Descartes ve Marx
Descartes'ı iki parçaya bölen Marx, Onun idealizm ile materyalizm parçalarının toplamı olduğunu belirtir. Descartes doğaya bakarken materyalisttir; ama gökyüzüne bakarken idealisttir.
Mekanist Fransız materyalizmi, Descartes'ın maddeci parçasını alır, idealist (metafizik) parçasını atar.
Sayfa 221 - Kalkedon YayıncılıkKitabı okuyor
İdealizm ve Materyalizm
"İdealizm ve Materyalizm felsefe tarihi boyunca uzanan yol gösterici çizgiler gibidir. Ama her iki yaklaşımın da Barok dönemdeki kadar belirgin bir şekilde aynı anda öne çıktığı pek sık görülmez. Doğabilimi Materyalizmin sürekli güçlenmesini sağlamıştır. Newton aynı yasaların bütün evrende geçerli olduğuna işaret etmişti. Doğadaki her türlü değişikliğin kaynağı çekim yasası ve cisimlerin hareketiyle ilgili diğer yasalardı; hem yeryüzünde hem de uzayda böyleydi bu. Yani her şey aynı değişmez yasal düzenlilik ya da aynı mekanik tarafından yönlendiriliyordu. Bu durumda, doğadaki her değişikliği aslında matematiksel kesinlikle hesaplayabiliriz demektir. Böylece Newton mekanik dünya görüşünün son yapıtaşlarını da yerleştirmiş oldu."
Sayfa 262 - Pan
Bu üç teorinin (düalizm, materyalizm ve idealizm) zıtlığı, felsefe tarihini bugüne kadar meşgul etmiştir.
Sayfa 37Kitabı okudu
eryüzünde iki tane ideoloji vardır. İdealizm ve bunun zıttı materyalizm. Materyalizm idealizmin tam tersi olarak maddeyi öne koyar. Önce varsın. Bu düzenin bir parçasısın. Hiçbir anlamın yok. Ağaçtan üstün bir yanın yok. Senin bir şeyi düşünüyor olman onu anlamlı kılmaz. Bugün dünya komple yok olsa evrende hiçbir değişiklik olmaz. Evren orda durmaya devam eder. Senin onu algılıyor olman onu varetmez. O zaten vardır . Hiçbir önemin yok. Bu gerçeğe en yakın görüş gibi gözüküyor.
syf.154-157
Emek sürecinde insan doğal bir varlık olarak kalırken, hem dışsal nesneleri hem de (bunu yaparken) bizzat kendi "doğal" bedeninin dönüştürür; (kendi sinir sistemi ve bu sistemin merkezi olan beyni dahil) doğal maddeyi biçimlendirir ve kendi ereksel yaşam etkinliğinin "aracına" ve "organına" dönüştürür. Bu nedenle de
Sayfa 154 - Yordam KitapKitabı okudu
YALNIZIM , YALNIZSIN, “YALNIZIZ”
Hepimizin içinde bir “ikinci” var mı?
Gerçek yalnızlık kalabalıklar içinde olan değil mi?
Belki de asıl sorun kişinin kendine gurbet oluşudur.
Peyami Safa psikoloji, felsefe ve sosyolojiyi aşk ile harmanladığı bu romanda okuyucu farklı boyutlarda yolculuğa sürüklemektedir. Ana kahramanlardan biri olan Samim’in tahlillerinde sık sık başvurduğu
Gerçek nedir? Ya da gerçek gerçek midir?
Bu soru tarihsel olarak filozofların yanıt aradığı en önemli sorulardan birisidir.
