"Bir amaca bağlanmayan ruh, yolunu kaybeder; çünkü, her yerde olmak hiçbir yerde olmamaktır."
Montaigne; çocuklarını ve en sevdiği arkadaşı La Boétie'yi kaybetmesi, bazı hastalıklarla mücadele etmesine rağmen hayata karşı olumlu bakış açısını değiştirmemiş ve bugün adını kendi türünün ilki olarak sıkça duyduğumuz "Denemeler" adlı eseri ortaya koymuştur.
Denemeler, Sabahattin Eyüboğlu'nun önsözleriyle başlıyor. "Denemeler'i okuyan şu iki dersi almamazlık edemez: Doğanın istediği gibi düşün ve yaşa; hiçbir kitabın, hiçbir dogmanın kölesi olma." diye yazmış Sabahattin Eyüboğlu.
Montaigne ise kendi eseri hakkında "Benim yaptığım, bildiklerimi söylemek değil, kendimi öğrenmektir; başkasına değil kendime ders veriyorum." diyerek belirtmiş denemelerin konusunu.
Denemeler aslında sadece bunlara değinmiyor, birçok konuya giriyor; yaşam, ölüm, ruh ve bedenin uyumu, kitaplar, mutluluk, korku, bilgelik, insanlar ve dahası.
Montaigne kendi düşüncelerini yargılanma korkusu olmadan en dürüst biçimiyle aktarmış. Bana göre eserin üzerinden dört yüzyıl geçmesine rağmen okunması bu dürüstlüğü nedeniyle. Belki kitaptaki tüm düşünceler bize doğru gelmeyebilir ve hepsini özümsemeyebiliriz. Ancak katıldığımız ve kendimizi bulduğumuz doğrular da vardır bu kitapta.
Bir sonuca bağlayacak olursak, okunması gereken eserlerden biri olduğunu düşünüyorum. Aynı zamanda Montaigne; Seneca, Cicero, Lucretius, Vergilius gibi şairlerden alıntı vermiş çoğu denemede. Bu da eserde akıcılığı ve estetiği sağlamış.
