EHMEDÊ XÂNİ' Yİ TANIMAK
Merhaba değerli okurlar, öncelikle incelememe yazarın şu sözü ile başmak istiyorum; “Sizler kendi bölgenizde ki değerleri kaleme almayacaksanız, kim onları kitaplaştırıp gelecek kuşağa aktaracak?” ve gerçekten de çok haklı kendi değerlerimize biz sahip çıkmayacaksak kim sahip çıkacak, biz okumaya, öğrenmeye ve başka insanlara ulaştırmaya gayret etmezsek kim yapacak bunu? Tanımak ve bilmek isteyenlere, buyurun birlikte Ahmed-i haniyi tanıyalım.
Yazarlar, 
Erkan Kösedağ ve 
Fuat Erdem gerçekten de olayı o kadar geniş ve bir o kadar da sıkmadan anlatacak şekilde ele almışlar ki milattan sonra 1124 yılından başlayarak anlatıyor yazarlarımız, yani Ahmed-i hani’nin büyük büyük dedelerinden başlayarak. O zamanın hakkârisin de başlayan daha sonra Van’ın Hoşap ilçesine ondan sonra da “bayezid” yani bu günkü Ağrı, Doğubeyazıt ilçesine gelecek bir serüven anlatılıyor.
AHMED-İ HANİ: O zaman ın aşireti ve hala da varlığını süren pinyaşi aşiretinden olan ahmed, han köyünden oldukları için hem pinyaşiler ve de haniler deniliyordu bu sebeple ahmed kendini Tanıtırken ben “ ahmed-i hani’yim” derdi ve o zamandan bu zamana Ahmed-i hani denilir.
17. yüzyılda yaşamış Kürt edip, şair, tarihçi, ve mutasavvıf. Olan Ahmed-i hani bayezid de büyüdüğü, yaşadığı ve o yöre de ki insanlar için çabalarından dolayı o yöreye ait daha çok bilinse de eserleri, düşünceleri kilometreler ötesine taşınan bir Kürt alimidir. Doğduğu zaman annesini, daha sonra babasını ve abisi kasımı kaybettikten sonra yalnız kalan ahmed-i hani aslında ailesinden de gelen bir ilim bilme, öğrenme ve kuvvetli inancı doğrultusunda, gelişen düşünceleri ile sürekli bir ilim aşkı ile maneviyatını güçlendiren ve insanlarını kalkındırma, özellikle çocuklara Olan sevgisinden bazı şeylerin çocukluk eğitiminden geleceğini ve değişeceğini düşünerek çocuklar üzerine yoğunlaşıp çalışmalar yapmıştır. Zaten şu cümlesi ile de daha iyi anlıyoruz çocuklara verdiği değeri.
" Çocuklar benim varlığımın sebebidir."#90359923
HANİ BABA:
Farklı yerlerde çocuklar için medrese açmaya, onların gelişmesi ve eğitimi için gayret eden Ahmedi Hani, çocuklar tarafından sevilip sayıldığı için çocuklar ona " mellâ yani (imam- hoca anlamında kullanılan) sen bizim için bu kadar çaba sarf edersin , babamızın yapmadığını yaparsın, bizim için medrese açmaya çabalarsın, eğitim verirsin ve biz sana hani baba demek istiyoruz " derler o zamandan beri Ahmed-i hani, " Hani baba" olarak da bilinir.
Ahmed-i hani'in eğitime verdiği değeri şu sözlerinden daha iyi anlayabilirsiniz.
"Hepiniz bilgi sahibi olun ki toplum refaha çıksın. Herkes öğrensin, herkes bilsin ki toplumda birlik ve beraberlik için mücadele edecek, mazlumun hakkını savunabilecek insanlar artsın. Okuyun evlatlarım, okuyun ki bilgilenin..."#90384633
KÜRT ÇOCUKLARINA YÖNELİK ÇALIŞMALARI: "NÛBEHARA BİÇÛKAN"
Ahmed-i hani eğitimlerinde Kürt çocukları'nın arapça bilmemesi kimsenin de onlara böyle öğretme gibi çabası olmadığının görmüş ve Arapça kelimelerinin Kürtçe kaşılıklarını yazdığı Nûbehara Biçûkan "Çocukların ilkbaharı" anlamına gelen kürtçe bir sözlük yazdı. Bu eser bir çok özelliğe sahip bir eser di birincisi Kürtçe yazılmış ilk kitaptı ikincisi de çocuk edebiyatına dair yazılmış ilk eser olma özelliğine sahiptir.
MEM Û ZÎN...
Ahmed-i hani gelecek nesillere bir eser bırakmak ve yayılmasını istiyordu. Bunun için de hem kendi düşünceleri ve edebiyatı çerçevesinde hem de Memê Alan destanından yararlanarak. Memê alan destanını yeniden düzenleyerek yazmaya karar verdi. Aslında kitabı okuyan insanlar bunu okudukları zaman daha iyi anlayacaklar. Mêm û zin eseri biraz da ahmed-i hani'in sevdiği dilberi'ne olan aşkından ve ona kavuşamamasından da geliyor. Ahmed-i hani uzun uğraşlar ve yazıları sonucunda Mêm û zin eserini de yazarak bize miras bırakıyor.
Şunu da belirterek incelememi sonlandırmak istiyorum. Üstad 
Bediüzzaman Said Nursî 'nin daha küçükken medrese de eğitim gördüğünde her akşam Ahmed-i hani türbesine giderek uzun zamanlar orda kaldığı ve kendi kendine konuştuğu söyleniyormuş, kendisine neden her akşam türbeye gidiyorsun ve konuşuyorsun dediklerinde ben Ahmed-i hani den manevi ders alıyorum, Ahmed-i hani için " benim manevi hocamdır. " der.
Değerli okurlar en başta yazarın dediği ve belirttiğim gibi kendi değerlerimiz, ve yazarlarımıza sahip çıkıp onları yaşatmalıyız bunun için de çok okumak ve bilmek gerekiyor. Ahmed-i hani yi tanımak isteyenler başta bu eseri ve yazılmış farklı eserleri okuyabilirsiniz. Kendiniz okuduğunuz zaman güzelliğini ve daha nice şeyleri okuyacaksınız. Akıcı anlatımı ve duruluğu ile gayet hoş bir eser.
Okuyacak olan kıymetli okurlara keyifli okumalar diliyorum şimdiden.
··
236 görüntüleme
Kalemine yüreğine sağlık 🤗👌
Kalemine sağlık canım 🌸♥️
Bu yorum görüntülenemiyor
Tebrikler ederim. İncelemen başarılı 🙏
Ahmedi Hani bizde aşırı saygı görür.Memleketlisiyim :) mem u zin kitabı her sene bedava dağıtılır :) Özellikle Doğubayazıt'ta türbesini ziyaret etmenizi tavsiye ederim.
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.