Her şey vatan için

Savaş, umuttan vazgeçmeyenlerin, alnının akıyla yaşamak, yaşatmak isteyenlerin kaderlerine mıhlanmıştır, ölüm gibi, doğum gibi…

Ah Salih! Olmayan sağ kolunun, dağılan yüzünün halinden hiç utanmaz mıyım da savaşları böyle gözelleyip dururum? Açgözlülere, kalleşlere değildir sözüm kızma bana.

Sıralarda oturup tarih dinlerken anlatılan kurtuluş kahramanları gözümde hep ütopik insanlardı. Elbette müteşekkirliğimin sınırı yoktu ama Atatürk, Karabekir, İnönü, Bele, Cebesoy… bu adamlar farklı adamlardı. Kafamda insanları, kaderi değiştirmek üzere gönderilen özel insanlar, sürekli değişen kaderde yer alan daha sıradan insanlar olmak üzere basitçe ikiye sınıflandırırdım. Onlar kesinkes ilk grupta yer alırlardı. Acaba ben de kaderi değiştirenlerden biri olabilir miyim diye merak ederdim.

Bu kitabı okumasam doğrudan ikinci gruba dahil edeceğim insanlar kitabın ana kahramanları. Halk işte tamamen benim gibi belki senin gibi Çolak Salih, annesi, Ali Emmi, Reis Bey daha niceleri… Çok düşündüm bu yüzden okurken, kitabı kenara bırakıp hazmetme araları verdiğim çok oldu.

Kitabın incelemesini yapan @mesrebikalender in yazdığı gibi bu kitap asla bir okuyayım da balkona bayrak asayım kitabı değildi. İşte Türk'ün gücü budur herkes ayağını denk alsın kitabı hiç değildi.
Kitapta hayran kalabileceğimiz tek şey halkın kendini tamamen ortaya koymasının çalışmasının azimle çalışmasının gücü olacaktır. Nitekim özgürlüğün ırkla değil bunlarla sağlandığını anlamak bizi daha doğru bir milliyetçi yapacaktır. Bunu netleştirdikten sonra gelelim kitap incelemesine.

Herkesin ayrı bir kitap olacak kadar farklı hikayesi var. Kimse figüran değil. Kocasını oğlunu kaybedip pencerelerde beklemekten vazgeçemeyen ana yüreği de, kahvehanelerde devletin haline yanmaktan vazgeçip harekete geçmek zorunda kalan yetmişlik emmi de, savaşın vücudundan götürdüklerinden çekinip utanıp aşkını kalbinde tutanlar da… Kitapta hepimiz varız. Buğra Bey tek kahraman üzerine yoğunlaşmayarak benim sınıflandırmamı yerle bir ediyor, beni utandırmakla kalmıyor, karakterleri öyle içime işliyor ki kitabına bağlayıveriyor.

Kitapta beni en şaşırtan halkın karar vermesinin zorundalığı ve haklı zorluğu oldu. Cahil baktığımdan bu konuda ne kadar zorlanacaklarını hiç düşünmemişim. 600 yıllık koca çınarın çatırdamalarını kabul etmek istememişlerdi. Haksızlar mıydı? Asla! Padişahlar nerdeyse 600 yıldır halk için kararlar vermiş, savaşlar etmiş, antlaşmalar yapmıştı, bu yıkılmaz bir alışkanlıktı halkın gözünde. Evet büyük savaşlar kaybedilmişti ama bu devlet nice sıkıntıları atlatmıştı. Bu da atlatılırdı. Ancak Yunan ilerliyordu. Hükümetin işgalleri durdurmaya gücü yetecek miydi, çete problemi başını alıp gitmişti, bir kuvay-ı milliye diyorlardı ki çete miydi neydi nerden bileceklerdi? Belki de devleti yıkmaya çalışırlardı, nasıl emin olacaklardı? Ancak şu kesindi artık bir karar vermeleri gerekti. Hangi tarafta duracaklarını belirlemeliydiler. Toprak, istiklal ,vatan meselesiydi bu. Yunan kapıdaydı.

Çok zor be çok. Gelecekten bakınca kuvay-ı milliyenin tek umut olduğunu, temsil heyetinin neler başardığını biliyorsun ama 1919-20’da halk kurtuluşun bunlar olduğunu nereden bilsin?

Bu kadar belirsizliğin zorluğun içinde kuvvacıların umuda olan imanı, haklılığı hakikati anlatma çabaları, "zafere Allah’a inandıkları kadar inanmaları" iliklere kadar hissediliyor.

Ayrıca Çerkez Ethem'i anlayabilmek adına önemli bölümler içerdiğini atlamayalım . İnsanlara ne kadar kolay hain diyoruz. Büyük işler başardığını ve sonuçta bir insan olduğunu unutmak büyük haksızlık.

