Bir İslam devleti mümkün müdür? Yazar,bunu sorgulayarak işe başlıyor. Yazmaya başlamadan önce şunları diyeyim, vaktiniz varsa ve kitabın konusunu merak ediyorsanız okuyun derim. Ayrıca kitabın ana argümanlarını neredeyse ifşa ettim, yoğun bir şekilde spoiler verdim. İnceleme yaparken mümkün olduğunca objektif olmaya gayret ettim. Hazırsanız başlayalım: Bir İslam devleti mümkün müdür? Yazar Hallaq, içinde yaşadığımız modern çağda, bir İslami yönetimin kurulamayacağını, kurulsa bile, sürdürülebilir olmayacağını söylüyor. Yazar, İslami yönetimin imkansızlığını "İslam'ın kendisinden değil", modernitenin kendisinden kaynaklandığını savunuyor. Yazara göre, pozitivizm temeli üzerine kurulan modern devletin halka bakış açısı ile, İslam'ın halka bakış açısının farklı olduğunu söylüyor. Mesela, modern devletlerde askere çağrıldığında gitmek zorunluyken, İslamiyette böyle bir uygulama görülmez. Modern devletin vatandaşı da kendisi de narsist-hedonist iken, İslam ahlakı üzerine kurulan devlette böyle bir felsefe bulunmaz diyor. Yani modern devlet, kerameti kendinden bilir, İslam ise Allah'tan. Modern devlette son otorite, yine modern devlet iken, İslamiyet'te son otoritenin Allah olması, modern devletin metafiziğine ve kuruluş felsefesine ters düşeceğini vurguluyor. Modern devlet, pozitivizm üzerine kuruludur. Yani olan üzerine kuruludur, olması gerekeni düşünmez. Olması gerekeni savunmaz. Dolayısıyla, "ahlak"ı veri almayan bir devlettir modern devlet. İslam ise, ahlakı veri aldığından, İslami bir modern devlet mümkün değildir diyor. Yani yapısı gereği ahlaki normları kabul etmeyen modern devlete ahlaki bir görev yüklenemez, diyor. Hegel'in "etik devlet/ahlak bekçisi olan devlet" teorisinin çabucak unutulmasının sebebi de budur. Modern devlet, daima kendi varlığını referans alır. Etik temeller üzerine inşaa edilebilen bir yapısı yoktur modern devletin, şimdi İslamiyet ise şunu öneriyor: vahiy etiği üzerine bir devlet kurulabilir... Yazar, doğası gereği, etiğe izin vermeyen modern devletle İslam'ın uzlaşamayacağını söylüyor. (Dikkat edin, burada olumsuzlanan İslam değil, modern devlet. Yazar, modernitenin eleştirisini yapıyor aslında.) Ayrıca diyor ki yazar, liberal kurallarla yönetilen ve küreselleşmiş bir ticaret sahası haline gelen dünyada İslami normlar ile kapitalizm nasıl uzlaşacak diyor. (Tamamen olmasa da üzerine şerh düşerek onaylayalım.) Ek olarak, bu sorunu -sözde- aşan İslami finansın dar ve teknik bir veçheye büründüğünü, kapitalizm ile İslami normlara bütüncül bir bakış açısı getirmediğini, günün sonunda yalnızca banka adının İslami kaldığını söylüyor. Bütünüyle haklı galiba. Küreselleşmenin getirdiği -dış kaynaklı- kültürel unsurların, Müslüman kültüre tesirsiz kalamayacağını, güçlü emperyal devletlerin militarist müdahalelerine maruz kalacağını yazıyor. Devamında diyor ki: genelde diyor, şeriat hukukuna yöneltilen eleştiriler arasında şirket tipi tüzel kişiliklerin neden oluşmadığı yer alır, halbuki bu eleştiriler yüzeyseldir diyor. Şeriat ilke olarak izin verir, ama kar peşinde koşan "ahlaksız şirketlerin" sonuçlarına müsamaha edemeyeceği için, şirket tipi tüzel kişilikler oluşmamış olabilir diyor. İnsanı, bencil homo economicus olarak gören Batı zihniyeti ile diğerkamlı/vefakar bireyler yetiştiren İslam'ın kültürel etkileri, Müslüman benliğinde çarpıklıklar yaratır diyor. Kitabın ana argümanları bunlardır, gerçekten beğendim. Lübnanlı Hristiyan bir aileden gelen Hallaq, sünni İslamı çok iyi tahlil ediyor satırlarında. Son olarak, siyaset bilimi veya toplum bilimi literatürüne aşina değilseniz okumakta zorlanırsınız, benden size küçük bir tavsiyedir. Okuyucu olarak, 10/10 veriyorum. Müslüman münevverlerin okumasını tavsiye ediyorum.

İmkansız DevletWael B. Hallaq · Babil Kitap · 201986 okunma

·1 alıntı·

365 görüntüleme

Ban

@banwade ·

3yıl

Harika. Teşekkürler.

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Cemil Meriç okuru