Vay be
Osmanlı Padişahlığı döneminde, mason olmuş Şeyhülislâmlar, Evkaf Nazırları, Hacılar, Hocalar, Şeyhler, Şıhlar ve nice Ulema vardır.
Şeyhülislâm Musa Kâzım Efendi, Evkaf Nazırı ve sonra Şeyhülislâm olan Ürgüplü Hayri Bey, Gümülcine Mebueu Hoca Fehmi Efendi, Mevlevi Şeyhi Ataullah Efendi, Milletvekili Hoca Mahmut Esat Efendi bu meyanda sayılabilirler.
Abdülhamid’in damadı, Plevne Kahramanı Müşir Gazi Osman Paşa, Hürriyet Şairi Namık Kemal, Şair ve valilerden Ziya Paşa, Tanzimatın ünlü düşünür ve yazarlarından Şinasi, Abdülhamid zulmüne karşı Başveren Devrimci Ali Süavi, ilk Türk Gazetecilerinden Agâh Efendi, Kızılayın kurucularından, Tıbbiye-i Şahane Nazırı Marko Paşa, gene Kızılay kurucularından Kırımlı Dr. Aziz Bey, Türkiye’de ilk matbaanın kurucularından İbrahim Müteferrika, Mühendishane-i Berri Hümayun (Topçu Okulu) kurucusu Humbaracı Ahmet Paşa, ikinci Meşrutiyetin Hürriyet Kahramanı Yarbay Resmeli Niyazi Bey ve kardeşi, Avrupa’daki Jön Türkler gibi, İttihat ve Terakki Merkez-i Umumisi’nin ve yönetici takımının hemen tümüne yakın büyük çoğunluğu, bu arada Talât Paşa’nın yanı sıra Cemal Paşa, İttihat Terakki Genel Sekreteri Mithat Şükrü BLeda, Merkezi Umumî Azâsı Dr. Nazım Bey, Meclis Başkanlarından Manyasizade Refik, Selanik mebusu Emmanuel Karasu, Merkezi Umumî azâsı ve fırkanın doktrincisi Ziya Göıkalp, Maarif Nazırı Emrullah Efendi, Gümülcine mebusu Hoca Fehmi Efendi, Babıali Baskınında vurulan Mustafa Necip, Ankara Mebusu Kasım Nuri Bey, Mebus Mehmet Arif, Ayan Azâsı Mehmet Galip, Maliye Nazırı Cavit (Mehmet Cavit), sonradan İttihat Terakkiye karşı Hürriyet ve itilâf Fırkası liderleri araşma katılacak olan Şair Dr. Rıza Tevfik (Filozof Rıza Tevfik), Birinci Dünya Savaşı boyunca İzmir Valiliği yapan ünlü İttihatçı Rahmi Bey, Polis Müdürü Sait Mehmet, Polis Müdürü Bedri Bey, Serez Mutasarrıfı Reşit Paşa» sonradan Maliye Nazırı olacak olan Reşit Erer, Kolağası ve Yazar Kâzım Nami Duru, Hikâyeci Ömer Seyfeddin, Tanin Başyazarı mebus, gazeteci Hüseyin Cahit Yalçın, Dr. Miralay Mehmet Ali Baba, İsmail Canbolat, mebus Nesim Mazelyah, Dr. Abdullah Cevdet, Prof. İsmail Gaspralı hep ünlü masonlar arasında yer almaktadırlar.
Sovyetler Birliğinde, Türkiye Komünist Partisini kurmuş ve sonra Ankara’ya gelmek üzereyken Trabzon’da öldürtülmüş olan Mustafa Suphi’nin de İstanbul’da bulunduğu yıllarda mason olduğu bilinmektedir.
Sayfa 7
··
86 görüntüleme
Bu yorum görüntülenemiyor
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.