Lütfü: Yalnız, paşa olmak öyle pek kolay değil.
Şaban: Yok canım...
Lütfü: Paşa dediğin sert bakışlı, dik, mağrur, yiğit, atılgandır, gözleri ateş saçar!
Şaban: Lütfü Bey, ben hepsini yapıyorum da, gözlerimden ateş çıkartamıyorum. O nasıl oluyor acaba?
Lütfü: Salakkk! Öyle değil! çekil şurdan!
_Türkler, hür ve bağımsızdırlar. Gururları çok yüksektir. Gururludurlar fakat asilzadelik taslamazlar. Türklerin karakterinde büyük tezatlara rastlanır. Hem sert ve dik başlı hem de yumuşak ve sabırlıdır. Yırtıcılığı İskitlerden, yumuşaklığı da Yunan'dan almışlardır. Fetihçi ve cahil olduklarından bütün uluslara tepeden bakarlar. Aralarında
Dönmeyen Dolap
Ay ışığındadır sevgiliye duyulan hasret
Aşkın kaderidir gam,keder ve dert.
Yakıcı kırmızı bir şaraptır tenime değen
Akşam sefası gibi güneşe boynunu eğen.
Yaslıyım,biçare ve avareyim sokaklarda
Islak ıpıslak buseyim al al yanaklarda.
Yangın sardı bir zaman evvel kalp evimi
O zaman saldım peşinden aşk devimi
Öyle bir devki ateş saçar,yakar dumansız.
Alevleri görünmez;mekansız vezamansız.
Ah dedim inledim.Kalk dedi bana ey kafir
Yalan demedim ey gözleri pis kenafir
Bükemedim bileğini o hanende hanın.
Üzülmesin seninde var etin,kemiğin,kanın
Kustun tüm kinini,nefretini ve travmanı
Esti sabah yeli götürdü her saniye bu anı.
_Kitap okumayan cahil halk kitlesi, edebiyatın yarattığı zihinsel devrimden etkilenmemiş olarak kalır. Bu yüzden Avrupa’da sözlü olarak bugüne gelmiş olan boş inançlar, genellikle dinden çok daha eski ve ilkel tiptedir. Eğitimli dünyayı baştan aşağı sarsmış ve değiştirmiş olan büyük entelektüel güçler, köylüleri pek etkilememiştir. Onlar, en
sert bakışlı, dik, mağrur, yiğit, atılgandır, gözleri ateş saçar!
Erkekler cephesi aşağı yukarı böyleydi.
Sayfa 42Kitabı okudu
Muazzam Uygur halk sanatçısından bir eser
seher vakti gördüm gözümün sultanını;
dedim: sultan mısın? o dedi: yok, yok.
gözleri ateş yeri, kolları kınalı;
dedim: çolpan mısın? o dedi: yok, yok.
dedim: ismin nedir? dedi: ayhan'dır.
dedim: yurdun nere? dedi: turfan'dır.
dedim: başındaki? dedi: hicrandır.
dedim: hayran mısın? o dedi: yok, yok.
dedim: aya benzer, dedi: yüzüm
Ben yalnız gitmem, sevgilim,
Sen de gel benimle;
Soğuk, üzgün, yaslı evde sevimli,
Harap, korkulu oda —
Çökmüştür annem kapı önüne.
Oğlunu bekler, gözleri yolda.
Uzaklaş yanımdan, kederli adam,
Seni kim çağırdı?
Soluğun ateş gibi, ellerin buz,
Gözlerin alevli, yanakların solgun;
Ben gül kokularında, gün ışığında
Gülmek, eğlenmek isterim.
Güller koku saçar, güneş ışık;
Bu senin elinde, tatlı sevgilim!
Geniş, beyaz dalgalı örtüne sarıl,
Gezinsin parmakların çalgının tellerinde,
Söyle bir düğün şarkısı, gece rüzgârı
Katılsın ıslıkla ezgiye.
