yağmur yere düşünce bu asitlik kayaları aşındırarak mineral iyonlarını serbest bırakır. Bu iyonlar nehirlere ve ardından denize taşınır. Bu iyonlardan bazıları, birleşince tuz oluşturan sodyum ve klorürdür. Su döngüsünün okyanusa yılda 4 milyar ton çözünmüş tuz getirdiği tahmin ediliyor. Deniz tabanındaki hidrotermal bacalar ve sualtındaki volkanik patlamalar da deniz tabanının altındaki kayalarda bulunan iyonları açığa çıkaran tuz kaynaklarıdır. 89 Ortalama derinliği 3.682 metre olan okyanuslar Dünya’daki suyun yaklaşık %97’sini içerir. 90 Neden muzları diğer meyvelerle birlikte saklamamak gerekir? Muzlar olgunlaştıkça etilen adında bir gaz salgılar. Etilen, doğal bir bitki hormonudur. Hücre duvarlarını parçalayarak, nişastaları şekere dönüştürerek ve meyvenin asitliğini azaltarak olgunlaşmayı sağlar. Elma ve armut gibi bazı meyveler de etilen salgılar ve aynı zamanda etilenin etkilerine karşı hassastırlar. Bu nedenle, bu meyveleri bir arada saklamak olgunlaşmayı hızlandırarak meyvenin daha çabuk yumuşayıp kararmasına neden olur. Bununla birlikte, portakal, limon ve birçok taneli meyve etilen salgılamaz ve ona tepki vermez. Bu yüzden diğer meyvelerin yakınında saklansalar bile erken olgunlaşmazlar. 92 Hollywood yazısı ne zaman asıldı? Tabela 1923’te Los Angeles Times’ın yayıncısı Harry Chandler’ın lüks emlak projesi “Hollywoodland”i tanıtmak için dikildi. 1949’da Hollywood Ticaret Odası tabelayı yenilerken “land” kısmını kaldırdı. 92 Egzersiz stresi azaltır mı? Evet, fiziksel aktivitelerde bulunmak esenliğinizi artırır. Egzersiz yapmak, vücuttaki endorfin adlı doğal ağrı kesicilerin seviyesini yükseltir, adrenalin ve kortizol gibi stres hormonlarını azaltır, vücudun görünüşünü iyileştirir. 92 SINEKLER YIYECEKLERI AYAKLARIYLA TADAR 98 38,5 ÖMÜR BOYU DİŞLERİMİZİ GÜN FIRÇALAMAK İÇİN BİR AYDAN FAZLA ZAMAN HARCIYORUZ 98

Kitabı okudu

How It Works Türkiye - Sayı 24 How It Works Türkiye

··

108 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

red john