“Fena fi’d devlet” denilen adamlar işte bunlar:
«Merzifonlu’nun idam emrini getiren bostancıbaşı ile yanındaki cellâda karşı tavrı nedir? Pâdişahın kendisini azlettiği hakkındaki hat geldiği zaman, Paşa, Belgrad Paşa Sarayı'nda öğle namazını kılmaktadır. Mağlûbiyete uğrayan her vezir gibi, âkibetinin ne olacağını bilmektedir. Bostancıyı almış, kabul etmiş, sunduğu fermanı öpüp başına koymuş ve okumuştur. Haberciye, hakkında azilden başkabir emr-i pâdişâhî bulunup bulunmadığını sormuş ve «beli Sultanım» cevabını almıştır. Bunun üzerine abdest tâzeleyerek iki rekât namaz kılmış; vücudunun toprağa düşmesini temin için, yerdeki haliçeyi kaldırmış, kıbleye dönerek, cellâdlara «Şöyle bir hoşça tutun» demiş; kelime-i şahadet getirerek ruhunu teslim etmiştir.» «Onun sâkit ve sâmit, fakat dindârâne ve vakûrâne bir huşû ile teslim-i can edişi, devlete ve pâdişaha karşı duyulan hudutsuz itaatin ne asil bir tezâhürüdür. Osmanlı kudretinin o akıl almaz büyüklüğünün istinat ettiği mânevî temel, devlet idrâkinde. ulaştıkları, erişilmez merhaledir.»
Ya o Budin Beğlerbeği, 80'lik vezir, Uzun İbrahim Paşa'nın hareketine ne buyurulur? Kurulan Harb Divanında, Viyana Seferine itiraz etmiş; «Evvelâ Yanık gibi etraf kaleleri düşürelim, bilâhare ve gelecek sene Muhasaraya girişelim, fakat yine siz alemsüz yine siz bilirsiniz» diye fikrini söylemiştir. Bilâhare mağlûb olununca Sadrazam, onun idâmina karar vermiştir. Buna bazı hataları da sebep olmuştur. İdam edilmeden, Sultan'a bir mektup yazmış, bîgünah olarak gittiğini, Sadrazam'ın kendisine gadrettiğinį bildirmiştir; «fakat zinhar Padişahım ona kıymayınız devleti bu bâdireden kurtaracak yine odur, yeri doldurulmaz bir vezirdir» demiştir, Bu ne büyüklüktür.. Adam gadret öldürüldüğünü söylüyor; Merzifonluya düşman olması lâzım. Belkide düşman. Fakat önce devleti düşünüyor; onu giriftar olduğu bâdireden kurtaracak adam ise ancak kendį düşmanı. Fakat onun için en büyük şey devlet... İşte bundan dolayı Pâdişah'a «zinhâr ona kıyma» diyor.
«Hammer, bu vak'a için «Roma'da bile görülmez» diyor. Nerde görülür ki!..
Adamlar, ölürken bile devleti düşünüyorlar; onunla dopdolular. Zâten devlete, ne kadar canla başla hizmet ederlerse, o yola ne kadar fedakârlık ederlerse, ilâhî rizâya o kadar fazla nâil olacaklarına kaaniler.»
··
45 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.