Araba Sevdası, Tanzimat Döneminin ve Türk Edebiyatımızın en çok bilinen eserlerinden birisidir. Eserimizi bilindik kılan başlıca unsur ''ilk realist roman'' olma özelliğidir. Bu özellikle beraber Türk Edebiyatının roman kısmında yeni bir devir açılmıştır. Hayatın gerçekliği romanlarımıza yansımıştır. Recaizade Mahmud Ekrem de bu romanda bizlere o dönemin sorunlarından birisi olan alafrangalığı anlatmıştır. Kitapta ana karakterimiz Bihruz Bey adında genç ve varlıklı bir gençtir. Babasının mesleği gereğince çok fazla memleket gezmiş ve eğitimlerini aksatmış olan Bihruz Bey, kendini en son İstanbul'da köşkünde bulmuştur. Fransızcaya oldukça meraklı olan Bihruz Bey, bu dili diğer tüm dillerden üstün buluyor ve cümlelerin arasına Fransızca kelimeler koymayı marifet biliyordu. Fransızcayı kibar, Türkçeyi ise oldukça kaba bir dil olarak nitelendiriyordu. Ne yazık ki Bihruz Bey bu denli çok sevdiği Fransızcayı ne tam anlamıyla okuyabiliyordu ne de tam olarak konuşabiliyordu. Aslında yazarın bize vermek istediği mesaj tam olarak buradadır: Dönemin alafranga gençleri tarafından kendi dillerinin yetersiz görülmesi ve tam bilmedikleri halde yalnızca ilgi toplamak için Fransızcayı günlük hayatlarına sokmaları. Bihruz Bey'in diğer bir özelliği ise vurdumduymaz olmasıydı. Bir işte çalışmaz, babasından kalan parasını çar çur eder, arabalarla İstanbul'u dolaşır ve Fransızca kitaplar okumakla zamanını geçirirdi. Bu denli güçsüz karakterli olan Bihruz Bey kendisine söylenen yalanlara da çok çabuk kanardı. Bir gün arabasıyla boş boş gezerken bir kadın görür ve ona aşık olur. Kadının peşinden aylarca koşsa da nafile bir haber alamaz. Ancak bir müddet sonra Keşfi Bey adında bir düzenbaz ile karşılaşır. Bu düzenbaz ona o kadının hemşerisi olduğunu ve onun öldüğünü söyler. Bu yalana inanan Bihruz Bey, eleme kapılır ve yas tutmaya başlar. Sadece bir kere gördüğü bir kadına aşık olan, serveti gün geçtikçe eriyen ve matemli bir hayat süren Bihruz Bey psikolojik olarak çaresiz bir insanı yansıtır bize. Kitapta dönemin İstanbul'u çok güzel bir şekilde betimlenmiştir. At arabaları, kayıklar, vapurlar; alafrangalık, yalancılık, kurnazlık vb. bunlar okuyucuya güzel bir şekilde aktarılmıştır. Aynı zamanda kitap yazım dili bakımından da dönemiyle özdeşleşmiştir. Çok fazla Fransızca kelime, Farsça ve Arapça terimler, uzun cümleler... Bunlar dönemin edebiyatçılarının tercih ettiği edebi tekniklerdir. Bu yüzden okuyucuları kitabın basımının sadeleşmiş olanını öneririm. Edebiyat tarihimizin ilklerinden olup dönemin sosyal-kültürel sorunlarını kurgusal bir metinle lanse edilmiştir. Kitabı Türk edebiyatına meraklı olan herkese mutlaka öneririm.

Araba SevdasıRecaizade Mahmut Ekrem · Türk Edebiyat Vakfı Yayınları · 201025,3bin okunma

·

8 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Ali Aktaş