Bu satırları yazmak zorunluluğunu alnımın tam ortasında hissettiğim için yazıyorum. Çünkü bu kitabın olabildiğince insana ulaşmasını istiyorum. Dava, grotesk bi kitap. K., bizim baş karakterimiz, dava edilen kişi. Ama bilmiyor, niçin dava edildiğini. Davanın nereden çıktığını, onu nereye götüreceğini. Ve nasıl bir yargılanmaya tabii tutulacağını bilmiyor K. Kendi içinde kuralları olan bir hukuki sistem olduğunu ve bilmediği bu dava dosyasında ona göre yargılanacağını düşünüyor K., çünkü o canlı biri aslında, aktif biri, bir banka şefi, sorumlulukları var, bir özel(!) hayatı var... Tüm bunları düşünerek bilmediği bir konuda yargılanacak olmanın derdiyle kendine yardım edecek birilerini arıyor K. K. gerçekte kimi arıyor ve dava aslında ne? Biz bunların labirentinde dönüyoruz kitapta. Bu dava labirentinde yolumuzu bulmamızın bir yolu yok. Çünkü Kafka bunu okura bırakmış. Kitap yüksek bi sembolik anlatıma sahip. K. dediğimiz kişinin davasının ne olduğunu ancak sadece kendi fikirlerimizin arkaik uzamlarından sezebiliyoruz. İnsiyatiflerimiz mi bu dava, nefsimiz mi, bakış açımız mı, davranış biçimlerimiz, insanlarla ve dünyayla iletişim kurma yöntemlerimiz mi.. dava ne? Yoksa dava içine doğduğumuz sistemin bizi hop diye ittiği o mecburiyet ve zorundalık kaygısı mı? Dava benim için çok beklenmedik oldu. Bu kitaba bir sene önce başlayıp, sıkılıp yarım bıraktığımı hatırlıyorum. Ama iyi ki yapmışım bunu, çünkü hakkını veremezdim o anki okuma aralıklarıyla. Kitap yoğun ve aralıksızlık gerektiriyor bence. Bu nedenle bir bütün halinde sindirilmesi gerektiğini düşünüyorum. Çünkü her bölüm yapboz gibi birbirini tamamlar nitelikte ilerliyor. Ve anlamlılık ancak sonlara doğru tamamlanabiliyor bence. Dava'nın içinden çıkılamazlığını anladıkça davanın asıl ne olabileceğine dair aklınızda bir izlenim oluşuyor. Dava için size yardım etmeyi vaat edenlere gittikçe, asla kurtulamayacağınızı anlıyorsunuz. Ve bunun aslında kurtulunmayacak bir şey olduğunu, kurtulunması gerekmediğini, davanın aslında yaşamın ta kendisi olduğunu Hapishane Rahibi'yle konuştuğunuzda anlıyorsunuz. Bilmiyorum, izleyenler var mıdır.. ben büyük bir David Lynch hayranıyım.. ve yönetmenin son filmlerinden biri olan Inland Empire geldi kitabı okurken aklıma sık sık. Filmdeki içinden çıkılamazlıkla, yer yön, gerçek-gerçek dışı hallerinin iç içeliğini kitabı okurken aynı şekilde hissettim. Sanki kitaptaki K. filmdeki Suzie'ydi ve gerçeğin kurgunun net olmadığı kendi dünyasında davası için bir kukla gibi surekli hareket halindeydi. Bu daha önce yaşamadığım çok ilginç bir deneyim oldu bende. K., İtalyan müşterisini gezdirmek için gittiği kilisede Hapishane Rahibi'yle karşılaşır ve aralarında bir hikayeye dayalı tam anlamıyla rüya gibi bir konuşma geçer. Bu konuşmada anlatılan hikayenin yorumu çift yönlüdür. Rahip akla yatkın olanın(!) mesajını verirken, K. ise rahibinkine neredeyse zıt kendi fikirlerini söyler. Peki K.'nın yorumu neye dayanmaktadır? Bu davanın aslında ne olduğuna dair bizzat beynimi delen yerlerinden biri oldu kitabın. Son bölümse, yani K.'nın gidişi tamamen rüya-hayal bir bölümdü bana göre. K.'nın kaçışı ama saklanmayıp aslında ölümü kabul edişi, neye boyun eğdiğinin belirsiz bir ifadesidir, ben bunu tüm gün boyunca düşündüm. Kitabın son iki bölümü, özellikle Hapishane Rahibi'yle konuşma ve K'.nın gidişi tüm gün boyunca beni düşündürdü. Ve bunun cevabı galiba hep değişerek birşeylerin izlenimi olarak kalacak aklımda. Grotesk diyelim, karanlık diyelim, sembolik diyelim.. her şeyi aklımda istemeden bağdaştırmış olduğum film dünyasına oturtursam.. diyebilirim ki Dava aklımdaki o karanlık havasıyla bir kara film edasına büründü benim. Her okuyuş farklı bir anlamlandırış evresi bence. Bu yüzden okumanın yaşına inananlardanım ve isterim ki bu kitabi kimsesi geç kalmadan okusun. Bu dünyayı Dava'nın filtresiyle düşünsün bir de. Aynı hissi çok net Niteliksiz Adam'da da hissetmiştim. Bu kitapta da hissettim. Dava'nın ne olduğunu bilmezcesine, geç kalmadan bu Dava'ya katılmalısınız.

DavaFranz Kafka · Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları · 202153,8bin okunma

··

77 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

meltem şen