Kendinizi geliştirmek için illaki kişisel gelişim kitapları okumanıza gerek yok. Bunu iyi bir niyetle fakat ciddi bir sinir bozukluğuyla yazıyorum. Dostoyevski’nin harika bir iki romanının altındaki yazara değersizlik adledecek yorumlar görünce Dostoyevski hakkında daha çok şey söylemeyi görev edindim.
İnsanı anlamak isteyen Dostoyevski okumalı. Dostoyevski kendisinden çok uzun yıllar sonra romanlarındaki karakter analizleri ile psikolojinin/psikanalizin gelişmesine sebep oldu.
Hepimiz Suç ve Ceza’yı okumuş ya da duymuşuzdur. “Suç ve Ceza” romanında Dostoyevski bir insanın çok kolay bir şekilde başka bir insanı öldürülebileceğini ve bunun mantıklı olabileceğini anlatır. Aynı sonuca yıllar sonra psikoloji dünyası ‘Milgram’ deneyinde ulaşılacaktır.
Dostoyevski kitaplarında, daha önce hiçbir yazarda bulamadığımız ölçüde derin psikolojik tespitler ve insan davranışlarının yorumunu görürüz. O zamana kadar hiç kimsenin yapamadığı ölçüde insan dünyasının derinliklerine inmeyi başarmıştır. Ölüm tarihi 1881, psikoloji dünyasındaki en temel adım ise 1879’da Wundt’ın açtığı labaratuvar ile başladı. (Bu dönemlere kadar psikolojiye felsefi bakış açılarıyla katkı sağlanmıştı) Çağdaşlarının çok ötesinde karakter analizleri vardı öyle ki o dönemde böylesine derin gerçekçi bir suçlu analizini ancak suç işleyen birinin yapabileceğini söyleyerek onu cezalandırmayı düşündüler. Dostoyevski olmasa Psikanaliz biraz daha beklemek zorunda kalacaktı der Freud. Onda da Dostoyevski yansımalarını sıklıkla görürüz. Dostoyevski’nin ölümünden dört yıl sonra Freud, ‘bilinç tarafından gönderilen arzulanmayan dürtüler hariç, ego savunma mekanizmasına atıfta bulunmak için “baskı” terimini türetti.
Onu daha iyi anlayarak okumak isteyenler için kendi deneyimimden bir okuma sırası önerisi bırakıyorum.
* İnsancıklar
* Beyaz Geceler
* Öteki
* Ölüler Evinden Anılar
* Yeraltından Notlar
* Suç ve Ceza
* Kumarbaz
* Budala
* Ecinniler
* En sona ise henüz okuma fırsatım olmayan başyapıtı ‘Karamazov Kardeşler’i ekliyorum