“Her şehidin altında Şekspir’ini, Korney’ini bulamayacak bir facia, yürekler paralayıcı bir facia yatacaktı. Yavuklular, sözlüler, saçı bitmedik yavrular, ak sakallar, apak gözler.. ve gözyaşları.. kırık gönüller…”

Her şeye rağmen güç ve kuvveti nerden geldiğini anlayabilmek bile gururdur.
Kısacası küçük ağa umuttan vazgeçmeyenlerin , devir önünde aciz kalmak istemeyenlerin , alnını akıyla yaşamak bile değil yaşatmak isteyenlerin "destan kıvamındaki romanıdır." Savaş kaderlerine bu kitaba mıhlanmasın da ne yapsın?

Okuyalım okutturalım, Buğra bizi anlatmış. Hepimizi.

Merhaba arkadaşlar. İlber Hocam gene oldukça sitemkar. Aslında bende. Geçmişi Düşünerek Anmalıyız, Osmanoğulları ve Halifelik, Tarih ve Osmanlı Tarihine Yaklaşım, Tarih Bilinci ve Osmanlıya Bakış ve Son İmparatorluk Osmanlı başlıklarında hep aynı konu üzerinde duruluyor aslında. Osmanlı’da bizim, bu tarihte bizim. Sakalınızı kesebilirsiniz ama yüzünüzü söküp atamazsınız. Yani ucuz tarihçiler gibi Osmanlıyı inkar edemezsiniz, görmezden gelseniz bile. Bu böyledir, bu tarih bizimdir. İnkar niye? Bunu yapınca elinize ne geçiyor? Bu yüzyılın son ve en büyük tarihçisi İlber Hoca’dan daha iyi olduğunuz bir tarih alanı varda biz mi duymadık? Anca tarih kitaplarında gördüklerini araştıramadan kopyalayıp sayfaları düzenli hale getirip paylaşırlar, ondan sonra da ben Tarihçiyim ayakları. Bu millet bunları yemez.
Türklüğü yalnızca Türkiye’de sanan, Türk olduğu için utanan, Türklük kelimesini elinden geldiğince küçük düşürmeye çalışıp kendileri küçük düşenler; bizim Tarihimiz çok büyüktür, sizi de yutar. Bizde Yahudi denilince akla Karaylar (bunlar hem Tevrat’ı kabul edip Talmut’u reddederler), Kırımçaklar (hem Tevrat hem Talmut kabuldür), Hristiyanlık ve Ortodoksluk denilince de Romanya, Moldova, Ukrayna ve tabii Bulgaristan’daki kardeşlerimiz aklımıza gelir. İslam denilince de zaten 1000 yıldır bu topraklarda onu da biz Türkiye yüceltiyoruz. İşte sadece Türkiye grubunu gören eksik tarihçiler ve sadece Müslüman grubu görüp kalanı dışlayan BOŞ grup bizim en büyük sorunumuz ve nedense bu eksikliler daha fazla okunuyor ve isim yapıyor. Hayret! İnsanların dilinden, dininden size ne? Özellikle DİN konusunda bir şey konuşun hemen “Harhorhurhoaa” diye üstünüze geliyorlar. Kardeşim, bir insanın DİN konusunda yargılanması kimin işi? Cevap: Allah. O halde siz bu yargılamayı yaparsanız kendinizi ona ortak yani dindeki büyük günahlardan ŞİRK koşmuş oluyorsunuz. Böyle deyince de hemen konu değişiyor. Herkes anca işine geldiği gibi, biz neyin ne olduğunu bilelim ama artık susmayalım. Bugün biz de Irak yahut Suriye ya da Uzak Doğu ülkelerinden birisi olsaydık, kim bizi kabul ederdi? Kültür Ortaklığı tamam ama Milletini unutmak yahut unutturmaya çalışmak Vatan Hainliğinden başka şey değildir, olamaz!
