Akış
Ara
Mesajlar
Bildirimler
1
Kaydedilenler
2
Ne Okusam?
Profil
Gönderi Oluştur
Alışveriş
Keşfet
Kitaplar
Yazarlar
Okurlar
1000Kitap iOS UygulamasıÜCRETSİZ – App Store'dan alın
ŞartlarGizlilikTopluluk KurallarıHakkımızdaReklam VerinİletişimKütüphanecilerDizinlerÇerez Politikası
©2024 · 1000Kitap Web Uygulaması · 2.36.17
HZ. OSMAN'IN ŞEHİT EDİLİRKEN SON SÖZLERİ
Abdullah ibn-i Selâm (r.a), Hz. Osman’ın şehâdeti esnâsında yanında bulunanlara:
“–Şehît edilirken Hz. Osman’ın son sözleri ne oldu?” diye sordu.
Onlar da şöyle cevap verdiler:
“–Biz onun kanlar içinde kıvranırken üç defâ:
اَللّٰهُمَّ اجْمَعْ أُمَّةَ مُحَمَّدٍ
«Allah’ım! Ümmet-i Muhammed’i bir ve beraber kıl!” dediğini işittik.
Hz. Osmanın Sehadeti 1
Hz. Osman’ın ilerleyen yıllarda takip ettiği siyaset Haşimoğullarıyla ilişkilerinin olumsuz bir seyre
girmesine neden oldu. Anneannesi Haşimoğullarından olan Hz. Osman Hz.Peygamber’in iki kızıyla evlenmişti ve aynı zamanda Hz. Ali’nin bacanağıydı. Hz.Osman’ın ilk Müslümanlardan olmasına bağlı olarak kendisinin Haşimoğullarına iyi davrandığını söyleyebiliriz. Ancak diğer Emevîler için aynı şeyi söylemek zordur. Velid b. Ukbe ve Saîd b. el-Âs’ın babalarının Bedir savaşında Hz. Ali tarafından öldürülmesi,Hz. Ali’nin Mervan’ın babası Hakem’in Medine’ye getirilmesine karşı çıkması Hz.Osman’ın valilerinin hatalarını sürekli olarak Hz. Osman’a iletmesi gibi nedenler Ümeyyeoğullarının tutumlarında etkiliydi. Özellikle Hz. Osman’a karşı isyanın Hz. Ali ile arasındaki ilişkilerin zaman zaman ciddi anlamda gerginleştiği görülecektir.
Hz. Osmanın Şehadeti
Haşimoğulları, hilafetinin ilk altı yıllık döneminde başta Hz. Ali olmak üzere Hz. Ebû Bekir ve Hz. Ömer’e karşı sergiledikleri olumlu tavrı Hz. Osman’a da gösterdiler. Ona itaat etmenin ötesinde icraatlarında, destek oldular ve görüş alış verişinde bulundular. Bu dönemde gerçekleştirilen fetih hareketlerine bizzat katıldılar. H. 30 (m. 650–651) yılında Ümeyyeoğullarından Saîd b. el-Âs’ın komutanlığında yapılan Taberistan seferine Hz. Hasan, Hz. Hüseyin ve Abdullah b.Abbas da katıldılar. Yine Hz. Ali hazırlanan tek Kur’an nüshasının çoğaltılması ve diğerlerinin imha edilmesi meselesinde Hz. Osman’ı desteklemişti.
Hz. Osman’ın şehadeti mevzuunda haklı olarak kısas isteyen sahabeden bir grup ve haklı olarak işlerin düzene girmesinden sonra istediklerinin hemen yerine geleceğini vadeden, dolayısıyla kısası erteleyen Hz. Ali içtihad üzere bu kararlara varmışlardır. Nitekim aralarında vuku bulan savaşlar da bu sebeple vuku bulmuştur. Sahabilerin tamamı müçtehid
Hz. Osmanın Şehadeti 37
Hz.Osman ise Yüce Allah’ın kendisine giydirdiği hilafet gömleğini asla sırtından çıkarmayacağını söylüyor ve isyancıların isteklerini kesinlikle reddediyordu.
Hz. Osman etrafındaki çemberin iyice daraldığı günlerde evinin balkonundan insanlara seslendi. O, kendisinin Hz. Ömer’in öldürülmesinden sonra Allah’ın iradesinde şûranın kararı ve Müslümanların onayıyla halife seçildiğini söyledi. Kendisinin iyi bir geçmişe sahip olduğunu, öldürülmesini gerektirecek herhangi bir suç da işlemediğini belirtti. İsyancılar ise onun önceleri nitelikli bir Müslüman iken daha sonra değiştiğini ve ölümü gerektirecek suçlar da işlediğini söyleyerek haksızlık yapan insanları kendinden uzak tutmadığını ve halifelik makamını kendilerine karşı bir koz olarak
kullandığını dile getirdiler.
Kuşatmanın ilerleyen günlerinde Hz. Osman’ın suyu isyancılar tarafından kesilmişti. Bu yeni gelişmeye kadar halifeyle ilişkisini kesen Hz. Ali bu olayda Talha’dan ona su götürmesini istedi. Ancak Hz. Ali’nin gönderdiği suyu almak isteyen Ümeyyeoğulları ile Benû Zühre, Benû Mahzum ve Gıfarîlerden olan kimseler arasında tartışma çıktı. Çünkü Benû Zühre, Abdullah b. Mes’ûd; Benû Mahzum, Ammâr b. Yâsir ve Gıfarîler de Ebû Zer nedeniyle Hz. Osman’a kızgın idiler.
