Tam olarak hangi delilik, kendi dilinde en çok kullanılan sesli harfi bir defa bile kullanmadan roman yazmaya kalkar? Haydi kalkıştı diyelim, içinde ‘e’ olan kelimeler dernek kurup bu adamın önüne dikilmez mi? Her cümlenin içinden başını kaldırıp beni kullanmazsan anlam bütünlüğünü bozarım diye tehdit etmez mi? Eder etmesine de, Perec’in
Hey gidinin Efesi, Efelerin Efesi.
Kitabı okurken dilimde hep bu söz vardı. Aslında Yörük Ali Efe için yazılmış türkünün bu sözleri nedense dilimden düşmedi.
Hey gidi Çakıcı Efe, Çakırcalı Efe, Çakırcalı Memed Efe…
Yaşar Kemal’in deyimi ile “İnsanlık tarihinin en büyük eşkıyalarından birisi hatta belki de birincisi.”
Çakırcalı Efe’nin ünü
Yörük Ali Efe...
Milli mücadeleye katıldığında 24 yaşındaydı.
19'undan beri dağlardaydı.
Asker kaçağıyken, milis komutanı oldu.
Havaya atılan madeni parayı vuracak kadar silaha hakimdi.
Tüfeğinden başka, belinde üç sıra fişeği, üç tabancası vardı.
Efeler şan şöhret peşindeyken, o gayet mütevazıydı.
“Hey gidinin efesi, efesi, efelerin efesi...”
Adına türkü yakıldı.
***
Kurtuluş Savaşı'ndan sonra İzmir'e yerleşti. Ömrü boyunca dağlarda kelle koltukta yasayan, cambaz gibi at binen adam, tramvaydan inerken düştü,demir tekerleklerin altında kaldı.Bacaklarını kaybetti.Tekerlekli sandalyeye mahkum oldu.
***
Yörük Ali Efe’nin ilk başarısı, Malkoç baskınıydı.100 kişilik Yunan karakolu hedef alınmıştı.Makineli tüfeklerle güçlendirilmiş kale gibi karakoldu. Malkoç deresi üzerindeki köprüyü koruyordu.İzmir-Aydın demiryolu, bu köprüden geçiyordu.Yunan lojistiği için hayati önemi vardı.
Aslında, harekat planını albay Şefik yapmıştı. Müfrezelerde altı subay vardı.Subaylar da mor cepkenli zeybek kıyafeti giymişti. Demiryolu köprüsünü havaya uçurmak için ayaklarına dinamit bağlanması gerekiyordu, zeybeklerin patlayıcı madde bilgisi yoktu, dinamitleri teğmen Zekai yerleştirdi.
Köprü imha edildi.Yunan karakolu topyekûn imha edildi.Baskının şanı Yörük Ali’ye bırakıldı.
Malkoç baskını milat’tı.Kuvayı Milliye’nin ilk yumruğuydu.
İşgal ordusu nerden geldiğini şaşırmıştı.Bu baskından sonra milis güçlere katılım arttı. Millete güven geldi.