Aşık Veysel’e sorarlar: “Dünyadan ne anladın?”
Aşık cevap verir: “Say ki koca bir pazar yeri dolandım. Üç metre bez aldım, gidiyorum.”
Ölümsüz bir isim, yazacak çok şeyi olan ve en iyi yazacak isimlerden biri.
Uzunca yaşamış ama ‘hayatı’ 102 sayfaya sığdırmış.
İtiraflarım dediğine bakmayın, anlattıkları, yaşadıkları, anlayana, vasiyet olacak nasihatler.
Eserin dili muazzam, çeviri dediğin böyle olur dedirten cinsten. Cümlelerin ahengi mükemmel. Heybetli bir dağ başında toprağa bağdaş kurmuş otururken, adeta bir bilgeden mistik doğu masalları dinler gibi ‘hayat’ı dinliyorsunuz.
Felsefede olduğu gibi Tolstoy için de sorular cevaplardan önce geliyor fakat Tolstoy’un felsefesi sizi yanıtsız bırakmıyor. Ki bence cevaplar bu kez sorulardan daha değerli. İnsanlığın tarihinden de eskiye dayanan varoluş, Tanrı’nın varlığı ve bilinmeyen kesin irade ile Tanrı’nın tahayyülü gibi sorularla fazlasıyla haşır neşir olmuş meğer Tolstoy. Ayrıca bu eserde (inanın veya inanmayın) Tanrı’yla tanışmanız kaçınılmaz. Belki kendi tanrınız belki yazarın tanrısı. Üstelik bunu 13. yy Anadolu âşıkları / erenleri gibi olmasa da kendince bir reveransla takdim ediyor.
Büyük yazar nasıl olunur veyahut bu isimler neden büyük yazar, benzeri sorularınız varsa, işte size müthiş bir örnek. ‘Neden’ den ziyade ‘nasıl’ ın cevabını bulabileceğiniz en güzel örneklerden biri hem de. İnançlarını, yaşayış biçimini,yanlışlarını kimseye bırakmadan önce kendi özeleştiri süzgecinden geçirmiş ve acımasızca yargılayarak önümüze atmış. Haliyle buradan sonra bize de okumak düşüyor.
Kitabın sonuna doğru yazar gördüğü bir rüyasından bahsediyor ve diyor ki: “Beni anlamış olanlara bu rüyanın anlatılması, bu sayfalarda anlatılmış olan her şeyi tazeleyecek, açıklayacak ve özetleyecektir.”
Tolstoy’u anlayabilmek için göz ardı edilemeyecek çok güzel bir kitap.
Keyifli okumalar.
Not: Okuduğum kitabın baskısı 2003 yılına ait Timaş Yayınları’ndan çıkmış eserdir. Çevirisi de İhsan Özdemir’e aittir.
