“Lokmayı helalden temin edebilmek için uğraşmak, geceleri ibadet edip gündüzleri oruç tutmaktan efdaldir. Çünkü her şeyin başı helal lokmadır.”
İbrahim b. Edhem (k.s.)
Şu beş şey kulun ilahi rahmetten mahrum olduğunun alametidir: Kalpteki katılık, gözyaşının kuruması, hayâ azlığı, dünyaya rağbet ve uzun emel.”
Fudayl b. İyâz (k.s)
“Dinin alışveriş kısmını bilmeyen, haram lokmadan kurtulamaz ve ibadetlerin sevabını bulamaz. Zahmetleri boşa gider, azaba yakalanır ve çok pişman olur.
İmâm-ı Âzam Ebü Hanife (k.s.) “Bir kimse ibadet işinde hiç ayrılmadan direk gibi kalıp gitse midesine gireni helal veya haram diye seçmedikten sonra hiçtir. Hiçbir ibadeti makbul olmaz.”
İmâm-ı Âzam Ebü Hanife (k.s.)
Sen Allah'a tam manasıyla kulluk yapamayıp kullukta bazı noksanların olduğu sürece gerçek hürriyete ulaşamazsın (Asıl hürriyet, nefsin ve eşyanın esaretinden kurtulup noksansız bir şekilde yüce Mevlâ'ya kulluk yapmaktır).”
Cüneyd-i Bağdâdi (k.s.)
İbrahim b.Edhem (k.s) şöyle demiştir:
"Üç türlü zühd vardır.Farz olan zühd, fazilet olan zühd,selamet olan zühd.
• Farz olan zühd; haramları terketmektir.
• Fazilet olanı; helâl olanlardan ihtiyacı kadarını kullanmaktır.
• Selamet olan zühd ise; şüpheli olanları terketmektir."
İbrahim b. Edhem (k.s) Belh şehrinin padişahıydı. Bir gece sarayında yatağına uzanmış dinleniyordu. Bu dünyadaki saltanatın ahirette de devam etmesini arzuluyor, bu şekilde cennette olmayı düşünüyordu. Tam o sırada sarayının damında bir takım ses ve gürültüler duydu. Sanki birileri damda gezmekteydi.
İbrahim b. Edhem kızdı ve pencereden yukarıya doğru, "Kim var orada? Sarayın damında ne işiniz var?" diye seslendi. Daha önce hiçbir yerde görülmemiş nur yüzlü insanlar damdan başını uzatarak:
-Yitiğimizi arıyoruz, dediler. İbrahim b. Edhem:
-Neyinizi kaybettiniz?
-Develerimizi kaybettik, dediler.
Bu cevaba şaşıran İbrahim b. Edhem hayretle, "Hiç sarayın damı üstünde deve aranır mı? Bu ne tuhaf bir iştir!" dedi. Damda gezenler:
-Asıl tuhaflık bizde değil sende. Damda deve aramak tuhaftır; ama senin böyle yattığın yerde cenneti araman daha tuhaftır. Efendi, yatarak cennet aranır mı?
Bu hadiseden sonra İbrahim b. Edhem sarayı ve saltanatı terk etti. Dervişliği seçti. Velilerin sohbet terbiyesine girdi. Mâna âleminin sultanlarından oldu.
Sayfa 248
İnsanlar Uykudadır; Ölünce Uyanırlar
İbrahim b. Edhem hazretleri bir gün hamama gider. Hamamcı onun görünüşteki fakirliğine bakarak hamam ücretini peşin ister. İbrahim b. Edhem hazretleri ağlamaya başlar ve "Yâ Rabbi! Burası şeytan eviyken ücretsiz bırakmıyorlar. Acaba senin vaat buyurduğun cennetine, huzur-ı izzetine layık olmak ve kabul buyrulmak gayretsiz ve ücretsiz nasıl olur?" diye münâcâtta bulunur.
Seyyid Osman Bedreddin (k.s)
Diyorlar ki...
Hak yolunun büyükleri de sürekli bu noktaya dikkat çekerek bizleri uyarmıştır.
Ashaptan Übeyy b. Ka'b (r.a):
“Mesafeli durduğun veya kızgın olduğun birisinden de gelse hakkı kabul et. Sana yakın olan ve sevdiğin birisinden de gelse bauldan uzak dur.
.İbrahim b.Edhem (k.s):
Batıla çokça nazar etmek, kalpteki hak marifetini söndürür."
Zühd yolunun bir diğer büyük ismi Abdullah b. Hubeyk (k.s):
"Batıl şeylere çokça kulak vermek, kalpteki taat lezzetini söndürür."*
Sayfa 433 - RIHLE KİTAPKitabı okudu
İbrahim b. Edhem (k.s):
"Batıla çokça nazar etmek, kalpteki hak marifetini söndürür.
Sayfa 433Kitabı okudu
İbrahim b. Edhem (k.s) şöyle buyurmuştur:
“Öyle hale geldik ki, ameli bıraktık lafla yetiniyoruz, gevşeklik tövbe yerine geçmiş, fâni yaşam ebedî hayata tercih edilmiş.
Sayfa 128Kitabı okuyor
Hz. İBRAHİM b. EDHEM (k.s)
Bugün sana en ağır gelen amel hangisi ise yarin terazide en ağır basacak olan odur.
Sayfa 174
Şunu iyi bil ki söyleyeceğim altı engeli geçmeden sâlihlerin derecesini ulaşamazsın :
1) Nimet kapısını kapatıp şiddet sıkıntı kapısını açmalısın.
2) İzzet (şan şeref) arama kapısını kapatıp nefsin için zillet kapısını açmalısın.
3) Rahatlık kapısını kapatıp gayretle çalışma kapısını açmalısın.
4) Uyku kapısını kapatıp uykusuzluk kapısını açmalısın 5) Zenginliğin kapısını kapatıp fakirlik kapısını açmalısın.
6) Uzun emel kapısını kapatıp ölüme hazırlık kapısını açmalısın.
- İbrahim b. Edhem (k.s.)
Sayfa 66
İbrahim b.Edhem (k.s.)
Perşembe günleri mağaranın yukarısından dışarı çıkar, bir yük odun toplar, sabah olunca bunu sırtına yüklenip Nişabur'a götürüp satar, cuma namazını eda ettikten sonra bu para ile ekmek alır, yarısını fakire verir, yarısını kendi harcardı. Öbür haftaya kadar işte bununla kanaat ederdi.
Sayfa 166
Bir adam İbrahim b. Edhem (k.s) ile arkadaş oldu. Kendisinden ayrılmak istediğinde, “Bende bir kusur gördüysen beni uyar” dedi. İbrahim b. Edhem (k.s), “Ben sende hiçbir ayıp görmedim; çünkü ben sana hep sevgi gözüyle baktım. Sende gördüğüm her şeyi güzel buldum. Sen ayıbını benden başkasına sor” dedi.
Bu manada şu şiiri okurlar;
“Rıza ve sevgi gözü bütün ayıplara karşı kapalıdır. Düşmanlık ve kin gözü ise, ne kadar kusur varsa ortaya döker.”