Hz. Osmanın Şehadeti 17
Bunlar Yemen ve yarımadanın doğu kabilelerinden idiler. Hepsinin başında ise Âmir b.Sa’sa’aoğullarından Amr b. Es’âm vardı. Basra’dan gelenler de dört gruptu ve sayıları Mısırlılar kadardı. Komutanları Abdülkays ve Hanifeoğullarından idi. Hepsinin başında Temîm kabilesinden Hurkûs b. Zübeyr es-Sa’dî vardı. Hukeym b. Cebele el-Abdî,Züreyh b. Abbad, Bişr b. Şureyh el-Kaysî ve bn el-Muhteriş ise bölükteki diğer önemli kişilerdi. Böylece isyancıların saflarında Yemenlilerin başata olduğu anlaşılmaktadır.
Onların beraberinde Kureyş’ten Muhammed b. Ebî Bekir vardı. Nihai hedefleri Hz. Osman’ı halifelikten indirmek olan bu gruplar, ondan sonra kimi halife seçecekleri hakkında herhangi bir görüş birliğine sahip değildiler. Basralılar Talha b. Ubeydullah’ın, Kûfeliler Zübeyr b. Avvam’ın, Mısırlılar Ali b. Ebî Talip’in halife olmasını istemekteydiler. Gruplar Medine’ye üç günlük bir mesafe kaldığında durdular. Basralılar Zû-Huşub, Kûfeliler el-Avas, Mısırlılar Zi’l-Merve’de konakladılar.
Hz. Osmanın Şehadeti 29
Abdullah b. Sa’d b. Ebî Serh’in Mısırlılar’a karşı Hz. Osman’ı korumak amacıyla Medine’ye gelmek üzere yola çıktığı rivayet edilmektedir. Eyle’ye ulaştığında halifenin kuşatma altında olduğunu ve Muhammed b. Ebî Huzeyfe’nin Mısırda kontrolu ele geçirdiğini haber aldı. Geri dönen Abdullah b. Sa’d Mısır’a sokulmayınca Filistin’e giderek Hz. Osman’ın
Hz. Osmanın Şehadeti 15
Hz. Osman kendisine gelen bu kişileri dinledikten sonra onlara Abdullah b. Sa’d’a bir uyarı mektubu göndereceğini söyledi. Halifenin mektubu Mısır valisine ulaştı ancak vali Hz. Osman’ın uyarılarını pek dikkate almadı. Hatta kendisi hakkında şikâyette bulunanları döverken birini de öldürdü. Bu gelişme Mısır’daki muhalefetin radikal bir çıkış göstermesi için önemli bir gerekçe oldu.
Ayrıca başkaldırı hareketinin sıcak bir boyuta ulaşmasında özellikle Medine’de bulunan sahabîler başta olmak üzere, bazı kişilerin ülkenin çeşitli yerlerine gönderdikleri söylenen haberlerin etkili olduğu ifade edilmektedir. Bu haberlerde Hz. Muhammed’in dininin bizzat halife tarafından fesada uğratıldığı ve bu nedenle dini yeni baştan ikame etmek için insanları Medine’ye davet ettikleri bildirilmekteydi.
Hz. Osmanın Şehadeti 33
Mervan’ın bu konuşması halifenin evi önünde toplanan insanları Hz. Ali’ye başvurmaya sevketti. Hz. Ali o gün için yaşananları kendisi açısından şu sözleriyle ifade etti: “Ey Allah’ın kulları, ey Müslümanlar, ben evimde oturduğumda ‘Beni,akrabalığımızı, hukukumuzu terk ettin.’ der. Konuştuğumda Mervan gelir kendisiyle oynar, yaşının ilerlemesini
Hz. Osmanın Şehadeti 6
Hz. Ömer’den toplumsal anlamda bütünlük arzeden güçlü bir ülke devralan Hz.Osman, burada kendisine bağlı bir topluluktan ve yardımcılardan bahsetmekle, ülkedeki sosyal yapının çözüldüğünü ve fiilî olarak bölünmüşlüğü kabul ediyordu. Aslında o bu şekildeki davranışlarıyla gelecekteki Emevî saltanatına zemin oluşturmaktaydı. Çünkü bu dönem Kureyş’e dayalı idarî ve siyasî bir yapıdan, daha özele inerek hanedan karakterli siyasî bir yapının hazırlanmasını sağlamıştır.
Hz. Osman’ın konuşmasının ardından Mervan b. Hakem ayağa kalkıp şöyle dedi:
-“Dilerseniz sizinle bizim aramızda kılıç hüküm versin…” Mervan’ın bu sözleri üzerine Hz. Osman, ona şöyle bağırdı:
-“Sus, konuşma! Arkadaşlarımı ve beni bırak, aramıza girme. Sen bu meselede söz söyleyecek durumda değilsin. Ben sana daha önce bu konularda asla konuşmamanı söylememiş miydim?” Mervan sustu. Hz. Osman minberden inerek mescitten ayrıldı. Tehdit dolu bu sözler Hz. Osman’a karşı öfkeyi iyice artırdı.
Hz. Osmanın Sehadeti 3
Eyaletler arasında devam eden bu faaliyetleri fark eden Zeyd b. Sabit, Ebû Useyd es-Saidî, Ka’b b. Malik ve Hassan b. Sabit gibi şahsiyetler bu konuda insanları uyarmaktaydılar. Bununla beraber Hz. Osman her geçen gün biraz daha yalnızlığa itildi. Hz. Ali ise bir kaç yıldır adeta muhalefetin sözcülüğünü yapıyordu. Bunun önemli bir nedeni de yönetimin icraatları konusunda şikâyette bulunanların cezalandırılmasıydı.
Bu günlerde Ali b. Ebî Talib’in yanına gelen bazı kimseler onunla meselelerin kritiğini yaparak, kendisinin temsilci kimliğiyle halifeye gitmesi konusunda anlaştılar