Gönderi
İran ve Batı Edebiyatı'nın ekmeğini yiyen bir Yeşilçam hikayesi
Orhan Pamuk'un aceleye getirdiği aslında sadece bir taslak olarak kabul edilebilecek özensiz bulduğum romanıdır. 3 ana bölümden oluşmakla birlikte ilk bölümün sadece değerlendirmeye değer olduğunu, diğer iki bölümün ise oturmamış bir romanı sonuca bağlama çalışmasından ibaret olduğunu düşünüyorum.
Kitabın dili, anlatım ve ifadeler: genel oalrak basit ve anlaşılır duru bir dil kullanmış. nerede o meşhur orhan pamuk betimlemeleri nerede bu kitap. "bazan" kelimesi ile dile olan saygısını (!) göstermiş Orhan Pamuk. kitap aceleye geldiği için sanırım imla hataları ve anlatım bozukluklarını hemen fark ediyorsunuz. özellikle biraz da takıntılıysanız oldukça rahatsız hissediyorsunuz.
Kurgu ve konunun işlenişi: kitabın kurgusu kopuk, çok daha farklı bir şekilde işlenebilecek baba-oğul çarışmasını olanca yavanlığı ile işlemiş. Böyle bir konu ancak bu kadar basit kurgulanabilirdi. İlk bölümde anlamaya çalıştığımız baba oğul çatışmaları batı ve doğu edebiyatı göndermeleri, freud'a çakılan selam hepsi ikinci ve üçüncü bölümde çöpe atılmış. karakterler arası geçişler oldukça basit. Zorlama tesadüfler ve zorlama aşklar ile oluşturmuş konuyu. yeşilçam filmlerindeki tüm populist ögeleri barındırmış roman. Mesela babasıyla aynı kadına aşık olan karakter, rahat ve flortöz bir kadın, evlenilen namuslu kız, terk eden baba ve çilekeş anne vs... Bir de belirtmek gerekir ki orhan pamuk sanırım eski istanbul mesleklerini bir bir işleyecek romanlarında.
Karakterler: Hiçbir karakter sizde iz bırakmıyor. Bir romanın tüm karakterleri ne kadar antipatik olabilir sorusunun cevabını verdi.
Ana karakter Cem mesela, sözde karakterli, zeki, çevik falan ama kuyuya düşen "Mahmut Usta"yı bırakıp kaçabiliyor. Burada sakın "ama Cem onu babası yerine koydu kırmızılı kadından kıskandı ondan Oedipus ile babası ruh hali bilinçaltına yansıdı" demeyin. Eğer böyle olduğuna inanırsam, öz babasına karşı takınığı o sıradan ruh halini yorumlayamam. Bu durum romani içselleştiremeyen bir yazarın suçu. Sen ana karakteri baba oğul ilişkilerine takıntılı yaparsan bu durumda çelişkiye yer veremezsin. Oğlu Enver tarafından sorumsuz ve umursamaz bir baba olmakşa suçlanan cem ağzını açıp da haberim yoktu çocuğum anan olacak kadın bana söylemedi demiyor.
Ayşe karakteri güzel eğitimli akıllı namuslu temiz eş karakteri. Cem bu kadınla her şeyi paylaşıyor ama bu kadar güçlü bir kadına ilişkin bir karakter analizi yok. Her konuda var olabilen bir kadın ancak bu kadar yok hale getirilebilir ancak bu kadar ezik ve pasif gösterilebilirdi.
Enver karakteri, öfke dolu her iki baba figürü tarafından yok sayıldığı için öfkeli ama bir insan saf nefret ve öfkeden saf zıtlıklardan oluşmaz. Onun karakterinin en önemli özelliği bitmek dinmeyen öfkesi olamaz. Terk edilen ve önemsenmeyen evlat karakteri ancak bu kadar sığ işlenebilirdi.
Kırmızı saçlı kadın; üçüncü bölümün adandığı kişi, rahat bir karakter. En önemli özelliği erleri müstehcen hikayeleriyle eğlendiren gezici tiyatroda çalışan hafif meşrep bir kadın olması. Karakter genel olarak bu şekilde çizilmiş. son bölüm de aslında bu karakter yapısını detaylandırmış. Yine karakter analizleri ruh hallerine yer verilmemiş.
Mahmut Usta, akılda kalan belki de tek adam akıllı karakter. En realist karakter olduğu için böyle. İşinde gücünde, orada burada duyduğu masalları abartarak anlatan sıradan bir adam. Bu karakteri kabul edebiliyorsunuz sadece.
Ek ögeler: İran edebiyatı, batı edebiyatı ,sanat tarihi ve sanat eserlerine göndermelerle dolu bir zoraki tesadüflü zoraki aşk hikayesi. Kısaca İran ve batı edebiyatının ekmeğini yiyen bir yeşilçam hikayesi.
Bu özensiz aceleye gelen romanı ben Orhan Pamuk'a yakıştıramadım. Düşünülmemiş ve dokunmayan bir roman. Ticari kaygılara kurban gitmiş daha farklı işlenebilse ve bu sadece bir taslak olsa o zaman olurdu sanırım. Bu şekilde sadece Tuna Kiremitçi'nin üst düzey romanı olabilir.
·
20 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.