Gelelim bir diğer konumuza. 2. Abdülhamid. Koskoca Osmanlı’da kimseyle uğraşmazlar (bunlara şeker amca 5. Mehmed ve hiçbir varlığı olmayan 6. Mehmed dahildir.) ama Türklük düşmanı kim varsa bu adamla uğraşır. Yazık bizim gençlerimiz de sosyal medyadan gördüğü bilgiyi TARİH diye yutarak konuşur. Araştırın biraz. Kendine yazar diyen bir SÜRÜNGEN, böyle bir padişaha Kızıl Sultan diyebilecek kadar hadsiz. Hadi bakalım neler olmuş, bunların çoğu da kitapta yok. Enver Paşamız vardır bizim. Darbeden sonra özellikle savaş yılında geri gelir padişaha, el açar özürler diler, yaptığı yanlışın farkındadır. Araştırın da okuyun azcık. Ondan önce meclis kapatma olayı vardır ki zamanında Aydınlık olması lazım, bir gazete bu meclisi kapattı bunu mecliste anıyorlar falan diye ANIRMIŞTI. O meclisi kapattığında meclisteki yabancı sayısı Türklere oldukça eşitti hatta nüfus dağılımına göre ¼ oranından da hayli fazlaydı. Üstelik bunlar sürekli toprak ve bağımsızlık derdine düşmüşlerdi. Şuan meclisteki teröristlerin siyasi uzantısı gibi. Bir de neymiş tepki alırmışım böyle deyince. Benim en yakınım (2 çocukluk arkadaşım, 1 kuzenim ve tek kardeşim) şuan askerdeler. Bu vatan için. Bu soysuzlar ve onların tepkisinden mi çekineceğim! Bir de şu haber vardı. Osmanlı arazilerini kendi üzerine yapmış. Doğru yaptı. Dış borçlar ona gelene kadar fazlasıyla arttığından yabancı devletler milli gelir getiren yerlere el koyuyordu. Padişahın şahsi mallarına ise el koyamıyorlardı. Son padişah bile tahta çıkarken karşı devletler saygıdan dolayı bombayı kesmişlerdi hatırlayın. Osmanlı hep önemlidir yani. Her neyse bu mülkleri üzerine geçirdi ve onlara da el konulmasını engelledi. Ama işin içini araştırmak yerine sadece dışını haber yapmak kolay çünkü okumayan gençleri rahatlıkla kandırıp kendi tarihlerine düşman etmek o kadar basit ki. Yazık! Anlamadıkları da şu aslında. İşin siyasi ayağını bırakamıyorlar, alacakları bir başka model de yok. En eski toplumlardan birisiyiz. Yediremiyorlar. Bunlar kimliğindeki Türkiye Cumhuriyeti yazısından, Türkiye’den rahatsız olanlar, bu kadar net.
Burada işlenen ve Osmanlı için kötüleme sebeplerinden biri de ‘Harem’ ve bu konuda da gerçekten çok çekiyoruz. Anlamıyorum bir başkası sizi kötüler ama siz neden kendinizi kötülersiniz. Mesela dedenizi, babanızı yahut ağabeyinizi sevmeyebilirsiniz; bunu başkalarının yanında söyler misiniz? Ailenizi ve kendinizi küçük düşürür müsünüz? Peki yabancıların yapmaya çalıştığını bu vatanın öz evlatları neden onlardan daha iyi yapıyor? Yazıktır. Bakalım. “Hayırlı Kapılar Açan Allah’ım Bize de Hayırlı Kapılar Aç” yazısı. Bu yazı nerede? Bu yazı şimdiki gibi kızları soyup, makyajlayıp kendisine Hoca diyenlerle bir tutulabilir mi? Bunun adı Alçaklık, Omurgasızlık ve Sürüngenliktir. Tarihini beğenmezsin, geçmişini sevmezsin, İslama ve Türklüğe düşman da olabilirsin. Ya inkar? Var olan bir şeyi inkar etmek salaklık değil de nedir? Neyse.
Osmanlı dönemine ait Öteki kavramı, Ahilik, Mahalle ve Mezarlıklar, bana göre en önemli olaylardan biri olan Kütüphaneler, Tanzimat Aydınları, Batılılaşma Hareketleri ki başta eğitimde ve Oryantilizm konuları işleniyor.
Bunun yanında Doğu-Batı Kültür çatışmasından; Osmanlı’nın Avrupa ile İlişkileri ve Rusya İlişkilerine değinerek konumuzu bitiriyoruz. Böylelikle İlber Hocama ait son bir kitabım kaldı. Artık ondan sonra bu kadar tarih üstüne biraz farklı alanlara yönelip kafa dağıtma zamanımız gelmiştir diyebiliriz.
Şimdiden mutlu bayramlar dilerim, hepimizin bayramı kutlu olsun..

