Bir Misyoner: "Eğitimin İçinde Hristiyanlık Propagandası"
Misyonerlerin kendileri bile misyoner okullarındaki öğrenimin
içinde Hristiyanlığın yer aldığını şöyle belirtiyorlar:
"Misyoner gruplarının denetiminde bulunan fakülte ve okulla-
rın amaçları, bütün ülkelerde her zaman birbirine benzer. Fakülte ve
okullar, kiliseye ruhani insan yetiştirme aracı olduklarından birinci
planda değer görürler. Hatta laiklikle ilgili konuları öğreten batılı
kaynaklar ve batılı yazarların elinden çıkmış eserler bununla
birlikte Hristiyanca düşünceleri de taşırlar.
Ahmet Ağaoğlu: "Okullar Yabancılaştırıyor"
Yabancı okullar hakkında 1912'de Hak Gazetesi'nde yayımla-
nan yazısında Ahmet Ağaoğlu, okulların sayısı ve faaliyetleri ile
ilgili olarak şunları söyler:
"Demek ki Osmanlı ülkesinde diğer milletlerin ve kavimlerin
malik oldukları okulların toplamı 1 0, yüksekokul, 46 ortaokul, 1450
ilkokuldan fazladır. Şu okulların tamamında 6 1.678 öğrenci eğitili-
yor. Şimdi eğer bir taraftan şu dehşetli toplama ve yine ... sırf Rumca
ve Ermenice dilleri üzerine kurulmuş olan ve Osmanlı hükümetinin
her türlü denetiminin dışında kalan 3500 kadar Rum ve 2500 kadar
ermeni okulları eklenirse ve diğer taraftan işbu rakamların 12 yıl
bundan önceki zamana ait olduğu ve bundan dolayı o zamandan bu
güne kadar artmış olmaları ve Rumeli taraflarında olup ve şu hesaba
alınmamış olan ve hükümetin denetimi altında bulunmayan yabancı
ve diğer okullar da göz önüne alınırsa, şu dehşetli toplamın hiç
olmazsa 10.000 okula kadar yükseleceği ve şu okullarda eğitilen
öğrencinin sayısı en az yarım milyonu bulacağı teslim edilir ...