Schopenhauer'de, zaman, mekân ve nedenselliğe boyun eğmiş dünya, bir tür rüyalar
âlemi gibi bir şeye dönüşür; bizim dışımızda, ama kaynağı kafamızda olan bu imajlar
dünyası, bu hayaller dünyası, dünyaya ilişkin çok derinlerdeki bir hakikatin kodlanmış bir
şekilde yüzeye yansıması gibi bir şeydir. Bu noktada onun irade metafiziği Hint dinleriyle
ve manevi dünyasıyla birleşir. Ama bu metafiziğin içinde Avrupa mistiğinin izlerini de
buluruz. Schopenhauer bu mistiğin içinde kendi öğretisinde anladığı ve yorumladığı
şekliyle insanın metafiziksel ve dinsel ihtiyacının karşılandığını düşünür. Çünkü salt beyin
fizyolojisinden ve materyalist teorilerden farklı olarak bu öğretiler, nesnelerin bambaşka
bir organizasyon biçimine, zaman, mekân ve nedensellik ilişkilerince belirlenmiş o
düzende yer aldıklarından, çok farklı bir düzenlenişine imkân tanırlar.
Sürekli bir geçmişi yaşamak ve geçmişi yeniden yaratmak aynı şey değildir. Köreltici bir nostalji ve yaratıcı bir hayaller alemi arasında büyük fark vardır.
Yedi mes’ele var ki bunları bilen kimseye
* Hakikat İlmi * nden bir şey gizli kalmaz :
1.Allah cc ın isimlerinin bilinmesi ,(Esma ül Hüsna ilmi)
2.Allah’ ın cc ahlakı ile ahlaklanmak, (taalluk- tahakkuk- tahalluk)
3.İslam hukukunu öğrenmek; (Şeriat ilmi)
4.Varlık bilgisini, varoluşu öğrenmek; (Ontoloji.)
5.İnsan psikolojisini öğrenmek;(Psikoloji)
6.Rüya ilmi; (Hayaller alemi ilmi)
7.Söz-Fiil-Hâl hastalıklarımızın ilmi ;(Nefsi hastalıklar)
İbn-i Arabi Günlüğünden,
Cendere
Bilinmezler cenderesi,
Bilinmezler .
Hayaller alemi içinde,
Bilinmezler .
Ne kadar sevseler,
O kadarda yanarlar,
Bilinmezler.
En çok seven,
En çok canı yanandır.
Bilinmezler.
Kimin az kimin çok ,
Sevdiği,
Bilinmezler cenderesi,
İçin de gizli,
Bilinmezler.
annem de, nişanlım dediğim kız da, kısaca tanıdıklarımdan hiçbiri aklımdan geçenleri anlamaktan bile âciz olduktan sonra; insanın kendi şehrinde, ailesi arasında kendini yabancı hissetmesinin ne kadar acı geleceğini, içinde bir ihtiraslar dünyası, bir hayaller âlemi, dünyanın en büyük saadetlerini taşıyor diye serseri sayıldığını görmekten ne kadar azap duyacağını kim sizden iyi anlıya bilir?
Sayfa 67
