PROTESTAN AHLAKI VE KAPİTALİZMİN RUHU Weber Protestan Ahlakı ve Kapitalizmin Ruhu adlı eserinde dinsel faktörlerin ekonomik bir düzenleme biçimi olarak kapitalizmin oluşumu üzerindeki etkilerini incelemektedir. Kapitalizm Protestanlık tarafından oluşturulmuştur ve özellikle de Kalvinizm tarafından. Weber 1905’te yayımlanan Protestan ahlakı ve kapitalizmin ruhu isimli eserinde niçin Protestanlığın kapitalizm için çok önemli bir adım olduğundan bahsetmiştir. Weber, erken dönem Protestanlık üzerine yazılarında, ekonomik değerler ile Protestan reformasyonundan sonra ortaya çıkan daha Püriten mezheplerin -Kalvinistler, Lutherciler ve Methodistlerin- değerleri arasındaki güçlü benzerliklere dikkat çeker. Protestan ahlakını oluşturan Kalvinist ilkeler : 1.Dünyayı yaratan ve yöneten, insanların sınırlı akıllarıyla kavrayamayacakları yüce tanrıdır. 2.Tanrı herkesin kurtuluşunu veya lanetlenmesini önceden belirlemiştir. Bu kutsal kararlar çabalarla değiştirilemez. 3.Kurtulması ya da lanetlenmesi gereken insanın esas ödevi Tanrı için çalışmak ve yeryüzünde Tanrının krallığını kurmaktır. 4.Dünyevi şeyler, insanın doğası günah ve ölüme aittir. İnsanın kurtuluşu sadece tanrının merhameti ile mümkünüdür. Bu ilkelere göre yaşayan insanların günah dünyasından kurtulması için dünyevi hazları ve lüksü reddederek Tanrı için çalışması gerekmektedir. Dolayısıyla Tanrı için çalışma eylemi, toplumsal yaşamın ekonomik örgütlenmesi için temel bir nedeni oluşturmuştur. Bireyin toplumsal eylemini etkileyen bu nedeni Avrupa'da kapitalizmin oluşumu için gerekli sermayenin birikimine neden olurken ekonomik gelişmeyi de etkilediği düşünülmektedir. Bireylerin eylemlerine verdikleri anlam Protestan ahlakı ile açıklanırken, Protestan ahlakı ve kapitalizm arasında nedensel bir ilişki kurulmaktadır. Sonuç olarak ; Weber için, "Hıristiyanlık kâr anlayışı ile akılcı çalışma disiplinini ilk defa birleştiren bir dindir. Bu birleşim sonucu ortaya çıkan kapitalizm ise, Batı dışında hiçbir yerde gelişmemiştir." Batı dışı pek çok uygarlıkta kapitalist bir sistemin gelişmesi için zorunlu birçok koşulun bulunduğunu fakat zorunlu dinsel değişkenin olmadığını düşünmektedir. Ancak birçok ülkede dinin toplumsal değişmeyi engelleyici bir role sahip olduğu düşünüldüğünde, Weber'in kapitalizmin oluşumunda dinsel motif ve öğelerin önemli bir rol oynadığını öne sürmesi yoğun eleştirilere ve tartışmalara yol açmıştır Weber’e göre Kapitalizmin kendine özgü özellikleri: 1. Özel mülkiyetin gelişmesi ve girişimcinin üretim için gerekli araçlar üzerinde kontrolünün sistematikleşmesi. 2. Emeğin piyasanın talep koşullarına bağlı olarak özgürce hareket etmesi. 3. Ticaretle ilgili bütün akılcı olmayan kısıtlamaların kaldırılması. 4. Bireyleri içine alan genel hukuksal çerçevenin olması 5. Rasyonel teknoloji kullanımının yoğunlaşması. 6. Ekonomik yaşamın ticarileşmesi.

Protestan Ahlakı ve Kapitalizmin RuhuMax Weber · Tutku Yayınevi · 20141,256 okunma

·

125 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Semiha kılınç