Ege’nin iki yakası asla bir araya gelememiştir. Tarihsel birliktelik bir yana ortak bir coğrafyada yaşadığımız gerçeğini asla kabul edemedi iki millette. Oysa çok benzer insanlarız dilimiz inanç sistemlerimiz farklı olsa bile. Ortak bir kültürel mirasın üzerinde oturuyoruz. Biz oradayız onlar burada aslında. Birlikte olmayı bir türlü başaramasak da demografik yapımız aynı. Siyasi çalkantılarımız, toplumsal yargılarımız, öfkemiz, sevincimiz, yendiğimiz içtiğimiz aynı. Politika bile aynı şekilde yapılıyor ve yaşanıyor her iki ülkede de. Takım tutar gibi parti tutuyor, komünist düzeni öcü gibi görüyor, komünist manifestoya inanları da terörist ve ya anarşist olarak nitelendiriyoruz. Vatan, millet Sakarya söylemi üç aşağı beş yukarı aynı. Aynı dokuyu pek çok romanda okumak mümkün aslında film de oyunda ve kahvede. Taverna kültüründe aynı açmazlar yaşanıyor meyhaneler aynı.
Bütün bunlar elbette görülüyor da görmezden geliniyor. Türkler Mars’tan Yunanlılar Venüs’ten sanki. Roman bu minvalde bir siyasi çalkantı dönemini anlatıyor. Üstelik gerçek bir öykü. Kurgu da kullanılan isimler ve yerler biraz değiştirilip yazılmış bir roman. Öykü bir dönemde geçtiği için o döneme ait tüm unsurları bulmak mümkün bu kitapta. Ama en çok siyasi ve kirli oyunları oluyorsunuz. Süreçleri okuyorsunuz. Ve kelimelerin bir olayı anlatmak için nasıl manipüle edildiğini görüyorsunuz. Bakış açısının insan çıkarları için nasıl değiştiğini, gücü elinde bulunduranların bu erki devam ettirme isteklerini ve tüm enstrumanları bu yolda nasıl kullandığını hayret ve şaşkınlıkla okuyorsunuz. Aslında çok şaşılacak bir durum olmadığını biliyorsunuz. Bu tür olaylar her zaman tarihin her döneminde yaşandı ve yaşanmaya devam edecek. Şaşılacak bir şey yok elbette ama iki yakası bir araya gelememiş iki deniz kıyısı Akdeniz ülkesinin bu kadar uzak yaşaması şaşırtıyor insanı.
Bir suikast öncesi suikast sırası ve sonrasında yaşanan tüm olaylar; kişiler gözünden aktarılmış bir yalın dille. Arada hesaba çekilen her taraf kendine göre haklı sebepler bulmuş tabii. Ama ölüm bir gerçek ve bunu yaşayan tek bir taraf var geride kalan:
“Ölüler konuşmaz. Ölümün güzelliğini kuşanmış halde, onca tomurcuğuyla hiçbir ilkbaharın bize açıklayamayacağı sırları da yanlarına alıp giderler. Buz tutmuş kemiklerin üzerine gelip oturan tuz gibi, keşfedilecek olup da keşfedilmeden kalan şeylere, dilenmeye yetişilemeyen özürlere, muhtıralar ve savunmalara, tutanaklara, olay yorumlarına gebedir dünya.
Ölüler tarihin nasıl oluştuğunu bilmez. Kanlarıyla tarihi sular ama ölümlerinden sonra neler olduğunu asla öğrenemezler. Kendilerini kurban ettiklerinin farkında olmazlar ve bu onları daha da güzelleştirir. İlk hristiyanlar neden kendilerini kurban ettiklerini bilirdi. Bile bile şehit olmaya giderlerdi. Ama bugün sağduyuya inanırken birinin kalıp kendini bile bile kurban ettiği söylenebilir mi? Kim haksızlıkla adaletin bir arada yürümesi gerektiğini ne zaman söylemiş? Yoksullukla zenginliğini? Savaşla barışın? Bunu kimse söylememiş olsa bile görünen o ki çok, pek çok kişi günlük davranışları ve sözleriyle bu görüşü desteklemektedir.
Daha iyi hastahanelerin acıları azalttığını da biliyordu. Bir başka düzenlemeyle çağımızın çözülmesi zor sorunlarının basitleştirilebileceğini biliyordu. Bir mermi bir kilo süt fiyatınaysa ve bir denizaltı maliyetiyle tüm bir ulusu besleyebiliyorsan- hem de çok iyi besleyebiliyorsan- bir yerlerde bir mantıksızlık olmalıydı.”
Gerçeküstü bir anlatımla ruhun bedenden ayrıldığı anların bile anlatıldığı romanda; en çok öldürülenin eşinin içinde yaşadığı o duygusal zamanları anlatışı muhteşemdi. O derin suskunluğu ve içindeki suçlayan affeden ikircikli gidiş gelişi okumak çok buruk olsa da güzeldi. Yunan bir yazarın bu ülkede yani Türkiye de yaşasa yine aynı şekilde yazacağı bu roman çok keyifliydi. Bir tek eleştiri sunmak istiyorum isimler. Yazar bilerek mi yapmış yoksa bu isimler kültürel bir anlam mı ifade ediyor bilemedim ama kim kimdi diye çok zorlandım. Çok benzer isimler kullanmış. Yorgos ve vangos gibi.
Keyifli okumalar!