Yeni Edebiyat'ın Anketi
Soru:
- Bizim kanaatimizce halkçı bir edebiyat yapmak ancak realizm ile mümkündür. Siz ne dersiniz?
-- Halkçı bir edebiyatın ancak realist olabileceği izaha ihtiyaç göstermeyecek kadar açık bir hakikattir. Halk alelumum realist olduğu ve tahriften hoşlanmadığı için, hakikatleri maksatlı veya maksatsız, şuurlu veya şuursuz değiştiren muharrirlerden de pek hoşlanmaz. Muharrir realist mi, şöyle mi, böyle mi diye araştıracağımıza namuslu mu yoksa yalancı ve tahrifçi mi diye sormalıyız. Hakiki realizim samimi olmak, yalan söylememektir.
Sayfa 57 - Yapı Kredi Yayınları
"Yeni Edebiyat'ın Anketi Halkçı Edebiyat ve Realizm" Adlı Yazıdan
"Soru: Bizim kanaatimizce halkçı bir edebiyat yapmak ancak realizm ile mümkündür. Siz ne dersiniz?
-(Sabahattin Ali)...Benim için sadece hayat ve insan vardır, bin türlü tezahürleriyle bugün realist, yarın romantik, öbür gün natüralist olan hayat ve insan. Muharrir yalnız görüşünde değil, yazışında da bu hayat gibi olmalı, yani her şeyden evvel bir insan olmalıdır... Muhtelif taraflarıyla herkes gibi bir insan. Ve böyle yazmalıdır. Muharrir realist mi, şöyle mi, böyle mi diye araştıracağımıza namuslu mu yoksa yalancı ve tahrifçi mi diye sormalıyız. Hakiki realizm samimi olmak, yalan söylememektir."
Sayfa 57Kitabı okudu
Halkçı Edebiyat ve Realizm
Bizim kanaatimizce halkçı bir edebiyat yapmak ancak realizm ile mümkündür? Siz ne dersiniz?
Eğer edebiyatın hakikaten halkçı olması lazımsa ancak dediğiniz gibi halkın seviyesine indirilmiş bir realizmle daha ziyade mümkün olacağı tabiidir. Fakat hatta manasını iyi anlamadan bu halkçı edebiyat tabirinden hoşlanmadığımı söyleyeyim. Bir edebiyatçı için lazım olan şey hakiki, beşeri ve güzel olmasıdır ve bunlar olunca tabii olarak cemiyetle o, mekanizmasını tahlil dahi mümkün olmayan büyük rabıtasını bulur. Halkçı heykeltraşı, halkçı bir müzik, halkçı bir şiir tasavvur edemeyeceğimiz gibi halkçı edebiyat deyince hakiki manasında tasavvur edilemez.Eğer bundan anlaşılan mevzuların halk hayatının seçilmesi ise mesela yine resimden alayım, Chardin bir su ibriğini bir yıldız hâline sokabilir. Yani sanat kültürü zayıf olan insanın tadamayacağı bir şey yapar.
Realizme gelince, o, edebiyatta bilhassa lazım olan bir şeydir. Ben mesela hikâye ve roman için realist, feerik ve fantastikten başka bir şey tanımıyorum.
Halkçı edebiyat halka ait meseleleri mevzubahis eden edebiyat ise o başka, bu takdirde yine bu kelime lüzumsuz kalır. Çünkü hakikaten edebiyat ismine layık bir edebiyat cemiyetin meselelerini yani hummasını yaşadığı ihtiyaçları, zaruretleri mevzu olarak almaya mecburdur ve alır. En çok sevdiğim iki romancı Balzac ve Stendhal'da olduğu gibi bence halkçı edebiyat kelimesi edebiyatın sahasını tahdit ediyor ve onu geniş hükümranisinden mahrum kılıyor.
Sayfa 370Kitabı okudu
Anketler & Röportajlar
Yeni Edebiyat'ın Anketi
Halkçı Edebiyat ve Realizm
...halkçı bir edebiyat yapmak ancak realizm ile mümkündür. Siz ne dersiniz?
...Zaten ben bu izm'lerden pek bir şey anlamam. Benim için sadece hayat ve insan vardır, bin türlü tezahürleriyle bugün realist, yarın romantik, öbür gün natüralist olan hayat ve insan. Muharrir yalnız görüşünde değil, yazışında da bu hayat gibi olmalı, yani her şeyden evvel bir insan olmalıdır... Muhtelif taraflarıyla herkes gibi bir insan. Ve böyle yazmalıdır... Hakiki realizm samimi olmak, yalan söylememektir...
Yeni Edebiyat, Sayı 3,
15 İkinciteşrin [Kasım] 1940
Sayfa 284 - Epsilon Yayınevi
Bizim kanaatimizce halkçı bir edebiyat yapmak ancak realizm ile mümkündür. Siz ne dersiniz?
Benim için sadece hayat ve insan vardır, bin türlü tezahürleriyle bugün realist, yarın romantik, öbür gün natüralist olan hayat ve insan. Muharrir yalnız görüşünde değil, yazışında da bu hayat gibi olmalı, yani her şeyden evvel bir insan olmalıdır... Muhtelif taraflarıyla herkes gibi bir insan. Ve böyle yazmalıdır. Muharrir realist mi, şöyle mi, böyle mi diye araştıracağımıza namuslu mu yoksa yalancı ve tahrifçi mi diye sormalıyız. Hakiki realizm samimi olmak, yalan söylememektir.
-Bizim kanaatimizce halkçı bir edebiyat yapmak ancak realizm ile mümkündür. Siz ne dersiniz?
-Zaten ben bu izm'lerden pek bir şey anlamam. Benim için sadece hayat ve insan vardır. Bin türlü tezahürleriyle bugün realist, yarın romantik, öbür gün natüralist olan hayat ve insan.
Sayfa 57 - Yeni Edebiyat - 1940Kitabı okudu
Sait Faik Adalı'ya büyük adamsın derseniz, o size;
- Yuuut! der.
Tornistan edebiyatı şeflerinden biri, Sait Faik için
henüz milli edebiyat yapmadığını söyledi.
Buna biz;
- Yuut! deriz.
Çünkü Sait Faik milli edebiyatın ta kendisini yapı-
yor. Tornistan muharrirleri lütfen anlamalılar ki millet milliyetçilikten ayrı değildir, Sait Faik milletin her ferdiyle; çöpçüden köylüye kadar "memleketin efendisi"yle alakadardır.
Sait Faik milli edebiyatı şatafatlı cümlede değil, hissi ve lisanı halkçı olan yazıda bulmuştur.
Sait Faik'te bu nevi yazının daniskasını bulursunuz.
Adalı'ya sen realistsin desem, o bana:
- Her sakallıyı baban sanma, der.
Mamafih Sait Faik realisttir.
Realizm bir kitlenin hissini, bahtını, hareketini hatta rüyasının mecmuunu (toplamını) toplayan tarzdır.
Cinnet, harikuladelik, realitenin bir parçasıdır.
Lafı uzatmayalım,
Adalı diyecek ki:
Realite amcanın malı mı?
Ben de mahcup olurum.
Sayfa 106 - Türkiye İş Bankası YayınlarıKitabı okudu
