Gulyabani romanı; Hüseyin Rahmi’nin Cadı (1913), Mezarından Kalkan Şehid (1929) romanları gibi dönemin halkının batı inançlarını mizahi bir şekilde ele alarak bunların beyhudeliğini halka göstermeye çalıştığı romanlarındandır. Bu eserlerde kurgular batıl inançlara inanmayanlarla inananların karşı karşıya gelmesi üzerine kuruludur (Koşar, 2005: 11-13). Bu kitap, yazarın realist/akılcı düşünceyi savunan; halkın boş inançlarını, cinleri, perilere ve tuhaf olaylar inanmasın eleştiren romanlarından biridir ki bu husus eserlerinin birçoğunda epey öne çıkar. Hüseyin Rahmi, eserlerinde doğal ve gerçekçi bir uslupla o dönemin İstanbul’undaki insanların hayatlarında, konuşmalarında kesitler sunarken aynı zamanda onların değer yargılarını, boş inançlarını ve katı gelenekçiliklerini eleştirmektedir. O; okuyucuyu bilinçlendirmeye, boş inançlardan ve çağdışılıktan uzaklaştırırken bunu bu inanışları gülüç yönlerini ön plana çıkartarak yapmaktadır. Bu nedenle bazı eserlerinde öğreticiliğin dozu kaçtığı için romanın estetiğini bozsa bile yazarın en belirgin özelliği olagelmiştir.
Türk Kültüründe Gulyabani İncelemeler / İllüstrasyonlarMehmet Berk Yaltırık · Ötüken Neşriyat · 031 okunma
En sevdiğim türkülerden...
Emirdağ türküsü... Hale Gür, buğulu, büyülü sesiyle söylüyor:
Harmana sererler sarı samanı
Hiç gitmiyor Emirdağ'ın dumanı
Gel otur yanıma canım sevdiğim
Ayrılık mı olur harman zamanı
Divane mi deli miyim hele ben
Bir yar için dolaşırım çöle ben
Bana sevdiğinden vazgeç diyorlar
Deli gibi sevdim vazgeçemem ben
Çeşmenin başına işmar eyledin
Bir sevgi sevdim de pişman eyledin
Keşke bu sevgiyi sevmez olaydım
Beni anamınan düşman eyledin
youtu.be/w6ylkTp-e7g
Yöre: Afyon/Emirdağ
Kaynak Kişi: Halil Rıfat Aydemir
Derleyen: Hüseyin Yaltırık ve Reyhan Altınay
Hüseyin Yaltırık
Çalın davulları çaydan aşaya (Aman)
Mezarımı kazın bre dostlar belden aşaya
Koyun sularımı kazan dolunca (Aman)
Aman ölüm zalim ölüm üç gün ara ver
Al başımdan bu sevdayı götür yare ver
Selanik içinde selam okunur (Aman)
Selamın sedası bre dostlar cana dokunur
Gelin olanlara kına yakılır (Aman)
Aman ölüm zalim ölüm üç gün ara ver
Al başımdan bu sevdayı götür yare ver
Selanik Selanik viran olasın (Aman)
Taşını topracını seller alsın
Sen de benim gibi yarsiz kalasın (Aman)
Aman ölüm zalim ölüm üç gün ara ver
Al başımdan bu sevdayı götür yare ver
youtube.com/watch?v=62wYIFK...