Sinema
Sanat eserleri tabiattan müstensah değildir. Kubbe ve minare, çınar ve selviyi taklit etmez. Ehram, çölün kum helezonlarından
meşk edilmemiş, gotik mabet, Fransız ormanlarından
şeklini almamıştır. Fotoğraf âletinin zalim gözüyle eşkâli,
menazırı, vak’aları görüp tespit eden sinema bu itibarla,
kökleri ta hüzn-i beşerin menbalarına kadar uzanan ezelî
"sanat"ın mahiyetiyle taban tabana zıt bir tâbi olmağa mecburdur. Hakikate zelîlâne inkıyâdı, onu hayalin
inayetine mazhar olmak imkânından uzak bulundurur. Münevver levha, ulvî yalanın tecellîgâhı değildir.
müstensah: alınmış
menâzır: manzaralar
Sayfa 123
Mizah
İtiraf etmeli ki “gülüş" ruhun asil bir faaliyeti mahsulü
değildir. Hiç kimse kendine gülmez; güldüren diğerinin
aczi, kusuru ve zühulüdür ve gülen, kendinden fazla
memnun olan gururumuzdur. Fikir yaratmakta veya düşman
tarassut etmekte veyahut namütenahî suya ve semâya bakip
düşünmekte olan adam gülmez; “aşk"ın çehresi “hüzn"ün
çehresi gibi sâkin, mütevazin ve haşindir. Ruh, neş'e
sahasında, ancak tebessümün dudaklar üzerinde çizdiği
hatta kadar ileri gidebilir, zira ondan sonra etin gılzeti ve
şûrişi başlar.
zühul: dalgınlık
tarassut: gözetleme
nâmütenâhî: sonsuz
mütevâzin: ölçülü
gılzet: kabalık
sûriş: karışıklık
Sayfa 118
"Güzel, "yalan"ın çocuğudur."
Müslüman mezarlığında insan her ölü için durup ağlamak ister, o kadar her ölü munis ve cana yakındır.
Sayfa 7
"Çıplak Afrodit heykeli, örtülü Meryem sembolü yanında baştan başa Safvet ve iffettir. Zira çıplak bir kadın karşısında hayâlimiz harekete gelmek için hiç bir gıda bulmaz. Halbuki "hayâl", örtülü bir kadınla karşı karşıya gelince derhal mahrem örtülerin altına girer ve orada heyecan verici bir âlem yaratmaya başlar. Hayâli tahrik eden her şey gibi "örtülü kadın" da ahlaka aykırıdır.”