PLOTiNOS, ÖZGÜN BiR FELSEFi DEHA
PLOTiNOS, ÖZGÜN BiR FELSEFi DEHA, GEÇ YUNAN DÜŞÜNCESi TARiHiNDE PLATON VE ARiSTOTELES'LE AYNI DÜZEYE YERLEŞTiRiLMESi MÜMKÜN TEK FiLOZOFTUR.
Plotinos tüm felsefesini, Platon'un bir yorumu, doğru bir yorumu olarak sunmaktadır ve ortaya attığı bütün görüşlerin başlangıçlarını, kaynaklarını Platon'un kendisinde bulmaktadır. Ona göre felsefenin bütün önemli hakikatleri Platon tarafından keşfedilmiştir. Bu nedenle Plotinos, yapması gereken şeyin sadece onları açıklığa kavuşturmaktan ibaret olacağı görüşündedir.
Plotinos, Platon'un farklı eserlerinde, örneğin ruhun bedene nasıl indiği, evrenin zaman içinde yaratılmış olup olmadığı, maddenin Tanrı'dan bağımsız bir varlığa sahip olup olmadığı gibi konularda ortaya çıkan farklı görüşlerini çeşitli yöntemlerle birbirleriyle uzlaştırmaya çalışır.
Plotinos, sisteminde Platon'un ne matematik, ne de politika ile ilgili düşüncelerine yer verir. O, Platon'un ilk dönem yani sokratik diyaloglarındaki ahlakla ilgili araştırmalarını da önemsemez. Platon'da ilgilendiği şey esas olarak onun idealar kuramı ve Timaios diyaloğunda kendini gösterdiği şekilde Tanrı-evren arası ilişkiler konusundaki öğretisidir.
Sayfa 30 - İSTANBUL BiLGİ ÜNİVERSİTESİ YAYlNLARIKitabı okuyor
İDEALAR
Kötü kitaplar okuyorsunuz, duymak istediklerinizi söyleyenleri arkadaş belliyorsunuz, sorgulamıyor, kabulleniyorsunuz. Kabullendiklerinizi tercihinizmiş gibi sergiliyorsunuz. Saksıdaki çiçeği seviyorsunuz, kaldırımdakini ezip geçiyorsunuz.
Alıntı
ruhum deniz tuzu.. ruhum şiir antolojisi
ruhum, eşyanın ruhu, kapitalizmin ruhu ve tuz ruhu
idealar kuramı ve soyut kuramlar antolojisi
“Ruh sevginin kanatlarında ‘yuvasına’, idealar dünyasına uçmak ister. ‘Bedenin zindanından’ kurtulur…”
Meğer Nasrettin Hoca yerli Platon imiş.
Nasrettin Hoca'nın çok zarif bir fıkrası vardır: Arkadaşları Hoca'nın sokakta gözleri yerde bir şeyler bakındığını fark ederler. Ona ne aradığını sorduklarında, aldıkları cevap bodrumda kaybettiği yüzüğünü aradığı şeklinde olur. Arkadaşları haklı olarak şaşkınlıkla bodrumda kaybettiği yüzüğü niçin orada değil de, sokakta aradığını sorunca Hoca'nın verdiği cevap çok anlamlıdır: "Çünkü bodrum karanlık, sokak ise aydınlık."
Gerçekte Platon'un da buna benzer bir durumda olduğunu biliyoruz. Duyusal dünya varlığın gerekirliklerine cevap vermediği gibi bilginin elde edilmesine, bilimin yapılmasına da imkân vermemektedir. Platon bundan dolayı duyusal dünyanın karanlığı yerine akılsal dünyanın aydınlığını koymak ve bilime konu olarak onu verdirmek ihtiyacını duymuştur. Ancak Platon'un bilmek istediği son tahlilde duyusal dünya, içinde yaşadığı dünyadır. Idealar varsayımı bu dünyanın bilinmesini mümkün kılacak bir düzenek, bir çare olarak ortaya atılmış veya tasarlanmıştır.
Sayfa 274 - Bilgi Üniversitesi YayınlarıKitabı okudu
Platon’un ideası
Platon “duyular dünyası”nın ardında ayrı bir gerçeklik bulunduğuna inanıyordu. Bu gerçekliğe idealar dünyası adını vermişti. Doğada karşımıza çıkan çeşitli görüngülerin ardındaki ebedî ve değişmez “örnek resimler”, yani ilk resimler burada yer almaktaydı. Bu ilginç açıklamaya Platon’un idealar öğretisi diyoruz.
Eros, doğası gereği bir şeye duyulan sevgi midir, hiçliğe duyulan sevgi mi? diye sorar Sokrates.
Aşk, nesnesi olan şeyi arzuladığına göre, hiç kuşku yok ki ona sahip değildir ve eksikliğini hissetmektir.
Aşk, insanın sahip olmadığı bir şeyin eksikliğini hissetmesi ve onu arzulamasıdır. Üstelik aşk güzele duyulan sevgi de olduğuna göre, Eros da güzellikten yoksun olmalı, yani buna sahip olmamalıdır. İyilik de güzellik olduğu için, Eros'da iyilik yoktur. Aynı şey bütün idealar için geçerlidir. Böylece Sokrates'in bir kavramı yok etmek için kabuğunu kırmayıp, içini boşalttığını görmüş oluyoruz.
