İngiliz Edward Montagu'nun Türkiye'ye elçi olarak tayin edilmesi ile beraber, maiyetinde bulunan eşi Lady Montagu da bu yolculukta yerini alıyor. Kitabı vücuda getiren metinler de Lady Montagu'nun, muhtelif arkadaşlarına yazdığı mektuplardan oluşmakta. Türk imparatorluğunun farklı şehirlerinde (Sofya, Edirne, Istanbul) bulunan Lady, buralarda tanık olduğu olayları iyi bir gözlemci olarak kağıda dökmeyi başarmış. 18. Yüzyılda kaleme alınan bu mektuplar, devrin içtimai yapısı hakkında kıymetli bilgiler muhteva etmekle beraber, hem o dönemin Türkiye'si hem de Türk halkı hakkında oldukça kıymetli gözlemlere de yer vermiş. Yazarın bir kadın olması, erkek bir yazarın ya da devrin erkek bir seyyahının ulaşamadığı ve gözlemleyemediği noktalara temas etmesine imkan tanımış. Bu anlamda Türk hamamları, Türk kadınlarının günlük yaşamları, haremdeki cariyelerin statüsü ve günlük aktiviteleri gibi olaylar zikredilebilir. Yine kitapta, dönemin mimarisi (Evler, camiler, saraylar), Saray halkı, Padişah, Yeniçeriler, Türk yemek kültürü, Türk ananeleri gibi farklı konulara dair de epey ilginç malumatlar aktarılmakta. Bu eseri diğerlerinden ayıran en önemli nokta ise, şüphesiz yazarın tam manasıyla tarafsız kalabilmesidir. 18. Yüzyıldaki Türk imajının, Avrupada'ki kötü tasvirinin tam aksi olarak, bizzat olaylara tanık olmuş bu hanımefendinin kaleminden çıkan bu eser, bu konu hakkındaki menfi fikirlere de bir cevap olarak ortaya atılabilir. Ben okurken oldukca keyif aldım, seyahatname ve anı türündeki eserleri beğenen arkadaşlara kesinlikle tavsiye ederim; yine dönemi için birinci ağızdan bir kaynak olması hasebiyle, Osmanlı tarihiyle alâkadar olanların kesinlikle kaçırmaması gereken bir eser.

Şark MektuplarıLady Montagu · Antik Yayınları · 2008174 okunma

··

23 views

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Yusuf Can