İnsanların çoğu aslında toplumsal yaşam içerisinde gerçeği aramazlar, daha doğrusu gerçek diye bir sorunları yoktur. Çünkü çoğu zaman gerçeğe ulaşma çabası riskli ve tehlikelidir. Bu yüzden sistem tarafından kendilerine
Gerçekten de felsefeyi, yani farklı felsefelerin bütününü, her devirde, teorik bir savaş alanı olarak tasarlamak lazımdır. Bu alanda (kendi felsefesinin tüm diğerlerini silahsızlandıracak zaferi sayesinde) eleştirel felsefenin "ebedî barış"ının hüküm sürmesini sağlamak isteyen Kant da, kendinden önceki felsefeye, yani "metafiziğe" (ifade onun) "savaş alanı"(Kampfplatz) diyordu. Şu da ilave edilmeli: eski çarpışmaların siperleriyle delik deşik, işgal edilmiş, terk edilmiş, tekrar işgal edilmiş istihkamlarla dolu, boğuşmaların özellikle şiddetli geçtiği yerlerin adlarıyla damgalanmış ve her an geçmişten yeniden doğup gelerek ilerleyen yeni güçleri de saflarına katacak yeni taburların insafına kalmış, engebeli bir alan... Şu da: yine de içinde, her belli dönem için, ikincil cephelerin yanı sıra, etrafında bu ikincil cepheler gibi tüm karşıt güçlerin de kümelenip kutuplaştığı bir ana cephenin seçilebildiği bir alan. Şu da: çarpışmaların ilk tarih felsefesinden beri devam ettiği, yeni geçici adlar altında hep aynı muharebenin, idealizm materyalizm kavgasının, sürüp gittiği bir alan...
Sayfa 224
Felsefeye de karşıt düşünce biçimleri arasındaki sert çatışmalar hakimdi. Bazı filozofların varoluşu ruhsal ya da tinsel nitelikte gördüğünü söylemiştik. Bu yaklaşıma idealizm diyoruz. Karşıt görüşün adı da Materyalizm. Varoluşa ait bütün olguları somut maddi büyüklüklere indirgemek isteyen bir felsefe bu.
Sayfa 262 - -Barok
Düşüncenin ve inancın bilimleri olarak dünyanın refahı için birinci sıraya konulan felsefe ve teolojiye bakalım; Leibniz onların yolunu bozduğundan beri karşılıklı sürtüşmeleri ile ne hale geldiler? Düalizm, materyalizm, idealizm, doğaüstücülük, rasyonalizm, mistisizm ve her ne şekilde adlandırılıyorlarsa adlandırılsınlar, bütün o abartılı spekülasyonlar ve duyguların anlaşılması zor -izmleri: bunlar devlete, kiliseye, sanata, ulusal kültüre ne gibi yararlar sağlamaktadırlar? Şüphesiz düşünce ve bilgi o sahalarda genişledi, ancak önceki daha anlaşılır ve sonraki de daha kesin bir hale mi geldi? Din dogma olarak daha saftır, fakat öznel inanç daha karmaşık, daha zayıf, destekçilerinden yoksun, eleştiri ve yorumla sarsılmış veya fanatizme ve ikiyüzlü bir kutsallık görüntüsüne dönüşmüştür, peki ya kilise? Ah, onun hayatı hizip ya da ölümdür. Öyle değil mi?
Sayfa 23 - HeinsiusKitabı okudu
Stoacı Felsefe
Kurucusu Atina kapısında ders vermek adeti olan Yunan filozofu Xenon olan felsefe okulu; bu okulun öğretisi materyalizm ile idealizm arasında sallantıdaydı. İlk dönemde özellikle doğa yasalarının ve bilgi teorisinin incelenmesine özen gösterdi. Bunu da esas olarak materyalist mevzilerden hareketle yaptılar. (...) Bu sorunları, ruhun maddi olmayan varlığını, insanın kaderine boyun eğmesine saygıyı, kötülüğe karşı dirençsizliği, fedakarlığı ve çileciliği tanrıyı aramayı v.b savunarak idealist ve dinsel anlayışla ele alıyorlardı. Bu düşünceler Hristiyanlığın meydana gelişini de etki yaptı.
